چونیەتی درۆست بوونی بیرۆکی کویلایەتی لە کوردستان و ناوچەکە ،، نەخۆشیەکانی تاکگەرایی و پەروردی کویلایەتی چۆن دەچنە ناو مێشکی مرۆڤەکانەوە؟

 

بیرۆکی #کویلایەتی لە نێو #حیزبەکانی #کوردستاندا پریی سەندوە #

کویلە میشکەکان زۆرن باسی هەرچتیک بکەن بەلام رەخنە لە سەرکردەکانیان نەگرن چوونکە سەرکردوە خودای خەیالی  کویلەکانە

چونیەتی درۆست بوونی بیرۆکی کویلایەتی لە کوردستان و ناوچەکە ،، نەخۆشیەکانی تاکگەرایی و پەروردی کویلایەتی  چۆن دەچنە ناو مێشکی مرۆڤەکانەوە؟

شیکارییەکی دەروونی بۆ هۆکاری تاکگەرایی ، پەروەردی کویلایەتی  لەناو هەندێک لایەنی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئاسیا.

کاتێک کەسێک سەرکردایەتی حزبێک لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا دەگرێتە ئەستۆ، بە دوای بەهێزکردنی بازنەی دەسەڵات لە دەوری خۆیدا دەگەڕێت و هەولی بە کویلە کردنی ئەوکەسانەدایە کە دەبن بە ئەندامی حیزبکی. وە یەکێک لە تاکتیکەکانی بریتییە لە پەرەپێدانی تاکگەرایی و پەروەردی کویلایەتی  لە جیاتی نیشتمانپەروەری لە قۆناغی یەکەمدا و ئەولەویەتدان بە جەماوەری کەسایەتییەکەی، جا چ لە وانەوتنەوە و وانە حزبییەکان یان لە بەرنامە سیاسییەکان و ڕۆژنامەکانی سەر بە خۆیدا هەولی ئەوە دەدن کە لە بارەی زهنیەتیەوە ئەو کەسانی کە دەبن بە لایەنگریان بیانکات بە کویلەی خۆیی. لە بنەڕەتدا ئەو کەسایەتیانەی بەدوای تاکگەراییدا دەگەڕێن کە کەسایەتیەکان بکەن بە کویلەی خۆیان  جا ئەم کویلانە هەر کەس وەتی سەرکردەکەتان هەلەی کردوە هیرەش دەکەنە سەری و هەموو پرنسیپەکانی مرۆڤایەتی دەنین ژیر پی، و ئەو کەسانی کە دەبن بە سەرکردە و هەولی کویلەکردن دەدن لە ئەسلدا  کەسایەتییان لاوازە کەمووکوریەکانی دەورانی مندالی وەهای کردوە کە بەدوایی خوشەوتیستیدا بگرین و لە مندالیدا  خۆشەویستییان نەبووە. لە منداڵیدا تووشی زەبر و زەنگی ناوەکی و دەروونی بوون. ئەم نەبوونی خۆشەویستییە دەبێتە هۆی ئەوەی کە بەدوای هەموو کەسێکدا بگەڕێن کە گوێڕایەڵییان بێت و گوێڕایەڵیش یەکێکە لە پلانە گشتییەکانی ئەم کەسە نەخۆشانە کە لە سەری سەرکردایەتی حزبێک دادەنرێت.

چەند مانگێک لەمەوبەر لەگەڵ ئەندامێکی عەبدوڵڵا موهتەدی قسەم کرد. لە وەڵامی پرسیارەکەمدا لێم پرسی کام سیاسەتمەداری کورد بە باشترین دەزانی؟ بێ ئەوەی چاوەڕێ بکات، وتی عەبدوڵڵا موهتەدی باشترین سیاسەتمەدارە کە دەتوانێت هەموو شتێک بکات. لە وەڵامدا گوتم کە پێم وایە لە کوردستاندا لە عەبدوڵڵا موهتەدی بەتواناترە هەییە. لە وەلامدا  وتی نەخێر موهتەدی زاناترین پیاوە. 

هەندێک لێکۆڵینەوەم کرد و پەیوەندیم بە چەند ئەندامێکی عەبدوڵڵا موهتەدی کرد و بینیم هەموویان یەک ڕوانگەیان هەیە. پێم واییە  عەبدوڵڵا موهتەدی هەوڵ دەدات خۆی نیشان بدات کە لە خاکی کوردستان گرنگترە و پیرۆزترە  لە چاوی لایەنگرانیشیدا عەبدوڵڵا موهتەدی لە خاکی کوردستان و نەتەوەی کورد پیرۆزترە. کەواتە چی بکەین بەو جۆرە بیرکردنەوە دواکەوتووانە؟ بۆیە دەگەینە ئەو دەرئەنجامەی کە سەرکردەی حزبەکان لەبری نیشتمانپەروەری و کەسایەتی خۆیان و کەسبەرستیان  لە مێشکی ئەو گەنجانەدا چاندووە کە پەیوەندییان بەم حزبەوە کردووە. نیشتمانپەروەری بۆ ئەوان هیچ مانایەکی نییە.

بۆ نموونە ئەگەر کەسێک وەک وانەیەکی مێژوویی لە سیاسەتی نەمر دوکتور عەبدولڕەحمان قاسملوو بکۆڵێتەوە، لایەنگرانی یەکسەر حوکمی لەسێدارەدان بۆ ئەو کەسە دەردەکەن کە ئەم بابەتەی وروژاندووە و دەڵێن پەرستراوانی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران دەتوانن ئەو کەسانە بن کە باس لە دوکتور عەبدولڕەحمان قاسملوو دەکەن و بەها پیرۆزەکانی خۆیان پێشێل کردووە و هئلی سوریان بەزاندوە. هێڵی نێوان کەسایەتی و کۆیلایەتی سیاسی لە کوردستان و بەتایبەت حیزبە کلاسیکییەکان گەیشتۆتە بنبەست.

واتە حیزبکی و یان ریکخراوەکی ئەم کابرا خەریکی کویلە سازی بووە واتە تەواوەیی ریکخراوەکانی ئیرانی خەریکی درۆست کردنی کارخانەیی کویلە سازین. سەلەتنەت تەلەبەکان کویلەن 

ساڵی 1989 لە بەغدا ئەندامێکی حزبێکی نەتەوەیی ئێرانیم ناسی کە زۆر بەدەنگەوە باسی دیموکراسی بوو. قسەمان کرد. ئەندامێکی ئایدۆلۆژی ئەو حیزبانە بوو. پێی وابوو هیچ نازانین. هات و وتی سەرکردەکەمان پاکە، تەنها پشت بەوەوە ببەستە، پەیوەندی بە کەسی ترەوە نەبێت. وتم چۆن لە سەرکردە نزیک ببینەوە؟ لە وەڵامدا وتی: "هەموو ڕۆژێک مەشقی پێ بکە. لە دڵتدا بیهێڵەرەوە. بە پیرۆزی بزانە. ئەو کاتە لە سەرکردە نزیک دەبیتەوە و ئیمانت دەبێت". گوتم: پێت وایە ئەمە کارێکی باشە؟ وتی: بەڵێ باشترین شتە. گوتم: ئەم کارانە لە کۆریای باکوور ئەنجام دەدرێن. وتی: نەخێر ئێمە دیموکراتین. گوتم: ماڵئاوا شیری دایک، ڕزگارمان بێ، دیکتاتۆریەتێکی جۆرێکی جیاواز و بە جلوبەرگێکی جیاوازەوە قبوڵنکراوە.

نووسینی ساموئیل کرماشانی