خودکاوی: جستن خویش است، کاویدن »من« به

ساموئیل کرماشانی, [20.06.19 18:47]

خودکاوی: جستن خویش است، کاویدن »من« به

عنوان یگانه مرجع برای درک حال خوب و حال بدِ

"من " در جهان. اگر تمام جهانیان دست به دست

هم دهند تا حال من » خوب « باشد و یا برعکس،

اینچنین نخواهد شد مگر آنکه » من « بخواهم. اما

بهراستی این » من « کیست؟ چگونه است که حال

من لحظه به لحظه در جهان تغییر میکند و به قول

موالنا » ساعتی میزان آنی ساعتی موزون این«.

برای درک این موضوع بیایید نگاهی به زندگیمان

بیندازیم.

برای بهتر شدن کیفیت زندگی نقشه های زیادی

داشته ایم ،تصمیمات متعددی گرفته ایم و کارهایی

کرده ایم گاهی بس جسورانه مثل مهاجرت. تمام

تالش هایی که در طول زندگیمان و همچنین پس

از مهاجرت برای بدست آوردن "چیزى"میکنیم ،از

ثروت و دارایی گرفته تا تحصیالت عالیه خود یا

فرزندانمان ویاکسب تجربیات زیبا و عاشقانه ؛ و

تمام همتی که به خرج میدهیم تا از شکست ها و

ناکامی ها به دور باشیم، همه و همه برای تجربه ی

سعادت است، برای حال بهتری را تجربه کردن.

اغلب پس از رسیدن به هدف حال خوشی را نیز

تجربه می کنیم ولی مسئله اینجاست که این حال

خوش برای مدت خیلی درازی باقى نمی ماند و ما

برای تجربه ی مجدد حال خوش دست به اقدامات

دیگری می زنیم. نردبان عمر را پله پله طی می

کنیم به امید آنکه حال خوشی مانا و سعادتی

ماندگار نصیبمان شود در حالی که تاریخ زندگی

بشر نشان می دهد که هرگز به این شیوه سعادت

ماندگار نصیب اجدادمان نشده است.

همان طور که اشاره شد این مسئله ی جدیدی

نیست و در طول تاریخ در جوامع مختلف و در میان

افراد متفاوت با هر سن و جنسی، با هر میزان

تحصیالت و ثروتی شیوع داشته و دارد و از دیرباز

برای حل آن راهکارهای مختلفی اندیشیده شده

است، از باورهای مذهبی و عرفانی گرفته تا اندیشه

های نوتری که بر پایه تحقیق و پژوهش های علمی

هستند. کسانی نیز تلفیقی دارند از باورهای کهن و

اندیشه های نوین.

در این میان ما) بنیاد بیدار، مجری کارگاه های

خودکاوی( از برخی اندیشه های شرقی به ویژه

هستی شناسی موالنا ونیز یافته های نوین علم

روانشناسی بهره جسته ایم .روانشناسی مثبت

)Psychology Positive ،)روانشناسی فرافردی

)Psychology Transpersonal )و نیز ذهن

آگاهی ) Mindfulness ) شاخه هایی از دانش

امروزی هستند که در این راه به مدد ما می آیند تا 

ر

ا

ید

یادب

– ودکاوی بن

گاماهیخ

تمام حقوق این مطلب متعلق به بنیاد بیداراست

دریابیم که سعادت و شادیی که در جستجوی آنیم

ریشه در کجا دارد. همچنین در تمام مراحل

طراحی و اجرا به ارزشها و استاندارهای کارهای

اجتماعی )Values Work Social )متعهد مانده

و خواهیم بود.

بیشتر بدانیم:

روانشناسی مثبت: برای دهه ها روانشناسی در

خدمت شناخت و درمان بیماریهای روانی بوده. اما،

از حدود یك دهه پیش شاخه ای از روانشناسی به

نام روانشناسی مثبت ایجاد شده که از ظرفیت علم

روانشناسی در جهت بهبود زندگی افرادی که

بیماری روانی ندارند، استفاده میکند.

تمرکز روانشناسی مثبت به روی عواملی است که به

زندگی ارزش زندگی کردن میدهد. این رشته از

روانشناسی به ارتقای کیفیت زندگی و تقویت حس

شادی، رضایت و آرامش میپردازد.

به عنوان مثال اگر شخصی که بیماری روانی دارد را

در درجه 8 -سالمت تصور کنیم، خدمات

روانشناسی میتواند این وضعیت را تا 2 -یا حتی

نقطه صفر سالمت عادی روان ارتقا دهد ، اما

روانشناسی مثبت به دنبال ارتقا کیفیت روانی بشر

از درجه 8 -به 2 -نیست، بلکه به دنبال راههایی

است که آنرا از 2 +به 8 + برساند.

این رشته از روانشناسی هم مثل هر علمی برای

تحقیق درستی تئوریهایش از شیوه های علمی

استفاده میکند. بنابراین نباید روانشناسی مثبت را با

شیوه های آزمایش نشده و ادعاهای بی پایه ای که

در برخی از کتابهای موجود در بازار برای افزایش

شادی و رضایت از زندگی مطرح می شوند، اشتباه

گرفت. همچنین نباید به صورت ادامه ای از کتاب

"قدرت مثبت اندیشی" و یا تقلیدی از فیلم و کتاب

"راز" تلقی شود.

روانشناسی مثبت شاخه به نسبت جدیدی از

روانشناسی است که در معتبرترین دانشگاهای دنیا

مثل هاروارد و پنسسلوانیا مطالعه می شود و از

ادراکات علمی و روشهایی که تاثیر آنها ثابت شده

است، بهره می گیرد تا به ارتقا شادی، رضایت،

آرامش و رشد شخصیتی کمك کند.

روانشناسی فرافردی: در روانشناسی مدرن، این

شاخه، به توسعه یافتگی شناخت افراد در مورد

جنبه های مهم زندگی می پردازد.

ر

ا

ید

یادب

– ودکاوی بن

گاماهیخ

تمام حقوق این مطلب متعلق به بنیاد بیداراست ©

ساموئیل کرماشانی, [20.06.19 18:47]

این رشته مبتنی بر نظریات و تحقیقات دانشمندانی

منجمله کارل یونگ و ابراهیم مازلو شکل گرفته

است. مازلو، دریافت که شیوه های روانشناسی

انسانگرا در بهره برداری از ظرفیتهای بشری و

برطرف کردن باالترین سطح نیاز در هرم )نیاز

خودشکوفایی( محدود است و موضوع معنویت به

عنوان پدیده ای مهم در زندگی انسانی، نادیده

گرفته شده است.

بنابراین هسته اصلی روانشناسی فرافردی این است

که انسانها همه موجوداتی معنوی هستند.

در این رشته منظور ازمعنویت باور های مذهبی و

قوانین مقدس و جزمی آنها نیست، بلکه نقش

معنویات را در کیفیت زیست، با زبان تجربی مبتنی

بر علم )Science Based-Empirical )مورد

پژوهش قرار می دهد.

همچنین روانشناسی فرافردی بر خالف

فراروانشناسی(psychology Para (به مطالعات

پدیده های غیرعادی روانی مثل حس ششم، حرکت

اجسام به وسیله تمرکز، تناسخ و توهمات تصویری و

صوتی نمی پردازد و به سادگی به جنبه معنوی

طبیعت بشر برای رسیدن به خودشکوفایی در

زندگی متمرکز است و با استفاده از شیوه هایی

مانند مدیتیشن و تمرینات هوشیاری دیگر به

جستجوی حقیقت می پردازد.

دستاورد های روانشناسی مثبت و روانشناسی

فرافردی، در کنار تمرین های ذهن آگاهی

(Mindfulness(دوره های خودکاوی را شکل می

دهند.

ذهن آگاهی: برای درک ذهن آگاهی شاید بهتر این

باشد که اول هوشیاری را تعریف کنیم ، هوشیاری

بدون قضاوت را .

دیدن نزدیك ترین پدیده به هوشیاری است .

چشم ها می بینند اما خوب و بد ، درست یا غلط

ویا زشت و زیبا نمی کنند ، درست مثل دوربین

فیلم برداری که فقط با تصاویر ، رنگ ها ، فرم ها و

نورها کاردارد. هوشیاری با تمرکز یا مدیتیشن

تفاوت هایی دارد که فعال به آن ها نمی پردازیم .

با این تعریف ، مایندفولنس را به شکل نوعی

هوشیاری تعریف میکنیم . هوشیاریی که از طریق

ر

ا

ید

یادب

– ودکاوی بن

گاماهیخ

تمام حقوق این مطلب متعلق به بنیاد بیداراس

توجه کردن بدون قضاوت به لحظه حال حاصل می

شود. مایندفولنس شیوه ای است برای هوشیاری بر

آنچه در اینجا و اکنون میگذرد .

اما حاصل این هوشیاری چیست ؟

هوشیاری بر لحظه اکنون کلید ورود به جهان

سعادت است چرا که نگرانی ها ی آینده و یا نا

امیدی ها و غم های گذشته در لحظه اکنون معنایی

ندارند و خود به خود زایل میشوند . عالوه بر آن

هوشیاری با خود نوعی آگاهی عمیق از افکار و

عواطف به همراه دارد ، این آگاهی ، یا بهتر است

بگوییم بیداری ، ما را قادر میکند تا بین واکنشهای

تکراری و کنش های متناسب با وضعیت پیش رو

توان گزینش داشته باشیم .