.png)
هیپنۆزی چییە؟ هیپنۆتیست چییە؟
هیپنۆزی (هیپنۆزی) و هیپنۆتیراپی ساڵانێکە خەڵکی تووشی سەرسوڕمان کردووە. هەندێک کەس پێیان وایە هیپنۆس وەک سیحر و جادوو وایە و هیپنۆتیست یان هیپنۆتیست وزەی سەروو سروشتی هەیە. ئەم بیروباوەڕە درۆیانە سەبارەت بە هیپنۆس وایکردووە فێڵبازەکان کەسانی بێ گومان فریو بدەن. لەم بابەتەدا پێتان دەڵێم هیپنۆس چییە و فێری بەکارهێنانی هیپنۆس دەبم.
هیپنۆزی چییە؟
هیپنۆس یان خەواڵوویی پرۆسەیەکی زانستییە کە بە یارمەتیی ئاستی هۆشیاری و هۆشی مرۆڤ فراوانتر و قووڵتر دەبێتەوە و سەرنج و تەرکیز زیاد دەکات. لەم حاڵەتەدا کەسی هیپنۆتیزم دەتوانێت دەستی بگات بە بەشە نائاگاکە. بە پشتبەستن بەم پێناسەیە، هیپنۆس خولیایەک یان پراکتیزەیەکی سەروو سروشتی یان سیحر نییە. هیپنۆزی تەکنیکێکە بۆ تەرکیزکردنی سەرنج، بەکارهێنانی ڕێگەی زانستی سەلمێنراو و دەتوانێت یارمەتی مرۆڤ بدات بۆ گەیشتن بە مێشکی نائاگایی خۆی. هیپنۆس یەکێکە لە شێوازەکانی کاری دەروونناس و لەسەر بنەماکانی دەروونناسی دامەزراوە. ئەو کەسەی هیپنۆزی ئەنجام دەدات دەبێت بڕوانامەی زانستی هەبێت لە بواری هیپنۆزیدا. ئەنجامدانی هیپنۆزی بەبێ ئەوەی توانای زانستی و بڕوانامەی هەبێت، نایاسایی و نائەخلاقییە. هیپنۆزی تایبەت بە مرۆڤ نییە، بەڵام ئاژەڵیش دەکرێت هیپنۆتیزە بکرێت!
جۆرەکانی هیپنۆزی
هیپنۆس بۆ دوو جۆر دابەش دەبێت: خۆ هیپنۆزی و هیپنۆزی تر. وەک لە ناوی ئەم دوو لقەدا دەردەکەوێت خۆ هیپنۆس لەلایەن کەسەکە خۆیەوە ئەنجام دەدرێت و هیپنۆزی دیکەش لەلایەن کەسێکی ترەوە ئەنجام دەدرێت. ئەنجامدانی هیپنۆس لە هەردوو جۆرەکەدا پێویستی بە هۆشیاری و زانیاری هەیە، ئەگەر بە دروستی ئەنجام نەدرێت، کاریگەری نەرێنی دەروونی و دەمارگیری دەبێت
شێواز و قۆناغەکانی هیپنۆزی
هیپنۆس بە شێوازی جۆراوجۆر ئەنجام دەدرێت و هەنگاوەکانی هەر شێوازێک جیاوازییان هەیە. هەندێک تەکنیک بە چاو کراوە و هەندێکی تر بە چاو داخراو.
بەگشتی هیپنۆزی چەند قۆناغێکی هەیە: ١.
1- قبوڵکردن 2- چڕبوونەوە 3- ئیشارەت 4- ئەنجامدانی پرۆسەکە 5- گەڕانەوە
1- قبوڵکردن: هەنگاوی یەکەم بۆ ئەنجامدانی هیپنۆزی ئەوەیە کە کەسەکە دەیەوێت هیپنۆتیزمی بۆ بکرێت چونکە هیپنۆزی پرۆسەیەک نییە کە بە زەبری هێز ئەنجام بدرێت. ئەگەر کەسێک نەیویستبێت هیپنۆتیزم بکرێت یان هاوکاری هیپنۆتیراپیست (هیپنۆتیست) نەکات، ئەوا هیپنۆتیزم نابێت. باشە بزانین هەندێک کەس بە هەمان شێوە هیپنۆزی قبوڵ دەکەن و هەندێک کەسیش هیپنۆتیزە نین.
2- تەرکیزکردن: زۆر گرنگە تەرکیز و هێورکردنەوەی دەروون، ئەگەر ئەو کەسەی دەیەوێت هیپنۆتیزم بکرێت نەتوانێت تەرکیز بکات، ئەوا پرۆسەی هیپنۆزی ڕووبەڕووی تەحەددا دەبێتەوە و هیپنۆسەکە شکست دەهێنێت. بۆ ئیسراحەت و تەرکیز داوا لە مرۆڤ دەکرێت جەستەی بخاتە حاڵەتێکی ئارام و ئارامەوە. دەتوانێت پاڵ بکەوێت یان دابنیشێت. هەناسەدانی قووڵ و ڕێکوپێک. ماسولکەکانت ئارام بکەرەوە و تەرکیز بکە. مێشکت ئارام بکەرەوە و پێشنیار بۆ خۆت بکە کە دەتەوێت بخەویت.
3- ئیشارەت: دەتوانین بە ئیشارەت ناوببرێت هاندەرێک کە یارمەتیدەرە بۆ ئەنجامدانی پرۆسەی هیپنۆس و مرۆڤ دەخاتە حاڵەتی خەوی دەمارگیرییەوە. ئیشارەت و هاندەرەکان دەتوانن بینراو یان بیستراو بن. یەکێک لە نموونەکانی هاندەری بینراو بۆ ڕازیکردن مۆمە. داوا لە کەسەکە بکە سەیری ڕووناکی مۆمێک بکات. بۆ هاندەری بیستن دەتوانین باسی گوێگرتن لە دەنگی تیکدانی کاتژمێرەکە بکەین.
لە پرۆسەی پێشنیارکردندا هیپنۆتیستەکە بانگەوازی کەسەکە دەکات بۆ ئەوەی ئارام بێتەوە و هانی کەسەکە دەدات لە پێشنیارەکانیدا بخەوێت. دوای ئیشارەت، لێی دەپرسێت ئایا خەوتووە؟ وەبیرتان دەهێنمەوە کە ئەم خەو خەوی ئاسایی نیە و جیاوازە لە خەوی ئاسایی.
4-ئەنجامدانی پڕۆسەی هیپنۆزی: لەم کاتەدا کەسەکە هیپنۆتیزە دەکرێت و دەتوانیت پرسیاری لێبکەیت کە ناتوانێت لە بارودۆخی ئاساییدا وەڵامی بداتەوە. وەک وتم کاتێک کەسێک هیپنۆتیزم دەکرێت، دەتوانێت دەستی بگات بە ئاستە قووڵەکانی عەقڵی هۆشیار و نائاگایی خۆی. لەم کاتەدا چارەسەرکارانی هیپنۆتیز چارەسەری کەسێک دەکەن کە هیپنۆتیزمی بۆ کراوە.
5- گەڕانەوە: دوای ئەنجامدانی هیپنۆزی، پێویستە ئەو کەسەی هیپنۆتیزەی بۆ کراوە، بە هاوکاری پێشنیاری بینراو و بیستراو دووبارە بگەڕێنرێتەوە بۆ باری ئاسایی. و لە هیپنۆس یان خەوی دەستکرد هێنراوەتە دەرەوە.
سەرچاوەی وشەی هیپنۆزی
وشەی هیپنۆزی لە وشەیەکی یۆنانی وەرگیراوە. هیپنۆس لە زمانی یۆنانی بە واتای خەوتن و وەحشەت بە واتای بارودۆخی نائاسایی دێت. وشەی هیپنۆزی لە زمانی یۆنانی کۆن بە واتای خەوی دەمارگیر دێت. ئەم زاراوەیە بۆ یەکەمجار لەلایەن ئیتیان فیلیکسەوە لە ساڵی ١٨٢٠ بەکارهاتووە. جەیمس برید، پزیشکی نەشتەرگەری سکۆتلەندی، وشەی هیپنۆزی لە زمانی ئینگلیزیدا بەناوبانگ کرد. مانای هیپنۆس لە زمانی فارسیدا خەواڵووییە.
پێشینە و مێژووی هیپنۆزی
وەک باس کرا وشەی هیپنۆس وشەیەکی یۆنانییە، بەڵام ڕەگی هیپنۆزی چەند سەدەیەک پێش یۆنان و لە چین و ئێران و هیندستان و میسری کۆن دەبینرێت. هیپنۆس چەمکێکی نوێ نییە، هەزاران ساڵە لە ژێر ناوی دیکەی وەک ترانس لە کولتوورە کۆنەکاندا بوونی هەیە، بەڵام بیرتان دەخەمەوە کە هیپنۆزی بە مانای ترانس نییە. بۆ نموونە لە چین بە یارمەتی مێدیتەیتەرەکان خۆ هیپنۆزییان دەکرد. پزیشکانی میسری کۆن پێیان وابوو کە سیحر و تەرکیز دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشیەکان. لە ئێران و هیندستانیش هیپنۆس بۆ ئەنجامدانی ڕێوڕەسمی ئایینی و ڕێوڕەسمی بەکار دەهێنرا، بۆیە هیپنۆس ڕەگ و ڕیشەی لە کولتوری ڕۆژهەڵاتەوە هەیە.
فرانز ئەنتۆنی مێسمێر یەکێک بوو لەو کەسانەی کە ڕۆڵێکی گرنگی هەبوو لە سەرهەڵدانی هیپنۆزی مۆدێرن. ئەو پزیشکێکی نەمسایی بوو، مێسمێر حەزی لە بۆچوونەکانی نیوتن بوو سەبارەت بە یاسای کێشکردن. مێسمێر لێکۆڵینەوەی لەسەر کاریگەری هەسارەکان لەسەر جەستەی مرۆڤ کردبوو. مێسمێر تیۆری موگناتیسی ئاژەڵانی خستەڕوو و ئەم تیۆرە بووە بنەمای سەرهەڵدانی هیپنۆزی. لە ماوەی ژیانی ئەنتۆنی مێسمێردا، موگناتیسی و تایبەتمەندییە هێزی موگناتیسییەکەی جێگەی سەرنج بوو. لە سەرەتادا تیۆری تیژی مانیای دەربڕی. بە پشتبەستن بە تیۆری مانیای مێسمێر، هێزی موگناتیسی موگناتیسی لەگەڵ پێشنیار دەتوانێت یارمەتیدەر بێت بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشییەکە. لەگەڵ تێپەڕبوونی کاتدا، مێسمێر ئاگاداری ئەوە بوو کە بوونی موگناتیسی هیچ کاریگەرییەکی لەسەر چارەسەرەکە نییە و ئەوە پێشنیار و وزەی خۆیەتی کە یارمەتیدەرە بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشەکان. گەیشتە ئەو ئەنجامەی کە وزەکە لە دەستی ئەو کەسەوە دەدرێت کە ئیندۆکترینیشنەکە دەکات. کەواتە، دەستکاری تیۆری تیژی مانیێت کرد و تیۆری موگناتیسی ئاژەڵانی دەربڕی. هەندێک پێیان وایە کە پێویستە بە مێسمێر ناوی ببرێت باوکی هیپنۆزی.
بەڵام هیپنۆس بە شێوازی ئەمڕۆ سەرەتا بە هەوڵی پزیشکی نەشتەرگەری سکۆتلەندی جەیمس برید ئەنجامدرا. جەیمس برید بە باوکی هیپنۆزی ناودەبرێت. ئەو پێیوابوو خەوی موگناتیسی دەبێتە هۆی هیپنۆس و ترانس تەنها خەوی دەمارگیرییە. لە ساڵی ١٨٤٣ جەیمس برید کتێبێکی سەبارەت بە هیپنۆزی نووسی بە ناوی "Neuripenology". دوای جەیمس برید، زانایانی دەروونناس هەنگاوی بەنرخیان بۆ پەرەسەندنی هیپنۆزی ناوە و هەوڵی زۆریان دا بۆ ئەوەی هیپنۆزی زانستی و سیستماتیکی بێت.
هەروەها سیگمۆند فرۆید زانای گەورەی دەروونناس و دەروونشیکار یەکێک بوو لەو کەسانەی کە چارەسەری هیپنۆتیراپی بە شێوازێکی بەسوود دەزانی. ئەو پێی وابوو بە یارمەتی هیپنۆزی مرۆڤ دەتوانێت دەستی بگات بە نائاگایی و نائاگایی مرۆڤ و ڕەگی کێشەکانی مرۆڤ بدۆزێتەوە. فرۆید پێی وابوو کە ناتوانرێت هەموو کەسێک هیپنۆتیزە بکرێت و ئاستی هیپنۆتیزەکردنی مرۆڤەکان وەک یەک نییە. لە لایەکی دیکەوە کاریگەرییەکانی هیپنۆزی بە ناجێگیر و سنووردار بۆ ماوەیەکی کورت دەزانی.
هیپنۆزی بە شێوەیەکی زانستی لە ئێران بۆ یەکەمجار لە لایەن دکتۆر شەعبان تاووسی کە بە مامۆستای کەبوک ناسراوە ئەنجام دراوە. بە باوکی هیپنۆزی ئێرانی ناودەبرێت. پرۆفیسۆر کەبۆک بڕوانامەی دەروونناسی هیپنۆزی لە ئەمریکا لە ڕێکخراوی نێودەوڵەتی هیپنۆزی وەرگرتووە و دوای گەڕانەوەی بۆ ئێران کۆمەڵەی هیپنۆزی دامەزراندووە.
بەکارهێنانی هیپنۆزی و هیپنۆتیراپی
چارەسەری هیپنۆتیراپی یەکێکە لەو شێوازە کلاسیکانەی کە هەندێک لە دەروونناسەکان بەکاریدەهێنن بۆ دۆزینەوەی ڕەگ و چارەسەرکردنی کێشەکانی کڕیارەکان. لە لایەکی ترەوە هیپنۆزیش کاریگەرە لە چارەسەرکردنی هەندێک تێکچوونی دەروونی وەک سترێس، دڵەڕاوکێ، فۆبیا، چارەسەرکردنی کێشە سۆزداری- سۆزدارییەکان و هتد. هەندێک لە پزیشکان پێیان وایە کە هیپنۆس دەتوانێت یارمەتی دایکان بدات بۆ ئەوەی بە شێوەیەکی سروشتی منداڵیان ببێت و ئازار کەم بکاتەوە. هەروەها هیپنۆس کاریگەرە لە باشترکردنی نەخۆشییەکانی گەدە و ڕیخۆڵە و دڵ و بۆرییەکانی خوێن، وازهێنان لە جگەرەکێشان، چارەسەری ئالوودەبوون، چارەسەری قەڵەوی و دابەزاندنی کێش، کەمکردنەوەی کاریگەرییە لاوەکییەکانی چارەسەری کیمیایی و شێرپەنجە و هتد.
هیپنۆزی چییە و چۆن کاردەکات؟
هەموومان لە ژیانماندا ئەزموونی ناخۆشمان هەیە کە هەندێک جار بە خۆمان دەڵێین "خۆزگە ئەم بەشە لە یادەوەریەکان یان هەستەکان بۆ هەمیشە لە مێشکمدا بسڕدرایەوە". بیستنی چیرۆکەکانی هیپنۆس و خەوی موگناتیسی، ڕەنگە تۆش سەرسام بیت بە هیپنۆس.
بۆئەوەی دڵت بیەوێت یەکجار و بۆ هەمیشە بکەوێتە ناو ئەم خەو موگناتیسیەوە و دوای ئەوەی لە خەو هەڵدەستیت، هەر یادگارییەکی تاڵ و ئازاربەخش لە گۆشەی مێشکتدا نێژرابوو، نەما.
ئەوەی هیپنۆس دەیکات ئەوەیە کە زەحمەتترین بەش لە مێشکتدا بگرێت و دەریبهێنێت. تەنانەت ئەگەر بتەوێت بەهۆی کنجکاوییەوە ئەم خەونە موگناتیسییە ئەزموون بکەیت یان هەستی یادەوەرییەکی ناخۆش بگۆڕیت، زانینی بنەماکانی لەبارەیەوە یارمەتیت دەدات بە هۆشیاری زیاترەوە مامەڵە بکەیت. لە سیرەوە تا پیاز، دەتوانن لە گۆڤاری بۆکاپۆدا لەسەر ئەم پرۆسەیە بخوێننەوە.
هیپنۆزی چییە؟
ئەم وشەیە لە وشەیەکی یۆنانی وەرگیراوە کە پێی دەوترێت hypnos (بە واتای خەوتن). چیرۆکەکە لەوەوە دەست پێدەکات کە کاک ئیتیان فیلیکس لە سەدەی نۆزدەهەمدا ئەم شێوازەی بەکارهێناوە بۆ هاندانی دەروون و ڕەفتارە تایبەتەکانی کەسێکی خەوتوو.
بەپێی توێژینەوەکان، ئەو کەسانەی کە توانای پێشنیارکردنیان زۆرە، ئاستی چالاکییەکانیان لە بەشی پێشەوەی قۆڵۆنی مێشکدا بەرزترە کە قۆڵۆنی مێشکە. ئەم بەشەی مێشک بەرپرسە لە کارە ئاڵۆزەکانی مێشک کە پەیوەندییان بە تێگەیشتن و پرۆسێسکردنی هەستەکان و فێربوونەوە هەیە.
لە وتارێکدا کە لە گۆڤاری زانستی دەماردا بە ناوی هیپنۆس و کاریگەرییەکانی لەسەر عەقڵی نائاگا بڵاوکراوەتەوە، هیپنۆس بە جۆرێک لە کۆنترۆڵکردنی عەقڵی نائاگا دادەنرێت.
لە ڕاستیدا ئەو پرۆسەیەی کە وێنەی دەروونی لە فیزیۆلۆژی و هۆشی مرۆڤ تێدەپەڕێت. بەم شێوەیە دەتوانرێت بگاتە بەشە دەستنەکەوتووەکانی مێشک کە کاریگەرییەکی جددی لەسەر ئەدای مرۆڤ و هەست و ڕەفتاری مرۆڤ هەیە.
چارەسەری هیپنۆتیراپی
بە شێوەیەکی ئاسایی هەندێک کەس زۆر پێشنیار دەکەن. ئەم کەسانە بەزۆری بیرکردنەوەی ئازادتریان هەیە لەوانی تر. ئامادەیی لە هیپنۆسدا بریتییە لە هێزی ئەزموونکردنی گۆڕانکارییە هاندەرەکان لە سۆزداری، فیزیۆلۆژی، بیرکردنەوە یان ڕەفتاردا. وەک کاتێک کەسێک پێت دەڵێت:
"دوای ئەوەی لە خەو هەڵدەستیت، هەموو ئەو ئازارانە لەبیر دەچێتەوە کە پەیوەندییان بە ئەزموونێکی سەختەوە هەیە"
پاشان لە خەو هەڵدەستیت، تەنانەت ئەگەر دوای ئەوە بێتەوە بۆت، ئەو ئازارە سەرەتاییەی کە لە بیرهێنانەوەیدا تووشی بوویت، ناگەڕێتەوە بۆت. چارەسەرکەری هیپنۆتیراپی هەوڵدەدات بە پێشکەشکردنی پێشنیارێکی باشتر ئارامت بکاتەوە نەک فەرمانێک یان فەرمانێک.
پاشان لە خەو هەڵدەستیت، تەنانەت ئەگەر دوای ئەوە بێتەوە بۆت، ئەو ئازارە سەرەتاییەی کە لە بیرهێنانەوەیدا تووشی بوویت، ناگەڕێتەوە بۆت. چارەسەرکەری هیپنۆتیراپی هەوڵدەدات بە پێشکەشکردنی پێشنیارێکی باشتر ئارامت بکاتەوە نەک فەرمانێک یان فەرمانێک.
یەکێک لە بەکارهێنانە کاریگەرەکانی هیپنۆزی گەڕانەوەیە بۆ ژیانی پێشوو. لەم جۆرە چارەسەرە هیپنۆتیکەدا دەتوانرێت یادەوەرییە سەرکوتکراوەکان یان ئەو زەبر و زەنگانەی کە لە منداڵیدا تووشی بوون بدۆزرێتەوە.
هەندێک پێیان وایە پێشنیاری هیپنۆتیک دەتوانێت کاریگەر بێت لە دروستکردنی یادەوەری درۆ. بەم شێوەیە دەتوانرێت ئەم تایبەتمەندییە بەکاربهێنرێت بۆ گەڕانەوەی تەمەنی چاوەڕوانکراو.
هیپنۆس لە دەروونناسیدا
چارەسەری هیپنۆتیراپی لە دەروونناسیدا سیحر نییە یان ئەوەی لە تیڤیدا بینیمان. هیچ کاتژمێرێکی پاندۆلم لە پێش چاوتدا نییە کە دوای ١٠ ژمارە کۆنتڕۆڵی مێشکت بکات و داوات لێبکات کاری نائاسایی بکەیت.
لە ڕاستیدا ئەم حاڵەتە لە دەروونناسیدا حاڵەتێکی ئارام و تەرکیزکراوە کە جەستە لە دۆخێکی ئاسوودەدایە. لەم دۆخەدا تۆ کۆنتڕۆڵ دەدەیت بە چارەسەرکەر و هەرکاتێک بتەوێت دەتوانیت ئەم دۆخە بەجێبهێڵیت.
چارەسەری گریمانە لەسەر بنەمای بنەما دەروونییەکان دامەزراوە کە یارمەتی مرۆڤەکان دەدات بۆ دەستگەیشتن بە عەقڵی نائاگایی خۆیان. لە هیپنۆسدا دەرفەتێک بە مێشکت دەدەیت کە هەموو ئەو شتانەی لە ژیانتدا ڕوویانداوە پرۆسێس بکات.
هیپنۆزی چاو
لە هیپنۆزی چاودا، وەک کاردانەوەی سەرەتایی، ماسولکەکانی چاو ئارام دەبنەوە. لە ئەنجامدا ڕەنگە بۆرییەکانی فرمێسکڕێژیش ببنە هۆی ئەوەی چاوەکانت بە فرمێسکاوی دەربکەون. لەم دۆخەدا کاردانەوەی چاوتروکاندن کەمترە لە بارودۆخی ئاسایی.
لەو حاڵەتەدا کە چاوەکان لە هیپنۆزیدا کراوەن، وەک ئەوە وایە کەسەکە چاوی لە خاڵێکی دیاریکراو بێت و هیچ نابینێت. جوڵەی خێرای چاو لەم حاڵەتەدا نائیرادییە و زۆرجار لە کاتی داخستنی چاوەکانی کەسەکەدا ڕوودەدات.
بەم شێوەیە دەتوانیت لە پێڵوی چاوی داخراوەوە جوڵەی چاویلکە ببینیت. ئەم دۆخە بۆ هەموو کەسێک جیاوازە.
هیپنۆس لە دوورەوە
بەپێی لێکۆڵینەوەکانی دکتۆر شپیگڵ و تیمەکەی، بوونی جەستەیی چارەسەرکەری هیپنۆتراپی پێویست نییە بۆ ئەم کارە. لە هیپنۆزی دووردا، چارەسەرکەری هیپنۆتیزم و سوژە لە دوو شوێنی جیاوازدان.
چارەسەرکەری هیپنۆتیراپی هەوڵدەدات کەسەکە بخاتە دۆخێکەوە لە نێوان خەون بینین و خەوتن بە بەرکەوتنی بینراو یان دەنگی. پاشان هەوڵدەدات بە بەکارهێنانی تەکنیکەکانی قایلکردن کاریگەری لەسەر دروست بکات.
بە پێچەوانەی مێدیتەیشن کە لە ڕێگەی هۆشیارییەوە ڕوودەدات، لە هیپنۆسدا ئامانج ئەوەیە کە دەستت بگات بە نائاگایی و هاندەرەکان بۆ ئەوەی بتوانیت بیرکردنەوەکانت لە هەستەکانت جیا بکەیتەوە و بناسیتەوە و ڕووبەڕووی ئەو شتانە ببیتەوە کە دەبێتە هۆی ترس یان فشاری دەروونیت بەبێ ئەوەی کاردانەوەی جەستەیی هەبێت.
هیپنۆزی ئۆنلاین
لە دانیشتنەکانی هیپنۆزی ئۆنلاینەکەتدا، بەزۆری پەیوەندیت لە ڕێگەی سکایپ یان واتسئەپ یان پلاتفۆرمە ئۆنلاینەکانی ترەوەیە. یەکەم: دانیشتنێکی ڕاوێژکاریت هەیە کە تێیدا قسەت لەگەڵ دەکەن دەربارەی ئەوەی کە چۆن هەست دەکەیت و دەتەوێت چی بەدەست بهێنیت.
پاشان باسی ئەو کێشە و پرسانە دەکەیت کە لە ژیاندا لەگەڵیاندا خەبات دەکەیت. لە کۆتاییدا لە حاڵەتێکی ئارامدا دادەنیشیت یان پاڵدەکەویت و بە تەکنیکی چارەسەرکەری هیپنۆتەراپی، شەپۆلەکانی مێشکت لە حاڵەتێکدا دەخرێنە نێوان خەوتن و بەئاگابوونەوە.
وەک بیرێک کە پڕە لە بیری ڕزیو، مێشکت بەتاڵ دەبێتەوە و ڕێگایەک دەدۆزێتەوە کە دەتوانێت یارمەتیت بدات بۆ باشترکردنی کێشەکانی ژیان. ئەم ڕۆتینە نموونەی ڕۆتینی کارکردنی ئەو کەسانەیە کە لە بواری چارەسەری هیپنۆتیراپیدا کاردەکەن.
هێزی هیپنۆزی
توێژینەوەکانی تر دەریانخستووە کە ئەو ئەزموونەی مرۆڤ هەیەتی لە وەڵامدانەوەی هیپنۆسدا هاوشێوەی ئەزموونی کەوتنە ناو حاڵەتی ترانس لە ژیانی ڕۆژانەدا. هێزی هیپنۆس دیاردەیەکی سەروو سروشتی نییە.
بەڵکو تەنها پێشنیار و قسەکردنە کە لە حاڵەتی ترانسدا پێت دەدرێت بۆ ئەوەی بتوانیت ڕەفتار و هەستەکانت بگۆڕیت. وەک کاتێک هەست بە تاوانباری دەکەیت سەبارەت بە ڕووداوێک یان ڕووداوێک و چارەسەرکەری هیپنۆتیراپی یارمەتیت دەدات هەستەکانت بگۆڕیت سەبارەت بەو ئەزموونە.
بەپێی ئەو توێژینەوەیانەی کە دکتۆر ویڵسن لە ساڵی ١٩٨١ ئەنجامیانداوە، دوو گروپی مرۆڤ کاریگەری هێزی هیپنۆسیان لەسەرە:
خەونبین و جیابوونەوە
خەونبینان
ئەو یادگاریانەی کە خەونبینان لە سەردەمی منداڵیدا دەیگێڕنەوە بەزۆری وردن. ئەم کەسانە لە منداڵییەوە بە گشتی یەک یان چەند هاوڕێیەکی خەیاڵییان لەگەڵدا هەبووە، کە زۆرجار کارەکتەری کتێب، کارتۆن یان هاوئەستێرەکان بوون کە لەیەکتر جیاکرابوونەوە.
پێشوازی لە یارییە خەیاڵییەکان دەکەن و لەنێو ئەو کەسانەدان کە لە تەمەنی گەورەییدا بە باشی ڕووبەڕووی ئەرکە بێزارکەرەکان دەبنەوە. وەک کاتێک دەبێت گوێ لە سەرۆکەکەیان بگرن لەکاتێکدا دەبینن یەکێک لە کارەکتەرە خەیاڵییەکانیان لە تەنیشتیەوە جوڵەکانی سەرۆکەکە دووبارە دەکاتەوە.
خەیاڵ مرۆڤەکان بە تەماشاکردنی وێنەی کوپێکی چای گەرم لە سروشتی زستاندا دەتوانن بە خەیاڵی خۆیان هەست بە سەرما و گەرمای کوپەکە بکەن. سەرنجڕاکێش نییە؟
جیاکەرەوەکان
گروپێکی دیکە کە لە ژێر ناوی جیاکەرەوەکاندا کەوتبوونە ژێر هێزی هیپنۆزی، ئەو کەسانە بوون کە لە منداڵیدا دەستدرێژییان کراوەتە سەر یان پێشینەی نەخۆشییەکی سەختیان هەبووە یان ئەندامێکی خێزانەکەیان لە ژێر تەمەنی ١٠ ساڵدا لەدەستداوە.
بەگشتی ئەم کەسانە ئەوانە بوون کە ئارەزووی لەبیرکردنی یادەوەرییە تاڵەکانیان بەهێزتر کردبوو بۆ ئەوەی بتوانن بەم شێوەیە درێژە بە ژیانیان بدەن
لە کاتێکدا خەونبینان کارەکتەرە خەیاڵییەکانی منداڵی خۆیان لەبیرە، بەڵام کەسانی جیاکەرەوە حەزیان لە بیرهێنانەوە نییە. ئەم کەسانە بەزۆری کاردانەوەیان دەبێت بەرامبەر بەو کەسانەی کە قسەیان لەگەڵ دەکەن، مێشکیان لە شوێنێکی ترە. هەرچەندە ئەوانیش توانای وەسفکردنیشیان نییە.
هیپنۆزی بەهێز
بەگوێرەی ئەم توێژینەوەیانە دەکرێ بڵێین هیپنۆس بۆ گەڕاندنەوەی تەندروستی و کۆنترۆڵکردنی فشار یان وازهێنان لە خووی خراپ بەکاردێت. چۆن هێزەکەی کاریگەری لەسەرت دەبێت، بەندە بە کەسایەتی خۆتەوە.
کاریگەری لاوەکی هیپنۆزی
بە پێچەوانەی باوەڕی باو، هیپنۆزی هیچ کاریگەرییەکی لەسەر هەبوونی یادەوەرییەکی بەهێز نییە. بەڵکو بە دروستکردنی یادەوەری ناڕاست یان گۆڕینی یادەوەری تاڵ، جۆرێکی جیاواز لە یادەوەری ئەزموون دەکەیت. لە کاتێکدا مرۆڤەکان پێیان وایە کە کردار و ڕەفتارەکانیان لە کاتی هیپنۆسدا نائیرادییە.
بەڵام کەس ناتوانێت ناچارت بکات هیچ شتێک بکەیت بە پێچەوانەی ویستی خۆت تەنانەت لە کاتی هیپنۆزیشدا. ئەمە پرۆسەیەکە کە بە تەواوی پێویستی بە بەشداری ئێوە هەیە.
هەروەها لە کاتێکدا باس لەوە کراوە کە پرۆسەی هیپنۆزی توانای جەستەیی مرۆڤ زیاد دەکات، بەڵام ناتوانێت توانا جەستەییەکانی مرۆڤ بەهێزتر بکات. بۆ نموونە وای لێکرد لە پیشەیەکی تایبەت لە وەرزشدا بەهێزتر بێت. بەڵکو تەنها یارمەتی مرۆڤ دەدات کە زیاتر ئاگاداری تواناکانی بێت.
ئەزموونی ئەو کەسانەی کە هیپنۆتیزم دەکرێن
بەپێی لێکۆڵینەوەکان هەندێک کەس هەست بە پچڕانی پەیوەندی لەگەڵ ئەو شتانە دەکەن کە ئەزموونی دەکەن. بێگومان ئەوان بە تەواوی ئاگاداری ئەوەن کە لە کوێن و چی دەکەن. بەڵام وەک ئەوە وایە لە گۆشەیەکی جیاوازەوە خۆیان ببینن. وەک دیمەنێک کە خۆت لە خەودا دەبینیت.
کەسێک کە لە دوایین هیپنۆزیدا ئەزموونێکی نەناسراوی هەبووە سەبارەت بە هەستی هیپنۆزی خۆی ئەمە دەڵێت:
"لە حاڵەتێکی ترانسدا بووم." پێیان وتم کە ژوورەکەم لە هۆتێلەکەدا نەدۆزیوەتەوە. چونکە هەموو ژمارەکان گۆڕدراون بۆ ژمارەی چینی. ئاماژەی بەوەشکردووە، نزیکەی ٢٠ خولەک ون بووم و تەنها هێڵی چینیم لە هەموو شوێنێک دەبینی.
خۆ هیپنۆزی متمانە
هەروەها هیپنۆس وەک ڕێگەیەک بۆ هاندانی متمانە بەخۆبوون بەکاردەهێنرێت. هاوشێوەی ئەو پرۆسەیەی کە لە هێزی بینین بەکاردێت، دەتوانرێت خۆ هیپنۆزی وەک ڕێگەیەک بۆ زاڵبوون بەسەر فشار و دڵەڕاوکێ و زیادکردنی متمانە بەخۆبوون لە هەر قۆناغێکی ژیاندا بە درێژایی ڕۆژ بەکاربهێنرێت. بۆ ئەم کارە:
بە هێمنی و ئاسوودەیی دابنیشە
هەناسەی قووڵی ورگ هەڵمژە
لەگەڵ هەر هەناسەدانێکدا وشەیەک لەو هەستە بڵێ کە دەتەوێت هەتبێت: بۆ نموونە "متمانە بەخۆبوون".
وێنەیەک یان یادەوەرییەک کە بە ڕوونی هەستت بە باشی کردبێت، بیربخەرەوە. هەوڵبدە هەموو وردەکاری و ڕەنگەکان لەبیرت بێت.
توخمە دڵخوازەکانت زیاد بکە بۆ ئەم وێنەیە. ڕەنگ یان تامی دڵخوازت کە زیاتر هەست بە متمانەت دەکات. هەفتەی چەند جارێک بۆ ماوەی سێ بۆ پێنج خولەک ئەم کارە بکە.
خۆ هیپنۆس و پەیوەندییەکەی لەگەڵ متمانە بەخۆبوون
بەو پێیەی عەقڵی مرۆڤ بێتوانایە لە جیاکردنەوەی واقیع و خۆنمایشکردن، کاتێک ڕەفتار دەکەیت وەک ئەوەی متمانەت بەخۆت هەبێت، هەوڵدەدەیت بە هەمان شێوە مامەڵە بکەیت.
هەرکاتێک هەستت بە شەرم و ترس و دەمارگیری کرد، تەنها وا مامەڵە بکە کە متمانەت بەخۆت هەبێت. بۆ ئەوەی بیرۆکەیەکی باشترت دەست بکەوێت، بیر لە کەسێک بکەرەوە کە پێت وایە متمانەی بەخۆی هەیە.
تەنانەت دەتوانیت وەک ئەوەی ئەو بیت مامەڵە بکەیت. لێرەدا دەتوانن باقی ڕێگاکانی زیادکردنی متمانە بەخۆبوون بخوێننەوە.
ئەنجام
هیپنۆزی وەک ئەوە وایە سەیری فیلمێکی ورووژێنەر بکەیت یان کتێبێکی سەرنجڕاکێش بخوێنیتەوە کە بۆ چەند چرکەیەک لەناو چیرۆکەکەدا ون دەبیت و چیتر ئاگاداری ئەوە نەبیت کە لە دەوروبەرتدا ڕوودەدات.
ئەم پرۆسەیە بە ئیرادە و هاوکاری تۆ بەردەوام دەبێت و چارەسەرکەری هیپنۆتەراپی بە سادەیی ڕێنماییت دەکات بۆ ئەوەی بە بیرێکی کراوە تەرکیز بکەیت و بیربکەیتەوە. بەڵام پێشنیاری بۆکپۆ ئەوەیە کە دەبێت لەگەڵ کەسێکی شارەزا و متمانەپێکراو تاقیبکەیتەوە.
هیپنۆزی چییە و چۆن کاردەکات؟
هەموومان لە ژیانماندا ئەزموونی ناخۆشمان هەیە کە هەندێک جار بە خۆمان دەڵێین "خۆزگە ئەم بەشە لە یادەوەریەکان یان هەستەکان بۆ هەمیشە لە مێشکمدا بسڕدرایەوە". بیستنی چیرۆکەکانی هیپنۆس و خەوی موگناتیسی، ڕەنگە تۆش سەرسام بیت بە هیپنۆس.
بۆئەوەی دڵت بیەوێت یەکجار و بۆ هەمیشە بکەوێتە ناو ئەم خەو موگناتیسیەوە و دوای ئەوەی لە خەو هەڵدەستیت، هەر یادگارییەکی تاڵ و ئازاربەخش لە گۆشەی مێشکتدا نێژرابوو، نەما.
ئەوەی هیپنۆس دەیکات ئەوەیە کە زەحمەتترین بەش لە مێشکتدا بگرێت و دەریبهێنێت. تەنانەت ئەگەر بتەوێت بەهۆی کنجکاوییەوە ئەم خەونە موگناتیسییە ئەزموون بکەیت یان هەستی یادەوەرییەکی ناخۆش بگۆڕیت، زانینی بنەماکانی لەبارەیەوە یارمەتیت دەدات بە هۆشیاری زیاترەوە مامەڵە بکەیت. لە سیرەوە تا پیاز، دەتوانن لە گۆڤاری بۆکاپۆدا لەسەر ئەم پرۆسەیە بخوێننەوە.
هیپنۆزی چییە؟
ئەم وشەیە لە وشەیەکی یۆنانی وەرگیراوە کە پێی دەوترێت hypnos (بە واتای خەوتن). چیرۆکەکە لەوەوە دەست پێدەکات کە کاک ئیتیان فیلیکس لە سەدەی نۆزدەهەمدا ئەم شێوازەی بەکارهێناوە بۆ هاندانی دەروون و ڕەفتارە تایبەتەکانی کەسێکی خەوتوو.
بەپێی توێژینەوەکان، ئەو کەسانەی کە توانای پێشنیارکردنیان زۆرە، ئاستی چالاکییەکانیان لە بەشی پێشەوەی قۆڵۆنی مێشکدا بەرزترە کە قۆڵۆنی مێشکە. ئەم بەشەی مێشک بەرپرسە لە کارە ئاڵۆزەکانی مێشک کە پەیوەندییان بە تێگەیشتن و پرۆسێسکردنی هەستەکان و فێربوونەوە هەیە.
لە وتارێکدا کە لە گۆڤاری زانستی دەماردا بە ناوی هیپنۆس و کاریگەرییەکانی لەسەر عەقڵی نائاگا بڵاوکراوەتەوە، هیپنۆس بە جۆرێک لە کۆنترۆڵکردنی عەقڵی نائاگا دادەنرێت.
لە ڕاستیدا ئەو پرۆسەیەی کە وێنەی دەروونی لە فیزیۆلۆژی و هۆشی مرۆڤ تێدەپەڕێت. بەم شێوەیە دەتوانرێت بگاتە بەشە دەستنەکەوتووەکانی مێشک کە کاریگەرییەکی جددی لەسەر ئەدای مرۆڤ و هەست و ڕەفتاری مرۆڤ هەیە.
چارەسەری هیپنۆتیراپی
بە شێوەیەکی ئاسایی هەندێک کەس زۆر پێشنیار دەکەن. ئەم کەسانە بەزۆری بیرکردنەوەی ئازادتریان هەیە لەوانی تر. ئامادەیی لە هیپنۆسدا بریتییە لە هێزی ئەزموونکردنی گۆڕانکارییە هاندەرەکان لە سۆزداری، فیزیۆلۆژی، بیرکردنەوە یان ڕەفتاردا. وەک کاتێک کەسێک پێت دەڵێت:
"دوای ئەوەی لە خەو هەڵدەستیت، هەموو ئەو ئازارانە لەبیر دەچێتەوە کە پەیوەندییان بە ئەزموونێکی سەختەوە هەیە"
پاشان لە خەو هەڵدەستیت، تەنانەت ئەگەر دوای ئەوە بێتەوە بۆت، ئەو ئازارە سەرەتاییەی کە لە بیرهێنانەوەیدا تووشی بوویت، ناگەڕێتەوە بۆت. چارەسەرکەری هیپنۆتیراپی هەوڵدەدات بە پێشکەشکردنی پێشنیارێکی باشتر ئارامت بکاتەوە نەک فەرمانێک یان فەرمانێک.
پاشان لە خەو هەڵدەستیت، تەنانەت ئەگەر دوای ئەوە بێتەوە بۆت، ئەو ئازارە سەرەتاییەی کە لە بیرهێنانەوەیدا تووشی بوویت، ناگەڕێتەوە بۆت. چارەسەرکەری هیپنۆتیراپی هەوڵدەدات بە پێشکەشکردنی پێشنیارێکی باشتر ئارامت بکاتەوە نەک فەرمانێک یان فەرمانێک.
یەکێک لە بەکارهێنانە کاریگەرەکانی هیپنۆزی گەڕانەوەیە بۆ ژیانی پێشوو. لەم جۆرە چارەسەرە هیپنۆتیکەدا دەتوانرێت یادەوەرییە سەرکوتکراوەکان یان ئەو زەبر و زەنگانەی کە لە منداڵیدا تووشی بوون بدۆزرێتەوە.
هەندێک پێیان وایە پێشنیاری هیپنۆتیک دەتوانێت کاریگەر بێت لە دروستکردنی یادەوەری درۆ. بەم شێوەیە دەتوانرێت ئەم تایبەتمەندییە بەکاربهێنرێت بۆ گەڕانەوەی تەمەنی چاوەڕوانکراو.
هیپنۆس لە دەروونناسیدا
چارەسەری هیپنۆتیراپی لە دەروونناسیدا سیحر نییە یان ئەوەی لە تیڤیدا بینیمان. هیچ کاتژمێرێکی پاندۆلم لە پێش چاوتدا نییە کە دوای ١٠ ژمارە کۆنتڕۆڵی مێشکت بکات و داوات لێبکات کاری نائاسایی بکەیت.
لە ڕاستیدا ئەم حاڵەتە لە دەروونناسیدا حاڵەتێکی ئارام و تەرکیزکراوە کە جەستە لە دۆخێکی ئاسوودەدایە. لەم دۆخەدا تۆ کۆنتڕۆڵ دەدەیت بە چارەسەرکەر و هەرکاتێک بتەوێت دەتوانیت ئەم دۆخە بەجێبهێڵیت.
چارەسەری گریمانە لەسەر بنەمای بنەما دەروونییەکان دامەزراوە کە یارمەتی مرۆڤەکان دەدات بۆ دەستگەیشتن بە عەقڵی نائاگایی خۆیان. لە هیپنۆسدا دەرفەتێک بە مێشکت دەدەیت کە هەموو ئەو شتانەی لە ژیانتدا ڕوویانداوە پرۆسێس بکات.
هیپنۆزی چاو
لە هیپنۆزی چاودا، وەک کاردانەوەی سەرەتایی، ماسولکەکانی چاو ئارام دەبنەوە. لە ئەنجامدا ڕەنگە بۆرییەکانی فرمێسکڕێژیش ببنە هۆی ئەوەی چاوەکانت بە فرمێسکاوی دەربکەون. لەم دۆخەدا کاردانەوەی چاوتروکاندن کەمترە لە بارودۆخی ئاسایی.
لەو حاڵەتەدا کە چاوەکان لە هیپنۆزیدا کراوەن، وەک ئەوە وایە کەسەکە چاوی لە خاڵێکی دیاریکراو بێت و هیچ نابینێت. جوڵەی خێرای چاو لەم حاڵەتەدا نائیرادییە و زۆرجار لە کاتی داخستنی چاوەکانی کەسەکەدا ڕوودەدات.
چارەسەری پێشنیار بۆ جۆرەکانی هیپنۆزی
چۆن هیپنۆس بکەین؟
بۆ هیپنۆزی پێویستە ئەم ٥ هەنگاوەی خوارەوە ئەنجام بدەیت:
هەنگاوی ١:
بڕیار بدە کە دەتەوێت چی بکەیت. پێشنیارەکان بە چەند وشەیەک ڕێکبخە.
هەنگاوی ٢:
بە ئاسوودەیی دابنیشە و چاوەکانت دابخە و جەستەت ئارام بکەرەوە.
پاشان هەناسەدانی ئەلفا ئەنجام بدە.
هەناسە بدە و لە مێشکتدا لە ١ بۆ ٥ بژمێرە.
هەناسەت ڕابگرە و لە مێشکتدا لە ١ بۆ ٥ بژمێرە.
هەناسە دەربهێنە و لە مێشکتدا لە ١ بۆ ٥ بژمێرە.
ئەمە ١٠ بۆ ١٥ جار دووبارە بکەرەوە.
ئارام بگرە ئێستا لە دۆخی ئەلفادایت.
کەمترین کات بۆ ئەم هەنگاوە ٥ خولەکە.
ژیاننامە و ژیاننامەی سیگمۆند فرۆید، باوکی شیکاری دەروونی
ژیاننامە و ژیاننامەی سیگمۆند فرۆید، باوکی شیکاری دەروونی
سیگمۆند فرۆید یان سیگمۆند شلۆمۆ فرۆید یەکێکە لە دەروونناسە دیارەکانی جیهان. زۆربەی خەڵک فرۆید بە باوکی شیکاری دەروونی دەناسن. فرۆید کەسێکە کە ناو و هزری هەمیشە بەردەوامە، چ لەناو نەیارەکانی و چ لەناو شوێنکەوتووانیدا. لە چارەسەری نەخۆشییە دەروونییەکان و فراوانکردنی زانستی دەروونیدا خزمەتێکی بەنرخی کردووە. لەم نووسینەدا پێداچوونەوە بە ژیاننامەی فرۆید دەکەم.
ژیاننامە و ژیاننامەی سیگمۆند فرۆید
منداڵی سیگمۆند فرۆید
پەروەردەی سیگمۆند فرۆید
کار و ژیانی سیگمۆند فرۆید
سیگمۆند فرۆید و قوتابخانەی شیکاری دەروونی
مردنی سیگمۆند فرۆید
کتێب و بەرهەمەکانی سیگمۆند فرۆید
وەڵامی پرسیارەکان دەربارەی سیگمۆند فرۆید -
ژیاننامە و ژیاننامەی سیگمۆند فرۆید
منداڵی سیگمۆند فرۆید
سیگمۆند فرۆید لە ٦ی ئایاری ١٨٥٦ لە شاری پریبۆرگ لە کۆماری چیک لەدایک بووە. خێزانەکەی جولەکە بوون و خاوەنی ٨ منداڵ بوون. باوکی بە ناوی جاکۆب فرۆید بازرگانێکی پشم بووە و لە یەکەم هاوسەرگیرییەوە دوو کوڕی بە ناوەکانی ئیمانوێل و فیلیپ بووە. دایکی، ئامالیا ناتانسۆن، هاوسەری سێیەمی جاکۆب فرۆید، ژنێکی میهرەبان و دڵسۆز بوو. هەرچەندە جاکۆب فرۆید جولەکەیەکی دڵسۆز نەبوو، بەڵام بە خوێندنی تەورات ناسرابوو. خێزانی جاکۆب ڕووبەڕووی کێشەی ئابووری بووەوە و کاتێک سیگمۆند فرۆید لەدایک بوو، لە ژوورێکی کرێدا دەژیان کە لە قوفڵسازێک بەکرێیان گرتبوو لە شاری ئێسلاساگالاسا. لە ساڵی ١٨٥٩ بنەماڵەی فرۆید فرایبۆرگیان بەجێهێشت. برا نیوە براکانی کۆچیان کرد بۆ مانچستەر لە ئینگلتەرا. ئەم کۆچکردنە بووە هۆی دووری و جیابوونەوە لە نێوان فرۆید و کوڕەکەی ئیمانوێل کە هاوڕێی منداڵی بووە.
پەروەردەی سیگمۆند فرۆید
لە ساڵی ١٨٦٥ فرۆید تەمەن ٩ ساڵ چووە قوتابخانەیەکی ئامادەیی ئیمتیازدار، خوێندکارێکی دیار و زیرەک بوو لە نێو هاوتەمەنەکانیدا. فرۆید ئەدەبیاتی خۆشدەویست و بە زمانە جۆراوجۆرەکانی وەک عیبری و ئەڵمانی بە باشی قسەی دەکرد. لە قوتابخانە توانی فێری زمانی لاتینی و ئینگلیزی و فەرەنسی و یۆنانی بێت و دواتر شارەزا بوو لە زمانی ئیسپانی و ئیتاڵی. لە ماوەی خوێندندا بەهۆی ئایین و ڕەگەزەکەیەوە لەلایەن هاوپۆلەکانیەوە گاڵتەیان پێدەکرا و زەلیل دەکرا. ئەم ڕەفتارەی هاوتەمەنەکانی زیاتر بەهۆی ڕەگەزپەرستی و نەبوونی توانای ڕکابەری لەگەڵیدا بووە. لە ساڵی ١٨٧٣ سیگمۆند فرۆید خوێندنی ئامادەیی تەواو کرد. سەرەتا ویستویەتی یاسا بخوێنێت. لە تەمەنی ١٧ ساڵیدا چووەتە زانکۆی ڤییەنا، بەڵام لەبری خوێندنی یاسا پەیوەندی بە فاکەڵتی پزیشکییەوە کردووە. لە ساڵی ١٨٨١ کە تەمەنی تەنها ٢٥ ساڵ بوو توانی بە بڕوانامەی دکتۆرا لە زانکۆی ڤیەننا دەربچێت.
کار و ژیانی سیگمۆند فرۆید
لە ساڵی ١٨٨٢ وەک پزیشکی پسپۆڕ لە نەخۆشخانەی گشتی ڤیەنا کاری کردووە؛ وە لە ساڵی ١٨٨٦ دەستی لە نەخۆشخانەی گشتی ڤیەنا کێشایەوە و پسپۆڕی نەخۆشییە دەمارییەکان بوو. هەر لەو ساڵەدا لەگەڵ مارتا بێرنێس هاوسەرگیری کرد کە نەوەى حاخامێکی باڵا بوو لە هامبۆرگ. ئەنجامی ئەم هاوسەرگیرییە ٦ منداڵ بوو بە ناوەکانی ماتیڵد، ژان مارتن، ئۆلیڤەر، ئێرنست، سۆفی و ئانا. ئانا فرۆید شوێنپێی باوکی کەوت و بوو بە یەکێک لە دیارترین شیکارە دەروونییەکانی سەردەمی خۆی.
پێش ئەوەی زیان و کاریگەرییە لاوەکییەکانی کۆکاین بزانرێت، ئەم دەرمانە وەک یەکێک لە ماددە دڵخۆشکەر و خۆشحاڵەکان بەکاردەهێنرا. فرۆید پێی وابوو کە کۆکاین دەتوانرێت بۆ ڕێگریکردن و کەمکردنەوەی خەمۆکی بەکاربهێنرێت و لەسەرەتادا لەگەڵ بەکارهێنانی کۆکاین بووە، تەنانەت لەگەڵ یەکێک لە پزیشکەکان لەسەر ئەم مادەیە دەمەقاڵەی کردووە و بە نەزان دەزانێت. دوای ئەوەی زیان و کاریگەرییە لاوەکییەکانی کۆکاین دۆزرایەوە، ناوبانگی پزیشکی تا ڕادەیەک لەکەدار بوو.
ڕیگمۆند فرۆید لە تەمەنی ٢٤ ساڵییەوە دەستی بە جگەرەکێشان کردووە، لەسەرەتادا جگەرەی ئاسایی دەکێشا و لەگەڵ تێپەڕبوونی کاتدا گۆڕانکاری بەسەردا هات بۆ جگەرەکێشان. ئەو پێی وابوو جگەرەکێشان توانای مرۆڤ بۆ ئەنجامدانی کار زیاد دەکات و کۆنترۆڵی خۆ لە مرۆڤدا باشتر دەکات. هەرچەندە ویلهێلم فیلیس ئاگاداری کردەوە لە مەترسیەکانی جگەرەکێشان، بەڵام وەک جگەرەکێش مایەوە و تووشی شێرپەنجە بوو و زۆر تووشی ئەم نەخۆشییە بوو. لە ساڵی ١٨٩٧ فرۆید پێشنیاری بۆ فیلیس کرد کە ئالوودەبوون بە تایبەت ئالوودەبوون بە تووتن جێگرەوەی دەستدرێژی سێکسییە کە ئەمەش خوویەکی زۆر باشە!
کاتێک هیتلەر هاتە سەر دەسەڵات دوژمنایەتی لەگەڵ جولەکەکان دەستی پێکرد، کتێبەکانی فرۆیدیش قەدەغە کران و سووتێنران، فرۆید سەبارەت بەم هەڵسوکەوتەی سوپای نازیەکان وتی: ئێمە چەند پێشکەوتووین! ئەگەر ئێمە لە سەدەکانی ناوەڕاستدا بژیابایە منیان سووتاند، بەڵام ئەمڕۆ بە سووتاندنی کتێب و نووسینەکانم ڕازین. لە ساڵی 1934 هەندێک لە جوولەکە دیارەکان لە ئەڵمانیاوە کۆچیان کرد، بەڵام فرۆید پێداگری لەسەر مانەوە لە ڤیەننا کرد. بەڵام لەسەر پێشنیاری هاوڕێکانی سەفەری بەریتانیای کرد و پێشوازییەکی گەرمی لێکرا و لە بەریتانیا نیشتەجێ بوو
سیگمۆند فرۆید و قوتابخانەی شیکاری دەروونی
فرۆید خوێندکاری پزیشکی بووە، بەڵام وەک دەروونناس و دەروونشیکارێکی دیار ناسراوە. وەک پێغەمبەرێکی گەورە سەرکردایەتی قوتابخانەی کلاسیکی دەروونشیکاری دەکرد و بۆچوونەکانی کاریگەرییەکی زۆریان لەسەر دەروونناسی و شوێنکەوتوانی قوتابخانەی دەروونشیکاری هەبوو. لە بوارە جۆراوجۆرەکانی دەروونناسیدا، وەک: کەسایەتی، هۆشیاری و نائاگایی، دەروونناسی گەشەکردن، میکانیزمی بەرگری، بابەتی سێکسی و هتد، فرۆید تیۆری گرنگی جۆراوجۆری لە دوای خۆی بەجێهێشتووە. هەندێک لە دەروونناسەکان ڕەخنە لە بۆچوونەکانی فرۆید دەگرن و پێیان وایە بۆچوونەکانی تەنها لەسەر بنەمای تێبینییەکانی ئەو لە مامەڵەکردن لەگەڵ نەخۆشەکاندا پێکهاتووە، لەگەڵ ئەوەشدا کەس ناتوانێت نکۆڵی لە کاریگەریی تیۆری و تێڕوانینی سیگمۆند فرۆید لەسەر دەروونناسی و شیکاری دەروونی بکات.
بۆ چەندین ساڵ بە بەکارهێنانی ئەو شێوازانەی شیکاری دەروونی کە خۆی دامەزراندووە، چارەسەری تێکچوونی دەروونی و چارەسەری دەروونی موکلەکانی دەکرد. کاتێک پرسیار لە خەڵک دەکەیت دەربارەی ئۆفیسی فرۆید، بە ناچاری دەڵێن کە قەنەفەیەکی ئارام لە ژوورەکەدا هەبووە بۆ ئەوەی موکلەکانی لەسەری دابنیشن یان پاڵ بکەون و لەگەڵ فرۆید قسە بکەن. وێنەی خوارەوە ئۆفیسی فرۆید و ئەو قەنەفەیەی موکلەکانی لەسەر دانیشتبوون.
مردنی سیگمۆند فرۆید
سیگمۆند فرۆید زۆر حەزی لە سیگار بوو، ڕۆژانە نزیکەی ٢٠ سیگاری دەکێشا. وەک دەگوترا گوێی بەو هۆشداریانە نەدەدا کە لەبارەی زیانەکانی جگەرەکێشانەوە پێی دەدرا. زۆر کێشانی سیگار شێرپەنجەی پێبەخشی. لەسەرەتادا فرۆید نەخۆشیەکەی بە شاردنەوەی هێشتەوە، بەڵام لەگەڵ پزیشکە جیاوازەکان لەسەر ئەو بابەتە قسەی دەکرد. زیاتر لە ٣٠ نەشتەرگەری بۆ ئەنجامدرا، بەڵام هیچ ئەنجامێکی نەبوو چونکە شێرپەنجەکەی ڕۆژ بە ڕۆژ بەرەوپێش دەچوو. لە ئەیلولی ساڵی ١٩٣٩ سیگمۆند فرۆید بە پزیشکەکەی ماکس شور دەڵێت: ئێستا ژیان بۆ ئەو جگە لە ئەشکەنجە هیچی تر نییە و هیچ مانایەکی نییە و بەڵێنەکەیان بیرخستەوە. ماکس شۆر بەڵێنی پێدابوو کە نەهێڵێت بە بەتاڵی ئازار بچێژێت. ئانا فرۆید ویستی مردنی باوکی دوابخات، بەڵام ماکس شور قەناعەتی پێکرد کە هێشتنەوەی فرۆید بە زیندووی هیچ سوودێکی نابێت و ئازاری زیاتری بۆ دروست دەکات. دوای ئەوەی ئانا فرۆید قەناعەتی پێکرا، سیگمۆند فرۆید داوای لە پزیشکەکەی کرد کە بیکوژێت. بۆیە لە ٢١ و ٢٢ی ئەیلولدا پزیشکەکەی بە دەرزی لێدانی ژەمە دەرمانی مۆرفین چەند جارێک بووە هۆی مردنی فرۆید. سیگمۆند فرۆید لە ٢٣ی ئەیلوولی ١٩٣٩ کۆچی دوایی کرد و دوای سێ ڕۆژ لە مردنی، تەرمەکەی لە باکووری لەندەن سووتێنرا.
لە مەراسیمێکدا کە بۆ کۆچی دوایی فرۆید ڕێکخرابوو، نووسەری نەمسایی ئێرنست جۆنز و ستیفان زڤیگ قسەیان کرد. لەم مەراسیمەدا چەندین کەسایەتی ناسراوی دەروونناسی و دەروونشیکاری و دەروونشیکاری ئامادەبوون. خۆڵەمێشی فرۆید لەناو گوڵدانێکی ئەنتیکدا دانرا کە فرۆید لە شازادە بۆناپارت وەریگرتبوو. هەروەها خۆڵەمێشی ژنەکەی دوای مردنی لە ساڵی ١٩٥١ لەم گوڵدانەدا دانرا.
دوای سووتاندنی، خۆڵەمێشی سیگمۆند فرۆید لەناو ئەم گوڵدانەدا دانرا کە شوێنەواری شازادە بۆناپارت بوو.
کتێب و بەرهەمەکانی سیگمۆند فرۆید
سیگمۆند فرۆید زانای دەروونناس و دەروونشیکار و لێکۆڵەر و نووسەرێکی ماندوو نەناس بووە و دەیان کتێب و بابەتی زانستی لەلایەن ئەوەوە بەجێماوە. لە خوارەوە لیستێک لە کتێبەکانی سیگمۆند فرۆید دەخەینەڕوو:
لێکدانەوەی خەونی سیگمۆند فرۆید
تۆتێم و تابو
دەروونناسی گروپی و شیکارییەکانی من
شارستانیەت و بێزارییەکەی
ژیاننامە
موسا و یەکتاپەرستی
داهاتوو بیرۆکەیەکە
پشکنینی ڕەفتارە سێکسییەکان
دەروونناسی لەبیرکردن
شیکاری دەروونی لیۆناردۆ داڤینچی
بۆچی شەڕ
ڕاپۆرتی شیکاری سەبارەت بە حاڵەتێکی هیستریا
شیکاری دەروونی
دەروونناسی گشتی جیهانی نەناسراو
میکانیزمەکانی بەرگری دەروونی
هەڵەی تایپکردن
وەڵامی پرسیارەکان دەربارەی سیگمۆند فرۆید - پرسیارە بەردەوامەکان
سیگمۆند فرۆید لە بنەڕەتدا خەڵکی کوێ بووە؟
سیگمۆند فرۆید لە شاری پریبۆرگ لە کۆماری چیک لەدایک بووە، بەڵام لە بنەڕەتدا خەڵکی نەمسایی بووە.
ئایینی فرۆید چی بوو؟
لە بنەماڵەیەکی جولەکە لەدایک بووە، بەڵام ناتوانین بە جوولەکەیەکی باوەڕدار بزانین. ئەو جیهانبینییەکی نەبووە کە لە یەک ئاییندا سنووردار بێت.
پەروەردەی فرۆید چی بوو؟
پزیشکی پسپۆڕ و پزیشکی دەمار بوو، بەڵام لەگەڵ تێپەڕبوونی کاتدا ڕووی کردە کار لەسەر بابەتی دەرونی و بەردەوام بوو لە کارەکانی وەک دەروونشیکار.
ئایا فرۆید دەروونناسە یان پزیشکی دەروونی؟
دامەزرێنەری قوتابخانەی شیکاری دەروونییە. بەپێی ئەوەی لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ ڕادیۆی بی بی سی لە ساڵی ١٩٣٩دا هەیبوو، باسی لەوە کردووە کە قوتابخانەی شیکاری دەروونی بەشێکە لە دەروونناسی. بۆیە پێویستە بە دەروونناسێک بزانین کە ڕێبازێکی دەروونشیکاریی هەبێت.
.jpg)
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر