ئەوانەی لە منداڵیدا لە دۆخێکی توندوتیژدا ژیاوەن ،و ئازاریان بەرکەوتووە کاتیک تەمەنیان کرد و گەورە بوون هەول دەدن تووندوتیژ بن لە بەرانبەر کەسانی دیکەدا و وەک تولە سەیری بەرانبەرەکەیان دەکەن.،

 

ئەوانەی لە منداڵیدا لە دۆخێکی توندوتیژدا ژیاوەن ،و ئازاریان بەرکەوتووە  کاتیک تەمەنیان  کرد و گەورە بوون هەول دەدن   تووندوتیژ بن  لە بەرانبەر کەسانی دیکەدا  و وەک تولە کردنەوە  بەتال کردنەوەیی دەردەکانی ناخیان ووەک دۆژمن  سەیری بەرانبەرەکەیان دەکەن.،

بەداخەوە دەمەویت ئەوە بەلێم کە ماموستاکانی ئائینی رولێکی یەکجار زۆریان هییە لە سەر تووندوتیژی  بو نەمونە ماموستا روژی هینی  باسی شەری ئیسحابەکان دەکات بە هەزاران ژن ومندال گویی لی ئەگەرن ، و مندالان توشی کیشەی تووندوتیژی دەکەن

  دەتوانێت بە تەواوی ئەو توندوتیژییە بەرامبەر کەسانی دیکە بکات هەموو تووندوتیژیەک لە ناخێکی روخاوەدەیت ناخێک کە هەزاران دەردی تێداییە لە کاتیک مندالێدا ئەویی بە سەر ی کەسایەتی تووندوتیژ هاتووە بوە بەرەق قین لە دەرووننی ئەو کەسایەتیەدا بوو تولەسەندەنەویی ئەو دەردانە 

کاتیک رەفتاری ئەم بەریزم بین ئەمنەسورەکەی سلیمانیم بیرکەوتەوە کە زۆر کوردێکی باشووری باسی دەکات  ئەگەر پێتان واییە تووندوتیژی لە گەل خەلکا دەتوانن ئیدامە بەدەن بە دلنیایەوە زەرەمەندی ئەسلی ئیوون کە کورد برو لای دۆژمنان راکێش دەکەن، خۆ دۆژمنانی کوردیش وەها لە گەل کوردا رەفتار دەکەن کە جەنابیان دوینە کردیان. تووندوتیژی  رەفتاریەکی نامروفانەییە و لە ناخێکی نەخوشەوە دەیتە دەر بوو دەربرینی دەردەکانی کاتیک مندالی کە بەسەری هاتوە.

لە هە وەلاتێک بەریەوە بری ئەو شارە برپرسیارە رینمایی ئەو بیانیانە بەکات کە تازە دەینە ناو شارەکەیان  تەواوەیی  ئەوشوینانی کە نابیت دانیشی تێدا یان مندالان یاری تێدا نابیت بەکات دەبیت لە ریگای رینمایەوە بە ئەو خەلکانە را بەگەینیت نەک هیرەش تەوهین و لیدان کاکە ئیووە بوچی خەباتان کردوە؟ 

ئەمرۆ لە شاری سلیمانی ژنیک لە گەل مندالەکەیدا لە پارکیک وەستا بوون مندالێکی زۆر لە ئەویی بوون کابرایەک بە تورەیی و بیزاری و هاتو هاوار هات وەتی جارەیەکی دیکە نەتان بینم کە لە ئیرەدا توپان بکەن ژنکە خاوەن  ٣ بروانامەیی ئەورووپاییە . کابرای توورە بە بی ئەویی ریگا بەدات ئەو خانمە داوایی لیبۆردەن بەکات هیرەشی کردە سەر ئەو ژنە و لی دا . ئەم بەریزە لە ئەو مندالانییە کە لە مندالێدا توشی تووندوتیژی بووەتەوە ، ئیستا لە رەفتیاریا بینیمان. 

بە پی هەوالی کەیشتوو ژنیک لە گەل مندالەکەیدا لە پارکیک لە شاری سلیمانی دانیشتبوون کابرایک هات هیرەشی کردە سەریان و بە بوکس لە ژنەکی داوە ویدیۆ لە بەر دەستاییە هیوادارم چتی وەها رۆ نەدات دونیا هەروەها نامینیت کاریکی باشی نەکردوە ئەو بەریزە سەر بە هەر لایەنیک بیت ئیشیکی خراپی کردوە کردویەکی تووندوتیژییە نابیت روبەدات ئەو ژنە خزمەکانی کەسانیکن ئەگەر بزانیت کێن باوەر بکە سەیریشی ناکات.

ئیمە ئەوسا دەمانگوت خەلکی سلیمانی خەلکیکی روشنبیرەن و ریز لە خانمان دەگرەن بەلام چتی وەها دەبینین باوەر بکە زۆر ناخوشە و بە دلنیایەوە لە نێو خەلکی بە شەرەف خەباتگیر روشنبیریسلیمانیدا جیگایان نابیتەوە ئەم تووندوتیژانە.

شارەزایەکی ئەڵمانی دەڵێت چۆن دەژیت لە چ دۆخێکدایت بە شێوەیەکی نەرێنی کاریگەری لەسەر کەسەکە دەبێت. ئەمڕۆ کە بینیم ئەم پیاوە توڕە بووە و هاوار دەکات و هێرشی کردووەتە سەر منداڵێکی ساوا لەگەڵ دایکێکدا. بیرم لەوە کردەوە کە ناوەوەی و ناخی ئەم بەریزە بخۆینمەوە و ئەو لە ڕێگەی ئامرازی دەروونییەوە بخوێنمەوە. کە ئەو بەریزی وەها توورە کردوە و ئاگەری تولە لە ناو چاوانی دەباریی ئەو یەکێکە لەو منداڵانەی کە بۆ ماوەیەکی زۆر لە ژێر بارودۆخی توندوتیژیدا ژیاوە. بێگومان ئەگەر پێی وابوو ئەم کەسە زۆر باش زمانی کوردی نازانێت، نەیتوانیوە قسە بکات و بۆی ڕوون بکاتەوە کە ئەم شوێنە بۆی نییە یاری تۆپی پێ بکات. ئەو خانمە دەیتوانی داوایی لیبۆردەن بەکات و شوینەکە بە جی بەهیلیت.

لە مەر تووندوتیژی دەژی ژنان ئائین رولیکی گەورە دەگیریت کە لە ئائیندا ژن نابیت وەلامی پێاو بەداتەوە ئائین پرە لە ئیرەیی مەترسیدار

لە بیرمان نەچیت ئیستا باشووری کوردستان لە ژیر فشارێکی یەکجار زۆری ئابوری وسیاسی داییە خەلەکەکی زۆر نەگرانن بە دوارۆژی خۆییان دواۆژی خۆیان بە نادیار دەزانن بوویە رەقو قینی خۆیان لە ریگای جۆرواجۆرەوە دەردەبرەن

هەموو توورەییەک  و هەموو تووندوتیژێەک  و هەموو رەفتارەیکی ناسالم  هەموویی ئەم کردوەقیزوینانە دەگریتەوە  بو کاتی مندالی و هەموو تووندوتیژەیک هەمووی ئەم کردوە ناشیرینانە  دەگریتەوە بو کاتی مندالی خۆ شەرت نییە تەنیا تووندوتیژی بەرانبەر بە منالەکەکرابیت  کاتیک باوک لە دایکی مندالەکی داوە و تووندوتیژی بەرانبەر بە دایکی مندالەکە لە بر چاوەی مندالەکە خۆیی دەتوانیت بەبیت بە بەشیک لە کەسایەتی تووندوتیژی داهاتویی ئەو مندالەی کە بینیویەتی کە باوکی لە بر چاوی لە دایکی داوە ویان تووندوتیژی بەرانبەر بە دایکی کردوە لە بر چاوەی. 

زوربەی پێاوان لە رۆژهەلاتی ناوەراست لە ژنان دەدن و ژنان فەلاقە دەکەن لە بەر چاوەی مندالەکیانیانەوە ئەم کردوە دەتوانیت ئەو مندالەی کە بینیویەتی بیکات بە مروڤێکی تووندوتیژ لە داهاتودا. 

دەزانن ناردنی مندال بوو لای ماموستای ئائینی خۆیی زەرو زیانێکی یەکجار زۆری بوو بارەی دەرووننی  ئەو مندالانە دەبیت؟  چونکە ماموستا ئائینیەکە هەول دەدات باسی شەری ئیسلام و کافران بەکات بوو ئەو مندالانە  باسی چونیەتی کوژرانی ئیسحابەکانی سەر دەمی شەری ئیسلام بە قەولی خۆیان کافران دەکات کە بە دەستی کافران کوژراوەن کاتیک باسی کوشتوکوشتار بوو مندالان دەکەن دەبیت هوویی توش بوونی مندلان بە مالیخۆلیا بوو ماوەیکی دەریژخائین وکاریگیری  دەرووننی لە سەر سایکولوژی مندالەکان هییە . ئەم مالیخۆلیا کەم  کەم کەم بە پی تەمەنی مندالەکە دەگوریت  و دەبیت بە رەق قین لە ناخی ئەو مندالەدا و دەبیت بە مروڤێکی نایاسایی و ناسالم. لە داهاتودا بە بی ئەویی هووکارەکی بزانیت دەبیت بە مروڤێکی تووندوتیژ ، و ئەو مندالە کاتیک تەمەنی چووە سەر ئەوا هەرکەس موسلمان و یا ئائینەکی لە ئائینەکی ئەو جیاوز بیت مافی ژیانی نییە دەبیت بکوژریت چونکە کافرە و لە رەوانگەی ئەو مروڤانی وا لە ژیر دەستی ماموستای ئائینی دا پروەردە کراوەن کافر مافی ژیانی نییە چونکە بەوەتی ماموستا ئائینیەکان کافران موسلمانیان کوشتوە.

کاتیک ئەو ماموستا ئائینیە باسی کوژرانی ئیسحابەکانی ئیسلامی دەکات بوو مندالان ئەو مندالانە هەست دەکەن دەبیت تولەی ئەو ئیسحابە لە کافران بکەنەوە و ئەو مندالانە بوو ماوەێکی دەریژ خائین توشی خەموکی دەبن کە دوای تی پربوون لە خەموکی  دەچنە ناو مالیخۆلیاوە کە سال بە سال ناخی ئەو مندالانە ئازار ئەدات و ئەو مندالانە بیر لە ئەوە دەکەنەوە ئایا چوون بەتوانن تولەی ئەو ئیسحابانە لە کافران بکەنەوە. لە لایەکی دیکەوە خۆدی ئەو ماوستا ئایئنیە هەولی ئەوییە کە باسی حەلال و حەرام بکات لە ئیرەدا کوران دەکات بە دۆژمنی کچان.

پێاوان هان ئەدەن دەژ بە ژنان وەها کومەلگا ویران دەکەن . 

باسی کەم عەقل بوونی کچان بو کوران دەکات بە بی ئەویی بزانیت کە خەریکە  کومەلگا لەت لەت دەکات  برا هان ئەدات دەژی خۆشکی خۆیی پیاوان هان ئەدات دەژی ژنان

کاتیک مندالەکەتان دەنیرەن بوو لای ماموستای ئائینی تا دەرسی ئائینی بخۆینیت بیرەت لی نەکردوتەوە کە مندالەکەت لە داهاتودا دەبیت بە کەسایەیتیکی ژن کوژ.

چونکە ماموستای ئائینی وەها مندالان بەتایەبەتی کوران فیردەکات کە کچان زەعیفەن  و زەعیفە یانی هیچ وپوچ یانی نەزان یانی چتیکی بی قیمەت و دەبیت کونترۆل بکرین لە لایەن پیاوانە  ئەمکارانەی ماموستایانی ئائینی ئەلبتە لە گەشتیان بەلکو بەشێکی زۆریان ئەنجامی دەدن هیچ رەبتێکی بە ئائینەوە نییە بەلکو ئیدە و تیکریی ئیرەیی یان حەسودی  ئەو ماموستانییە کە لە ژیر ناویی ئائینی بەکاری دەهینین  ئیمە پی دەلین جالوسی موربید . بەلی لە ئیرەدا ژن مافی نامنیت وەک مرۆڤ سەیری ژن ناکن  لە کومەلگادا.

بەپێی داتای دەروونی ئەورووپاییەکان، زۆربەی کورد لە باشووری کوردستان بەهۆی هەڵسوکەوتی توندوتیژیەوە کوردستان جێدەهێڵن، ژنێک دەڵێت حکوومەتی هەریمی کوردستان وەک مرۆڤ مامەڵەی لەگەڵ نەکردین کاتێک منداڵێک لە پارکێک یاری دەکرد ئەوانەی بەرپرسن لەم پارکەدا لێیان دا. زۆربەی کوردەکانی هەرێمی کوردستان هەلهاتوون بوو وەلاتانی ئەورووپا لە بەر توندوتیژی بوە. حکومەتی هەرێم توندوتیژی بەرامبەر بە دانیشتوانی هەرێم بەکاردەهێنێت. ڕوونیشیکردەوە، لە سەردەمی سەدامدا توندوتیژییەکی وامان نەبووە کە ئەمڕۆ لە ناوچەی کوردی باکووری عێراقدا هەیە

ئائین مترسییە بو سەر کومەلگا چونکە ئائین وەها دەکات مروڤەکانی ئەو کومەلگا بە هویی ئائینەکەوە کیشە بخولقینن و دەست بەکاری تووندوتیژی بکەن

ئایین و توندوتیژی لە کۆمەڵگادا. ئایین یەکێکە لەو ئازارانەی کە دەتوانێت توندوتیژی لە کۆمەڵگادا بەرەوپێش ببات و دابەشی بکات. بۆ نمونە مەلایەکی ئایینی لە مینبەری مزگەوت باسی کوشتنی جەماعەتی موسڵمانان دەکات لەلایەن کافرەکانەوە و ئەمەش دەتوانێت منداڵێک کە گوێ لەم مەلایە دەگرێت بیکاتە بکوژێکی مەترسیدار. وە ئەو منداڵەی کە گوێ لە قسەکانی مەلا دەگرێت کاتێک دەگاتە تەمەنی یاسایی، هەوڵ دەدات بزانێت چۆن تۆڵەی خوێنی برا موسڵمانەکەی لە کافرەکان بکاتەوە. مەلاکان لە مینبەری مزگەوتەوە ژنانی کەموکورتن و مافی جوڵەیان نییە لە شوێنە گشتیەکان بۆ نموونه ژن به که م و لاوازی ده ڕوونی پێناسه ده که ن، نابێ مه لا و ژنان وه ک پیاو ئازاد بن بۆ ئه وه ی له شوێنه گشتیییه کاندا ببینرێن. هەموو کتێبە ئاینییەکان نوسخەی یەکسانن بە چەند گۆڕانکارییەکی بچووکەوە

چەند ساڵێک لەمەوبەر تورکێک هێرشێکی تیرۆریستی کردە سەر سەرکردەی کاسۆلیکی جیهانی. پۆلیس دەستگیری دەکات، لە لێپرسینەوەکەدا وتی من کاریگەری مەلاکانی مزگەوتی شارەکەمان بووم کە دەیانگوت کافرەکان، هەمان مەسیحییەکان، هاتنی موسڵمانان کۆمەڵکوژیان کردووە و برا موسڵمانەکانمان کوشتووە. هەر لەبەر ئەم هۆکارە هەر لە منداڵییەوە بیرم لەوە کردۆتەوە کە چۆن تۆڵەی خوێنی موسڵمانان لە کافرە مەسیحییەکان بکەمەوە. کاتێک زانایانی دەروونناس لەگەڵ ئەم تیرۆریستە تورکە کۆدەبنەوە، دەبینن کە ئەو لە منداڵیدا چووە وانەی قورئان و ئەو مەلایەی کە مامۆستای ئاینی بوو زۆرجار باسی شەڕی موسڵمانان و کافرەکان و چۆنیەتی کوشتنی جەماعەتی موسڵمانانی دەکرد.وە لەگەڵ تەمەنیشدا ئەم ڕق و کینەی هەبووە گەورە بووە و گۆڕاوە بۆ تۆڵەسەندنەوە

مەلای ئایینی هەرگیز باسی هیچ شتێک ناکات کە بۆ قازانجی ئێستا بێت. هەوڵ دەدات نزیکەی ١٤٠٠ ساڵ لەمەوبەر وەسف بکات، کە ناتوانرێت ورد و دروست بێت. لە 1400 ساڵ لەمەوبەر هیچ تەکنەلۆجیا و میدیا و مەعریفە و زانست نەبوو. مەلا ئاینیەکان باس لە ژیانی پێغەمبەری ئیسلام دەکەن کە پێم وایە هەمووان دەزانن و بیستوویانە لەسەر ژیانی پێغەمبەران. ئێمە لە ئێستادا دەژین نەک لە ڕابردوودا مەلا ئاینیەکان لە ڕابردوودا دەژین و دەژین، قسەی ئەو مەلایانە سەبارەت بە ڕابردووە نەک داهاتوو. من باوەڕم بە پێکەوەژیان و لێبوردەیی هەیە، مەلاکانیش مرۆڤن، مافی خۆیانە ڕیکلام لەسەر ئایینەکەیان بکەن، بەڵام هەموو ڕۆژێک و لەبەردەم خەڵکدا نا.

بەرای ئیمە وەک دەرووناس دەبیت ماموستایانی ئائینی سنوردار بەکرین کە نەتوانن چی تر بە دەلی خۆیان قسە بەکەن و خەلک دەژی یەکتری هان بەدەن

کوژرانی گەنجێک لە چەمچەماڵ کاردانەوەی بەرفراوانی لێدەکەوێتەوە

ئاماری کوشتن و توندوتیژی دژی ژنان لە باشووری کوردستان-٢٠٢٢

توندوتیژی لە ڕوانگەی فرۆیدەوە. فرۆید و چوار تیۆری سەبارەت بە توندوتیژی! سیگمۆند فرۆید، دامەزرێنەری دەروونشیکاری، لە ماوەی ژیانی زانستیدا چوار تیۆری جیاوازی سەبارەت بە توندوتیژی پێشنیار کرد. بەو پێیەی کۆمەڵگای ئێمە لێرە و ئێستا زۆر بە توندی تێوەگلاوە، ڕەنگە شیکارییەکانی "دامەزرێنەری دەروونشیکاری" سەبارەت بە توندوتیژی بخوێنرێتەوە: توندوتیژی و نەرگسی لە تیۆری یەکەمدا فرۆید توندوتیژی بە بەرهەمی نەرگسی دەزانی. بە بڕوای فرۆید، "لیبیدۆ" (سۆز بۆ ژیان) دوو شێوەی هەیە: "لیبیدۆی ئۆبژێکت" و "لیبیدۆی نەرگسی". ئارەزووی مرۆڤ بۆ ئەوەی لە دەرەوەی خۆی (ئۆبژێکت) هەستی پێدەکات، بەهۆی "ئاستی ئۆبژێکتەوە" دروست دەبێت و خۆشەویستی مرۆڤ بۆ خۆی بەرهەمی "لیبیدۆی نەرگسی"یە. لەم تیۆرەدا هەرچی هەڕەشە لە "نەرسیسیزم"ی مرۆڤ دەکات، توڕەیی مرۆڤ دەوروژێنێت. کاتێک لە لێکۆڵینەوەکانی "ئەلیزابێس کابلەر ڕۆس"دا ئەو مەرگناسە گەورەیە و خەمبارییە دەبینین کە یەکەم کاردانەوەی مرۆڤەکان بەرامبەر بە مردنی نزیکیان (هەواڵی نەخۆشییەکی چارەسەرنەکراو) - دوای دەرچوونیان لە شۆک و بێهێزی- توڕەییە، ئەوە تێدەگەین فرۆید لەم تیۆرییەدا، لانیکەم بەشێک لە ڕاستییەکان.دەربڕیوە ئەو پرسیارەی لێرەدا دێتە ئاراوە ئەوەیە: "ئەگەر نەرگسیزم گرنگترین هۆکاری توندوتیژییە، بۆچی توندوتیژی کەمتر لە منداڵاندا دەردەکەوێت، کە وەک یاسایەک زیاتر ئیگۆسەنتەریزمیان هەیە (بەپێی ژان پیاجێت) وەک لە گەورەکاندا؟" دەتوانرێت وەڵامی جیاواز بۆ ئەم پرسیارە بدرێتەوە: یەکێکیان ئەوەیە کە هەرچەندە توندوتیژی بەرهەمی تووڕەییە، بەڵام دەرکەوتنی توڕەیی دەتوانێت بە شێوازێکی تر جگە لە توندوتیژی دەربکەوێت. ڕەنگە توڕەیی توڕەیی کە لە دەوروبەری تەمەنی ٣ ساڵیدا ئەوەندە باو بووە کە ئەم منداڵانە ناویان لێنراوە سێ کەسی ترسناک، جێگرەوەیەکی منداڵانە بێت بۆ توندوتیژی. لێرەدایە کە دیدگای ئەلبێرت باندورا گرنگی خۆی نیشان دەدات: "غەریزەکان هەویرێکی خاون کە بەهۆی فێربوونی کۆمەڵایەتییەوە لە قاڵب دەدرێن". ڕەنگە ئەم تیۆریەی فرۆید باشترین وەڵام بێت بۆ ئەو پرسیارەی کە بۆچی دیکتاتۆرەکان توندوتیژییەکی ترسناک ئەنجام دەدەن. نەرگسیزم گرنگترین تایبەتمەندی دیکتاتۆرەکانە لە "ناوەوە"، بۆیە سەیر نییە کە "توندوتیژی" گرنگترین تایبەتمەندی ئەوانە لە دەرەوە. توندوتیژی و خۆپاراستن فرۆید لە تیۆری دووەمیدا قاچی "ئیگۆ"ی شکاند. لە کاتێکدا ئارەزووی سێکسی بەهۆی بنەمای چێژەوە دەجووڵێت، ئیگۆ مامەڵە لەگەڵ بنەمای واقیعدا دەکات. پرەنسیپی واقیع، زیندەوەری بیردەخاتەوە کە ئەگەر زیان و برینداربوون و ئازار هەبێت، چێژ و شەهوەت و چێژ مەحاڵە، بۆیە لە دیوەکەی تری دراوەکەدا "شەهوەت" و "توندوتیژی" هەیە. توندوتیژی وەک چوارگۆشەیەکی بچووک وایە کە بە دەوری حەرەمی شەهوەتدا کێشراوە بۆ ئەوەی بنەمای چێژ بێ پشتیوانی نەبێت. بەپێی تیۆری فرۆید، توندوتیژیی دیکتاتۆر دەبێ بە بەرهەمی "ترس"ی خۆی هەژمار بکرێت نەک "توڕەیی"ی. ئەو مەودایەی کە "سیستەمی پاوانخوازی" و "پێکهاتەی هەرەمی دەسەڵات" لە نێوان حاکم و میللەتدا دروستی دەکات، وای لێدەکات کە ئەندامی نەتەوە نەبێت، بەڵکو واقیعێک بێت لەبەردەم میللەتدا. دیکتاتۆر هەوڵ دەدات ئەم بۆشاییە بە "گریم باپیرە میهرەبان و ڕێزدار" پڕ بکاتەوە، بەڵام بەو پێیەی "دیالۆگ" لە نێوان ئەو و میللەتدا نییە و هەموو شتێک "مۆنۆلۆگ"ە، ئەم "یارییە" ترسەکەی چارەسەر ناکات. تا ئێستاش لەو میللەتە دەترسێت کە لەبەردەمیدا بێدەنگ و بێدەنگە و لەسەر بنەمای "مرۆڤایەتی و نەزانی" میللەت بە دوژمنی خۆی دەزانێت. "حاکم ئەبولقاسم فێردۆسی" لە شاهنامدا بە جوانی هۆکاری توندوتیژیی "دەهاک" لە "ترس"ی خۆیدا دەبینێت. "دەهاک" گەنجەکە ناکوژێت بەهۆی توڕەییەوە، توندوتیژی دەکات بەهۆی ترسی مارەکانەوە کە لەسەر شانی گەشەیان کردووە. زەحاک "مێشکی گەنجان" دەدات بە مارەکان، نەک مارەکان گوێچکەکانی بفرۆشن بۆ ئەوەی "مێشکی" بخۆن. توندوتیژی و غەریزەی مردن

توندوتیژی و خۆپاراستن فرۆید لە تیۆری دووەمیدا قاچی "ئیگۆ"ی شکاند. لە کاتێکدا ئارەزووی سێکسی بەهۆی بنەمای چێژەوە دەجووڵێت، ئیگۆ مامەڵە لەگەڵ بنەمای واقیعدا دەکات. پرەنسیپی واقیع، زیندەوەری بیردەخاتەوە کە ئەگەر زیان و برینداربوون و ئازار هەبێت، چێژ و شەهوەت و چێژ مەحاڵە، بۆیە لە دیوەکەی تری دراوەکەدا "شەهوەت" و "توندوتیژی" هەیە. توندوتیژی وەک چوارگۆشەیەکی بچووک وایە کە بە دەوری حەرەمی شەهوەتدا کێشراوە بۆ ئەوەی بنەمای چێژ بێ پشتیوانی نەبێت. بەپێی تیۆری فرۆید، توندوتیژیی دیکتاتۆر دەبێ بە بەرهەمی "ترس"ی خۆی هەژمار بکرێت نەک "توڕەیی"ی. ئەو مەودایەی کە "سیستەمی پاوانخوازی" و "پێکهاتەی هەرەمی دەسەڵات" لە نێوان حاکم و میللەتدا دروستی دەکات، وای لێدەکات کە ئەندامی نەتەوە نەبێت، بەڵکو واقیعێک بێت لەبەردەم میللەتدا. دیکتاتۆر هەوڵ دەدات ئەم بۆشاییە بە "گریم باپیرە میهرەبان و ڕێزدار" پڕ بکاتەوە، بەڵام بەو پێیەی "دیالۆگ" لە نێوان ئەو و میللەتدا نییە و هەموو شتێک "مۆنۆلۆگ"ە، ئەم "یارییە" ترسەکەی چارەسەر ناکات. تا ئێستاش لەو میللەتە دەترسێت کە لەبەردەمیدا بێدەنگ و بێدەنگە و لەسەر بنەمای "مرۆڤایەتی و نەزانی" میللەت بە دوژمنی خۆی دەزانێت. "حاکم ئەبولقاسم فێردۆسی" لە شاهنامدا بە جوانی هۆکاری توندوتیژیی "دەهاک" لە "ترس"ی خۆیدا دەبینێت. "دەهاک" گەنجەکە ناکوژێت بەهۆی توڕەییەوە، توندوتیژی دەکات بەهۆی ترسی مارەکانەوە کە لەسەر شانی گەشەیان کردووە. زەحاک "مێشکی گەنجان" دەدات بە مارەکان، نەک مارەکان گوێچکەکانی بفرۆشن بۆ ئەوەی "مێشکی" بخۆن. توندوتیژی و غەریزەی مردن جەنگی جیهانی یەکەم سیستەمی فیکریی فرۆید تێکدا. فرۆید، وەک زۆر کەس کە بە "رێپێوانی جەنگ" سەرخۆش دەبن و چیرۆکی کۆنی ئیپیکی لە کەشوهەوای شەڕی کراوەدا دەدۆزنەوە، سەرەتا بە شەڕەکە دڵخۆش بوو! لە ساڵی ١٩١٧ (ساڵێک پێش کۆتایی هاتنی جەنگ)، شانازی بە سەرکەوتنەکانی شوڕشگێڕانی ئیمپراتۆریەتی پرۆس (ئەڵمانیا-نەمسا-مەجارستان)ەوە دەکرد! شکستی "ڕایش"ی مارش، داستانە کۆنەکانی ناو فرۆید کوژاندەوە، دوای بینینی وێرانەکانی دوای شەڕ، لە خۆی و مرۆڤایەتیدا ڕەشبین بوو. فرۆید ژیانی وەک پریشکێک لە نێوان دوو مردندا دەبینی، کە مرۆڤ تەنانەت ئەم پریشکە کورتەش نابینێت بەهۆی یاسای "ناچاری دووبارەکردنەوە" و بەدوای "مەرگ"دا دەگەڕێت. فرۆید ئەم "گەڕان بە مردن" ناوی بردووە بە "غەریزەی مردن" یان "تاناتۆ"، کە پێچەوانەی "لیبیدۆ" (خۆشەویستی ژیان)ە. "ئێریچ فرۆم" لە دوا بەشی کتێبی "قەیرانی شیکاری دەروونی"دا باس لە تایبەتمەندییەکانی "تاناتۆ" دەکات. توندوتیژی و تونی ماسولکەکان دوا ساڵەکانی ژیانی فرۆید لە ئازار و تەنیایی بەسەر برد. شێرپەنجەی قوڕگ ئازاری بۆ دروست بوو، ناچار بوو بە دەرمانی مادەی هۆشبەر ڕووبەڕووی ئازارەکە ببێتەوە. حکومەتی نازی کە جارێکی تر ڕێپێوانی جەنگی بەسەر وێرانەکانی جەنگی جیهانی یەکەمدا دەنگی دابووەوە و "دژە جوولەکەگەرایی" ئەدۆلف هیتلەر و هاوپەیمانەکانی (هاملەر، گۆبڵز، گۆرینگ) بووە هۆی ئەوەی فرۆید، وەک ئەلبێرت ئەنیشتاین، بۆ "دەربەدەری خۆسەپێنراو". تەنیایی و ئازار وایکرد کە تێڕوانینی فرۆید زۆر لە تێڕوانینی نیچە بچێت. لەگەڵ ڕەنگدانەوەی بوونگەراییدا ژیانی وەک ڕەنجێکی یەکگرتوو دەبینی و ڕۆحی مرۆڤی وەک دیلێکی ئازارچێشتوو لە قەڵای جەستەدا خەیاڵ دەکرد. لێرەدا بوو کە فرۆید گەیشتە دیتەرمینیزمی بایۆلۆجی و تیۆرییە مێتافۆریکییەکانی زۆر سادەتر کرد. ئەو کە زۆربەی کاتەکانی بە سەرقاڵی "فەلسەفەی هونەر" بەسەر دەبات، توندوتیژی بە بەرهەمێکی سروشتی (ڕەفڵەکس)ی تونیستی ماسولکەیی لەم دۆخەدا دەزانی. ئەو وزەیەی لە ماسولکەکاندا گیری خواردووە بۆ ئەوەی ئازاد بکرێت (ئازادکردن) توندوتیژی دروست دەکات. من زیاتر پێداچوونەوە بە نوێترین تیۆرییەکانی فرۆید دەکەم بۆ تێگەیشتن لە ئازار و مەینەتیەکانی ئەم ئیمپراتۆرە دەربەدەرەی کایەی نائاگا و لەم تیۆرانەشدا بڵێسەی ژیرییەکەی لە پێشووتر بێهێزتر دەبینم. ڕەنگە لەم ڕۆژانەدا، نابغەیەکی گەورەتر لە هێزی تێگەیشتنم لە فرۆیددا بەیانی بووبێت...

سامان

Those who have lived in violent situations as children, and have suffered, when they grow up, they try to be

violent towards others and see the other person as an enemy as revenge to empty their heartache.

All violence comes from a broken heart, a heart that contains thousands of pains. What happened to the violent person as a child became a source of hatred in his mind

When I saw the behavior of this man, I remembered the iraqi inside security red of Sulaimani, which many Kurds in the south talk about. If you think you can continue violence against the people, you are the real losers . . . . Violence is an inhuman behavior that comes from a sick heart and is an expression of the pain of childhood.

In a country where the city is responsible for instructing foreigners who have just entered their city all the places where they should not sit or children should not play.

A woman and her child were standing in a park in Sulaimani today. Many children were there. A man came angrily and shouted, "I will never see you play here again. The angry man attacked the woman and beat her without allowing her to apologize. This gentleman is one of the children who experienced violence as a child. According to reports, a woman and her child were sitting in a park in Sulaimani, a man came and attacked them and boxed a woman It is an act of violence that should not happen. The woman is a relative of people. We used to say that the people of Sulaimani are intellectuals and respect women, but what we see is very unpleasant. A German expert says how you live and what situation you are in negatively affects a person. Today when I saw this man was angry, screaming and attacking a baby with a mother. I thought of reading the inside and the heart of this gentleman and reading him through psychological means. That he had made him so angry that the fire of revenge was raining in his eyes She is one of those children who has lived under violent conditions for a long time. Of course, if he thought this person did not speak Kurdish very well, he could not speak up and explain that this place is not allowed to play football. She could have asked for forgiveness and left the place.

All anger, all violence, all unhealthy behavior all include these heinous acts during childhood. And all violence includes all these ugly acts during childhood. It doesn't have to be just violence against the child when the father hits the mother. Violence against the mother in front of the child can be part of the child's future violent personality He beat his mother in front of her or committed violence against her in front of her. Do you know that sending a child to his religious teacher was very harmful to the child's mental health? Because the religious teacher tries to talk about the war between Islam and the disbelievers, the children talk about how the Companions were killed during the war of Islam It depends on the child's psychology. This obsession gradually changes with the age of the child and becomes a hatred in the heart of the child and becomes an illegal and unhealthy person. In the future, he will become a violent person without knowing the reason, and when the child reaches the age of majority, anyone who is a Muslim or whose religion is different from his has no right to life and must be killed. Religion plays a big role in violence against women. In religion, women should not respond to men. Religion is full of dangerous jealousy When you sent your child to a religious teacher to study religion, you didn't think that your child would become a murderer in the future. Because religious teachers teach children, especially boys, that girls are weak and weak means nothing, ignorant, worthless and must be controlled by men Or the jealousy of the teachers we use under the name of religion. Yes, women have no rights here. Women are not treated as human beings in society.

Let us not forget that South Kurdistan is under tremendous economic and political pressure. People are not worried about their future

Violence from Freud's point of view. Freud and four theories about violence! Sigmund Freud, the founder of psychoanalysis, proposed four different theories about violence during his scientific life. Since our society here and now is heavily involved in violence, it may be appropriate to re-read the analysis of "the founder of psychoanalysis" about violence:

When the religious teacher talks about the killing of the Companions of Islam, the children feel that they must take revenge on the disbelievers And these children think that they can take revenge on the disbelievers. On the other hand, the religious teacher himself is trying to talk about halal and haram, making boys the enemies of girls. He talks about the stupidity of girls for boys without knowing that it is dividing society. He encourages brothers to against their sisters. He encourages men to against women..According to European psychological data, most Kurds in South Kurdistan leave Kurdistan because of violent behavior. A woman says that the krg government did not treat us as human beings when a child was playing in a park Those responsible in this park beat the child. Most of the Kurds in the Kurdistan Region are violent. The KRG uses violence against the population of the region. She explained we have not had such violence in Saddam's time as we have today in the Kurdish region of Northern Iraq
Violence and narcissism In the first theory, Freud considered violence as a product of narcissism. According to Freud, "Libido" (passion for life) has two forms: "object libido" and "narcissistic libido". Man's desire for what he perceives outside himself (Object) is caused by "object libido" and man's love for himself is a product of "narcissistic libido". In this theory, everything that threatens human "narcissism" provokes human anger. When we see in the research of "Elizabeth Kabler Ross" the great mortician and bereavement that the first reaction of people to their imminent death (the news of an incurable disease) - after coming out of shock and numbness - is anger, we realize that Freud in this theory, at least part of the truth. has expressed The question that arises here is: "If narcissism is the most important cause of violence, why does violence appear less in children, who as a rule have more egocentrism (according to Jean Piaget) than in adults?" Different answers can be given to this question: One is that although violence is a product of anger, the manifestation of anger can appear in ways other than violence. Perhaps the Temper Tantrum, so common around age 3 that these children have been called the Terrible Threes, is a childish substitute for violence. This is where Albert Bandura's point of view shows its importance: "Instincts are raw doughs that are shaped by social learning." Perhaps this theory of Freud is the best answer to the question of why dictators commit terrible violence. Narcissism is the most important feature of dictators on the "inside", so it is not surprising that "violence" is their most important feature on the outside. Violence and self-preservation In his second theory, Freud broke the leg of "ego". While the libido is driven by the pleasure principle, the ego deals with the reality principle. The principle of reality reminds the organism that if there is damage, injury, and pain, it is impossible to enjoy, lust, and pleasure, so there is "lust" and "violence" on the other side of the coin. Violence is like a mini square drawn around the harem of lust so that the principle of pleasure is not without support. According to Freud's theory, the dictator's violence should be considered the product of his "fear" rather than his "anger". The distance created by "authoritarian system" and "power pyramid structure" between the ruler and the nation makes him not a member of the nation, but a reality in front of the nation. The dictator tries to fill this gap with the "kind and respectful grandfather Grimm", but since there is no "dialogue" between him and the nation and everything is a "monologue", this "game" does not solve his fear. He is still afraid of the nation that is silent and silent in front of him, and he considers the nation as his enemy based on "humanity and ignorance". "Hakim Abulqasem Ferdowsi" in Shahnameh beautifully sees the cause of "Dahhak's" violence in his "fear". "Dahhak" does not kill the youth because of anger, he does violence because of the fear of snakes that have grown on his shoulders. Zahak feeds the "brains of the youth" to the snakes, lest the snakes sell his ears to eat "his brain". Violence and death instinct

Violence and self-preservation In his second theory, Freud broke the leg of "ego". While the libido is driven by the pleasure principle, the ego deals with the reality principle. The principle of reality reminds the organism that if there is damage, injury, and pain, it is impossible to enjoy, lust, and pleasure, so there is "lust" and "violence" on the other side of the coin. Violence is like a mini square drawn around the harem of lust so that the principle of pleasure is not without support. According to Freud's theory, the dictator's violence should be considered the product of his "fear" rather than his "anger". The distance created by "authoritarian system" and "power pyramid structure" between the ruler and the nation makes him not a member of the nation, but a reality in front of the nation. The dictator tries to fill this gap with the "kind and respectful grandfather Grimm", but since there is no "dialogue" between him and the nation and everything is a "monologue", this "game" does not solve his fear. He is still afraid of the nation that is silent and silent in front of him, and he considers the nation as his enemy based on "humanity and ignorance". "Hakim Abulqasem Ferdowsi" in Shahnameh beautifully sees the cause of "Dahhak's" violence in his "fear". "Dahhak" does not kill the youth because of anger, he does violence because of the fear of snakes that have grown on his shoulders. Zahak feeds the "brains of the youth" to the snakes, lest the snakes sell his ears to eat "his brain". Violence and death instinct World War I disrupted Freud's intellectual system. Freud, like many people who get drunk with the "war march" and find old epic stories in the open war atmosphere, was first pleased with the war! In 1917 (one year before the end of the war), he was proud of the victories of the Knights of the Prussian Empire (Germany-Austria-Hungary)! The defeat of Marsh's "Reich" extinguished the ancient epics in Freud, and he became pessimistic about himself and humanity after seeing the ruins after the war. Freud saw life as a spark between two deaths, which man does not see even this short spark due to the rule of "repetition compulsion" and searches for "death". Freud called this "death search" the "death instinct" or "thanato", which is opposite to "libido" (love of life). "Erich Fromm" in the last chapter of the book "Crisis of Psychoanalysis" deals with the characteristics of "Thanato". Violence and muscle tone The last years of Freud's life were spent in pain and loneliness. The cancer of the larynx caused him pain, and he had to cope with the pain with narcotic drugs. The Nazi government, which had once again sounded the march of war over the ruins of the First World War, and the "anti-Semitism" of Adolf Hitler and his allies (Hammler, Goebbels, Göring) had caused Freud, like Albert Einstein, to "self-imposed exile". . Loneliness and pain made Freud's view very similar to Nietzsche's. With existentialist reflections, he saw life as a unified suffering and imagined the human soul as a suffering prisoner in the castle of the body. It was here that Freud arrived at biological determinism and greatly simplified his metaphoric theories. He, who spends most of his time preoccupied with the "philosophy of art", considered violence to be a natural product (reflex) of muscular tonicity in this situation. The energy trapped in the muscles to be released (release) creates violence. I review Freud's latest theories more to understand the pain and suffering of this exiled emperor of the unconscious realm, and in these theories I see the flame of his genius more faint than before. Perhaps, in these days, a greater genius than my power of understanding had dawned in Freud.. Saman

https://rwku3.blogspot.com/2023/06/blog-post_13.html

https://rwku3.blogspot.com/2023/06/blog-post_50.html

https://rwku3.blogspot.com/2023/06/blog-post_91.html

https://rwku3.blogspot.com/2023/06/blog-post_27.html