چۆنێتی دەستنیشانکردنی شێوازی وابەستەبوونت.
ئاسایش، دوورکەوتنەوە، نائەمنی/دووفاقی یان ناڕێکخراو: شێوازی وابەستەبوونت چییە؟ زۆرێک لە ئێمە ئارەزووی زانینی نەخشەکانمان دەکەین کاتێک باس لە پەیوەندیکردن بە کەسانی دیکەوە دەکرێت. ئەم کنجکاوییە زۆرجار دوای ئەوە دێت کە بینیمان چەند پەیوەندییەکمان شکستی هێناوە و درکمان بەوە کردووە کە گەردوونی خۆشەویستی پڕە لە ڕێڕەوی پێچاوپێچ و ترس و پێداویستییە دابیننەکراوەکان.
هەرچەندە شێوازەکانی وابەستەبوون لە منداڵیدا دروست دەبن و زۆرجار درێژخایەنن، بەڵام هەندێکجار بە تێپەڕبوونی کات لە
ئەنجامی ئەزموونە سۆزدارییە نوێیەکان لەگەڵ کەسایەتییەکانی دیکەدا دەگۆڕدرێن.
واتە هەبوونی بیرۆکەیەک لە نەخشەی دەروونی-سۆزداری خۆت لە کایەی پەیوەندییەکاندا یارمەتیت دەدات تێبگەیت کە کام لایەن دەتوانیت باشتر بکەیت بۆ ئەوەی پەیوەندییەکی دڵخۆشکەر و بەردەوامتر دروست بکەیت. دەتوانیت ئەم زانیاریانە بەدەست بهێنیت بە ئەنجامدانی چەند ڕاهێنانێکی بەڕاستی سادە.
وابەستەبوون گەورەترین هێزی تۆیە و گەورەترین لاوازی تۆیە. هەرچەندە ئەو هێزەت پێدەبەخشێت کە کەسێک لەخۆت زیاتر خۆشبوێت، بەڵام ژیان قورس دەبێت کاتێک شتێک لەدەست دەدەیت کە وابەستەییت پێیەوە”.
-شەهید کاپوور-
گرنگی زانینی شێوازی وابەستەبوونت
تیۆری وابەستەبوون (AT) لەلایەن دەروونشیکارێکی ئینگلیزی جۆن بۆولبی لە ساڵانی حەفتاکانی سەدەی ڕابردوودا داڕێژراوە. دواتر یەکێک لە خوێندکارەکانی بە ناوی ماری ئاینسوۆرس زیاتر پەرەی بە خوێندنەکەی داوە بە وەسفکردنی سێ شێوازی وابەستەبوون: ئاسایش، دووفاقی و دوورکەوتنەوە. لە کۆتاییدا لە ساڵی ١٩٨٦ توێژەران مەین و سۆلۆمۆن دوا پۆلیان ناساند: ناڕێکخراو-نائەمنی.
لەم ساڵانەی دواییدا، گرنگییەکی زۆری لە بواری چارەسەری دەروونیدا بەدەستهێناوە. تێگەیشتن لە شێوازی وابەستەبوون کە پێناسەی هەر تاکێک دەکات لە ڕاستیدا تێڕوانینێکی گشتی باشمان پێدەبەخشێت سەبارەت بە پێداویستییە سۆزدارییەکانیان، مێژووی ژیانیان، ڕێگاکانی پەیوەندیکردن بە ژینگەکەیانەوە و تەنانەت سەرچاوەی هەندێک ڕەفتاری کێشەدار.
توێژینەوەیەک کە زانکۆی مینیسوتا لە ئەمریکا ئەنجامدراوە دەریدەخات وابەستەیی نائەمنی و دڵەڕاوکێ لە تەمەنی گەورەییدا دەبێتە هۆی شکستهێنان لە زۆرێک لە پەیوەندییەکان. بۆیە زانینی ئەوەی کە لە کوێی ئەم سپێکترۆمەدایت دەتوانێت لەڕادەبەدەر ئاشکراکەر بێت.
هەروەها لەوانەیە لە خۆت بپرسیت وابەستەیی ناڕێکخراو چییە؟
چۆنێتی زانینی شێوازی وابەستەبوونت
ئەگەر پرسیارت هەیە کە شێوازی وابەستەبوونت چییە، تەنها پێویستە تاقیکردنەوەیەکی کەم بکەیت. لە خوارەوە چوار بەش دەبینیت کە هەر جۆرە زانستێک بە پشتبەستن بە دە لێدوان هەڵدەسەنگێنن.
ڕستەکان بە وردی بخوێنەرەوە و لەسەر کاغەزێک بنووسە لەگەڵ چەند کەسدا. لە کۆتاییدا، ئەو نمرانەی کە لە هەر پۆلێنکردنێکدا بەدەستت هێناوە بەراورد بکە بۆ ئەوەی بزانیت کام شێوازی وابەستەبوون زۆرترین پێناسەت دەکات.
هەموومان دەتوانین زیاتر لە جۆرێک لە شێوازی وابەستەبوون پیشان بدەین.
1. وابەستەیی نائەمنی-دووفاقی
شێوازی وابەستەیی نائەمنی-دووفاقی سەرچاوەی خۆی لە چاودێرانی پێشبینینەکراوەوە سەرچاوەی گرتووە کاتێک باس لە دابینکردنی ئاسایش و سۆز و گرنگیدان بە منداڵەکانیان دەکرێت. ئەم نادڵنیایی و وەڵامدانەوەی ناتەبایی دەبێتە هۆی نەبوونی یەکگرتوویی لە چاودێریدا. جگە لەوەش دەبێتە هۆی چالاکبوونی زۆر لە مێشکی منداڵان لەو ناوچانەی کە پەیوەندییان بە دڵەڕاوکێیەوە هەیە.
ئەم پێشبینینەکردنە نائەمنییش پێشبینی دەکات کە دەبێتە هۆی وابەستەیی سۆزداری بە کەسانی دیکە. لە ئەنجامدا تاک لە ترسی بەردەوامدا دەژی لە وازهێنان. گەورەبوون بەم جۆرە نادڵنیایی و دووفاقییە سۆزدارییە لەلایەن سەرپەرشتیارەوە ئاسان نییە.
لە تەمەنی گەورەییدا، گرنگیدانی بەردەوام بەو شتانەی کە ئەوانی تر دەیکەن دەبێتە هۆی لەبەرکردنی مەعریفی گەورە. تۆ لەگەڵ چەند ڕەهەندەکانی سەر بەم کایە خۆت دەناسێنیتەوە؟
من خاوەندارێتی و ئیرەیی دەبەم.
پێویستم بە چەسپاندنی بەردەوامە.
هەرگیز هەست بە خۆشەویستییەکی پێویست ناکەم.
بەرز و نزمی سۆزداریم دووبارە بووەتەوە.
گەورەترین ترسم وازهێنانە.
زۆرجار بەهای خۆم وەک مرۆڤێک دەخەمە ژێر پرسیارەوە.
هەمیشە پێویستم بە سەرنجی کەسانی ترە.
زۆر نیگەرانم لە هەموو وردەکارییەکی بچووک لە پەیوەندییەکەمدا.
زۆر پەیوەندی ژەهراویم هەبووە لەسەر بنەمای وابەستەیی سۆزداری.
من هەمیشە لە ئامادەباشیدام و ئاگاداری هەر نیشانەیەکم کە ڕەنگە ئاگادارم بکاتەوە کە هاوبەشەکەم فێڵم لێدەکات، خۆشی ناوێت، یان گرنگیم پێنادات.
ژمارەی ئەو لێدوانانەی کە من پێیان دەناسمەوە: _______
2- ئەگەر شێوازی وابەستەبوونت دوور بکەوەرەوە
خۆپاراستن یەکێکی ترە لە شێوازە ناتەندروستەکانی وابەستەبوون. توێژینەوەیەک کە لەلایەن زانکۆی ئیلینۆیس لە ئەمریکا ئەنجامدراوە دەریدەخات کە ئەم جۆرە بەزۆری پێشبینی ئەگەری سەرهەڵدانی دڵەڕاوکێ و خەمۆکی دەکات لە تەمەنی هەرزەکاریدا.
ڕەگی ئەم شێوازە وابەستەبوونە ئەو چاودێرانەن کە نەیاندەزانی یان ئامادە نەبوون گرنگی بە پێداویستییە سۆزدارییەکانی منداڵەکەیان بدەن، ڕێکبخەن یان تێبگەن. بەم شێوەیە منداڵەکە لە وەڵامدا وا گریمانە دەکات کە باشترین ڕێگە بۆ ئەوەی زیاتر ڕەتکردنەوە زیاتر نەبینێت، بریتییە لە پچڕانی پەیوەندییەکانی هەستەکانی و وازهێنان لە دەربڕینیان. دەرئەنجامەکانی ئەم ئەزموونە لە تەمەنی گەورەییدا زۆر گەورەن. بزانە کە ئایا تۆ خۆت لەگەڵ هەریەکێک لەمانەی خوارەوە دەناسێنیت:
بۆ من قورسە پابەند بم.
حەز ناکەم ئەوەی هەستی پێدەکەم دەریببڕم.
دەزانم مەیلی ساردیم هەیە بەرامبەر بە کەسانی تر.
ئینتیمای سۆزداری بۆ من ناڕەحەتە.
من زۆر عەیب و کەموکوڕی لە هاوبەشەکانمدا دەبینم.
من مەیلی سەرکوتکردنی هەست و پێداویستییەکانم هەیە.
بە سەختی تێدەگەم کەسانی تر هەست بە چی دەکەن.
کاتێک داوام لێدەکەن ئەوەی هەستەکانم دەرببڕم، توڕە دەبم.
من سەربەخۆیی خۆم بە هەر نرخێک بێت لە پەیوەندییەکاندا لە پێشینە دادەنێم.
من پێم خۆش نییە بیرکردنەوە و خەون و ئارەزووەکانم لەگەڵ هاوبەشەکانمدا باس بکەم.
♥ ژمارەی ئەو لێدوانانەی کە من خۆیان پێیان دەناساندەوە:
هەروەها لەوانەیە ئارەزووی خوێندنەوەت هەبێت کە هەبوونی هاوبەشێکی سۆزداری بەردەست نەبوو دەتوانێت زیانبەخش بێت
3- ئەگەر شێوازی وابەستەبوونت ناڕێکخراو بوو
گەورەبوون لە ژینگەیەکی خێزانی دوژمنکارانەدا هەمیشە باجی هەیە. بۆ نموونە دەتوانێت ببێتە هۆی زەبر و زەنگ و ترس و جیابوونەوە و پەرەسەندنی وابەستەیی ناڕێکخراو. لەم حاڵەتەدا، هۆکارەکە لە منداڵییەکدایە کە سووکایەتیکردن یان داینامیکی زۆر ناکارامە لەلایەن سەرپەرشتیارانەوە زاڵە.
ئەم کونە ڕەشانەی ڕابردوو وەرگێڕان دەکەن بۆ تایپۆلۆژییەک کە لە تەمەنی گەورەییدا بەم شێوەیە دەردەکەوێت:
نازانم چۆن هەستەکانم ڕێکبخەم.
هاوبەشم هەبووە کە ئازاریان داوە.
زۆر زەبر و زەنگی چاکنەبووەوەم هەیە.
دەزانم کە ڕەفتارەکانم هەندێک جار دژ بەیەکن.
پێم وایە خەڵک بە گشتی جێگای متمانە نین.
هەست بە ناتەواوی دەکەم و بەڕاستی خۆبەگەورەزانینم خراپە.
من دەمەوێت ئەوانی تر خۆشم بوێن، بەڵام ترسام لەوەی ئازارم بدەن.
دەزانم هاوبەشەکەم هەمیشە لە هەر پەیوەندییەکدا جێم دەهێڵێت.
خۆزگە باشترم خۆش بوێت، بەڵام ترس و دڵەڕاوکێم هەموو شتێک لەناو دەبات.
پێویستە لە پەیوەندییەکدا کۆنتڕۆڵ بکەم بۆ ئەوەی دڵنیا بم کە ئازارم پێ ناگات.
ئەگەر خۆت لەگەڵ شێوازەکانی وابەستەیی ناگونجاودا بناسێنیت، وەکو ناڕێکخراو یان دوورکەوتنەوە، دەتوانیت لەگەڵیان کاربکەیت و گۆڕانکاری بەدەستبهێنیت.
4. ئەگەر شێوازی هاوپێچەکەت پارێزراو بێت
وابەستەیی پارێزراو ڕێگە بە مرۆڤەکان دەدات کە پەیوەندی تەندروستتر دروست بکەن، کە بە ئینتیمای سۆزداری باش، پێگەیشتن، متمانە و پەیوەندی کاریگەر پێناسە دەکرێت. لە ئەنجامدا، هەبوونی پارێزەری سۆزدار، لێهاتوو لە زیرەکی سۆزداریدا و توانای گرنگیدان بە پێداویستییەکانمان، دەبێتە هۆی گەشەسەندنی کۆمەڵایەتی-سۆزداری گونجاو.
لێرەدا ئەو نیشانانە دەخەینەڕوو کە ستایلێکی وابەستەیی پارێزراوت هەیە:
من لە وازهێنان ناترسم.
بێمتمانەم بە خەڵک نییە.
هەست دەکەم خۆشەویستی و ڕێزم لێدەگیرێت.
من خۆبەگەورەزانینێکی باشم هەیە.
من دەزانم چۆن ئەو شتانە دەرببڕم کە پێویستم پێیانە بۆ هاوبەشەکەم.
من بە جەختکردنەوە و هاوسۆزی پەیوەندی دەکەم.
هەستی ئازیزانم تێدەگەم و لەبەرچاوی دەگرم.
خۆم بە کەسانی دەوڵەمەندکەری سۆزداری دەورە دەدەم.
متمانەم بە توانای خۆم هەیە بۆ دروستکردنی پەیوەندی تەندروست.
بۆ من قورس نییە ئینتیمی بم و کارلێکی باشم لەگەڵ کەسانی تردا هەبێت.
ناسینی شێوازی وابەستەبوونت گرنگە ئەگەر بتەوێت گۆڕانکاری بکەیت و پەیوەندی دڵخۆشکەر دروست بکەیت.
زۆرێک لە ئێمە بە شێوازی وابەستەیی پارێزراو پێناسە دەکرێین.
هەڵسەنگاندنی کۆتایی
بۆ ئەوەی بزانیت شێوازی هاوپێچەکەت چییە، ئەو ئەنجامانەی لە لێدوانەکانی سەرەوە بەدەستت هێناوە بەراورد بکە. لە کاتێکدا بێ گومان لە هەموو بەشەکاندا خاڵت بەدەستهێناوە، بەڵام یەکێکیان جیاواز دەبێت. ئەو جۆرە وابەستەییانەی لێرەدا باس دەکرێن تەنها چێنراون بەڵام لە ڕاستیدا هیچ کام لە ئێمە ئەوەندە پاک نین. بەڵام بە ئەگەرێکی زۆرەوە بۆت دەردەکەوێت کە لە هەریەک لە پڕۆفایلەکاندا نمرەی زیاترت هەیە.
هەرچەندە ڕەنگە لەگەڵ پرۆفایلی کەسایەتیدا بگونجێت، بەڵام شێوازی ڕەفتارکردنت لە هەندێک چوارچێوەدا ڕەنگە دەرکەوتنی ستایلێکی جیاوازت پێبدات. بۆ نموونە ڕەنگە شێوازی وابەستەبوونێکی پارێزراوت هەبێت، بەڵام هەندێکجار دەبیتە نێچیری نائەمنی و وەک ئەوەی شێوازی وابەستەبوونی نائەمنیت هەبێت ڕەفتار دەکەیت. ئەمە تەواو ئاساییە. هەواڵە خۆشەکە ئەوەیە کە ئەگەر ئەوە بکەیت و ئەم نەخشەیە دەستنیشان بکەیت، ئاگادار دەبیتەوە لەوەی ترسە ڕاستەقینەکانت چین و ڕێگریت لێدەکەن لە مانەوەیان لە نائاگایی خۆتدا.
لە کۆتاییدا، ئەگەر هەست دەکەیت ستایلێکی وابەستەیی ناگونجاوت هەیە، درێغی مەبە لە داوای یارمەتی تایبەتمەند. چارەسەری کاریگەر هەیە کە دەتوانێت ئاسانکاری بۆ گۆڕانکاری بەرەو هەستکردن بە باشی و بەختەوەری بکات
How to identify your attachment style.
Secure, avoidant, insecure/ambivalent or disorganized: what is your attachment style? Many of us are interested in knowing our patterns when it comes to relating to others. This curiosity often comes after we have seen several of our relationships fail and realized that the universe of love is full of winding paths, fears and unmet needs.
Although attachment styles are formed in childhood and are often long-lasting, they sometimes change over time as a result of new emotional experiences with other figures.
Namely, having an idea of your own psycho-emotional pattern in the relational sphere helps you understand which aspects you can improve in order to create more satisfying and lasting bonds. You can get this information by doing some really simple exercises.
Attachment is your greatest strength and your greatest weakness. Although it gives you the power to love someone more than yourself, it becomes difficult to live when you lose something you are attached to.”
-Shahid Kapoor-
The importance of knowing your attachment style
Attachment theory (AT) was formulated by the English psychoanalyst John Bowlby in the 1970s. Later, one of his students, Mary Ainsworth, further developed his studies by describing three attachment styles: secure, ambivalent, and avoidant. Finally, in 1986, researchers Main and Solomon introduced the last category: disorganized-insecure.
In recent years, has gained great importance in the psychotherapeutic field. Understanding the attachment style that defines each individual actually gives us a good overview of their emotional needs, life history, ways of relating to their environment and even the origins of certain problematic behaviors.
A study conducted by the University of Minnesota in the United States shows that insecure and anxious attachment in adulthood can cause failure in many relationships. Therefore, knowing where you are on this spectrum can be extremely revealing.
You may also be asking yourself What is disorganized attachment?
How to find out your attachment style
If you're wondering what your attachment style is, you simply need to do a little test. Below you will see four sections that evaluate each typology based on ten statements.
Read the sentences carefully and write down how many you identify with on a piece of paper. Finally, compare the scores obtained in each classification to discover which attachment style defines you the most.
We can all exhibit more than one type of attachment style.
1. Insecure-ambivalent attachment
The insecure-ambivalent attachment style has its origins in unpredictable caregivers when it comes to providing security, affection and attention to their children. This uncertainty and inconsistent response leads to a lack of coherence in care. In addition, it causes an over-activation in the children's brains in areas related to anxiety.
This unpredictability also projects insecurity which leads to emotional dependence on others. Consequently, the individual lives in constant fear of being abandoned. It is not easy growing up with this kind of emotional uncertainty and ambivalence from the guardian.
In adulthood, constant attention to what others are doing causes great cognitive wear. How many of the dimensions belonging to this sphere do you identify with?
I am possessive and jealous.
I need constant validation.
I never feel loved enough.
I have repeated emotional highs and lows.
My biggest fear is being abandoned.
I often question my worth as a person.
I always need other people's attention.
I worry too much about every little detail in my relationship.
I have had many toxic relationships based on emotional dependency.
I'm always on the alert and aware of any signs that might warn me that my partner is cheating on me, doesn't love me, or isn't interested in me.
Number of statements I identify with: _______
2. If your attachment style is avoidant
Avoidant is another unhealthy attachment style. A study conducted by the University of Illinois in the United States shows that this typology usually predicts a possible onset of anxiety and depression in adolescence.
The root of this attachment style is caregivers who did not know or were unwilling to care for, regulate or understand the emotional needs of their child. In response, the child thus assumes that the best way to avoid experiencing more rejection is to disconnect their feelings and stop expressing them. The consequences of this experience are enormous in adulthood. See if you identify with any of the following:
It's hard for me to commit.
I don't like to express what I feel.
I know I tend to be cold towards other people.
Emotional intimacy is uncomfortable for me.
I see many faults and shortcomings in my partners.
I tend to suppress my feelings and needs.
I have a hard time understanding what other people feel.
When they ask me to express what I feel, I get angry.
I prioritize my independence at all costs in relationships.
I don't like to share my thoughts, dreams and desires with my partners.
♥ Number of statements that I identify with:
You may also be interested in reading Having an Emotionally Unavailable Partner Can Be Harmful
3. If your attachment style is disorganized
Growing up in a hostile family environment always has a price. For example, it can cause trauma, fear, dissociation and the development of disorganized attachment. In this case, the trigger lies in a childhood dominated by abuse or extremely dysfunctional dynamics on the part of the guardians.
These black holes from the past translate into a typology that manifests as follows in adulthood:
I don't know how to regulate my emotions.
I have had partners who abused me.
I have many unhealed traumas.
I know that my behavior is sometimes contradictory.
I think people in general are not to be trusted.
I feel inadequate and have really bad self-esteem.
I want others to love me, but I am terrified that they will hurt me.
I know my partner will always leave me in any relationship.
I wish I could love better, but my fear and anxiety destroy everything.
I need to be in control in a relationship to ensure I don't get hurt.
If you identify with maladaptive attachment patterns, such as disorganized or avoidant, you can work with them and achieve change.
4. If your attachment style is secure
Secure attachment enables people to build healthier bonds, defined by good emotional intimacy, maturity, trust, and effective communication. Consequently, having affectionate guardians, competent in emotional intelligence and able to attend to our needs, leads to optimal socio-affective development.
Here are the signs that you have a secure attachment style:
I'm not afraid of being abandoned.
I don't distrust people.
I feel loved and respected.
I have good self-esteem.
I know how to express what I need to my partner.
I communicate assertively and empathetically.
I understand and take into account the feelings of my loved ones.
I surround myself with emotionally enriching people.
I trust my ability to build healthy bonds.
It is not difficult for me to become intimate and have good interaction with others.
Recognizing your attachment style is important if you want to make changes and build fulfilling relationships.
Many of us are defined by the secure attachment style.
Final assessment
To find out what your attachment style is, compare the results you got from the statements above. While you've undoubtedly scored points in all categories, one will stand out. The types of attachment described here are purely cultivated but in reality none of us are that pure. But you will probably find that you score higher on either profile.
Although you may fit a personality profile, the way you behave in certain contexts may give the appearance of a different style. For example, you may have a secure attachment style, but sometimes you fall prey to insecurity and behave as if you had the insecure attachment style. This is completely normal. The good news is that if you do that and identify this pattern, you will be informed about what your real fears are and prevent them from remaining in your subconscious.
Finally, if you feel you have a maladaptive attachment style, don't hesitate to seek specialized help. There are effective therapies that can facilitate a shift towards feelings of well-being and happiness.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر