چارەسەری دەروونی جەستە: تەکنیکەکانی سەنتەری جەستە،

 

چارەسەری دەروونی جەستە: تەکنیکەکانی سەنتەری جەستە،

ئەو کەسانەی کە بەدەست زەبر و زەنگی دەروونی، دڵەڕاوکێ، یان خەمۆکییەوە دەناڵێنن، لەوانەیە سوود لە چارەسەرە دەروونییە جەستەییەکان وەربگرن. ئەمانە تەکنیکێکی کاریگەرن کە یارمەتیت دەدەن لە مامەڵەکردن لەگەڵ ئازاری سۆزداریدا.

لەم بابەتەدا شێوە جیاوازەکان بدۆزەرەوە.

لە دۆخی کلینیکیدا نەریتێکی دوور و درێژی چارەسەری دەروونی جەستە هەیە. ئاسانکاری دەکات بۆ یەکگرتنی نێوان دەروون و جەستە، ڕێگە بە بەرکەوتن لەگەڵ هەست و تێگەیشتنەکان دەدات. لە ڕاستیدا "توێکڵی فیزیکی" زیاترە لە پێکهاتەیەکی سەرسوڕهێنەر کە مرۆڤ دەگرێتەوە. هەروەها کەناڵێکی دەربڕین و تەنانەت کانڤاسێکە کە ئازارەکانی لەسەر کێشراوە.

چارەسەرەکانی وەک EMDR (هەستیاریی جووڵەی چاو و دووبارە پرۆسێسکردنەوە) و ئەزموونکردنی جەستەیی (SE) کە لەلایەن پزیشکی دەروونی پیتەر ئەی لیڤینەوە پەرەی پێدراوە، دوو دەستێوەردانن کە سەنتەری جەستەن. لە چارەسەرکردنی نەخۆشییەکانی دڵەڕاوکێدا بە کاریگەر دادەنرێت.

دەستێوەردانەکانی جەستە یان چارەسەری دەروونی جەستە دەبێت لەلایەن پزیشکی پسپۆڕەوە ئەنجام بدرێت، ئەگەرنا هیچ یارمەتیدەرێکیان نییە.

چارەسەری دەروونی جەستە

پزیشک و شیکارکاری دەروونی نەمسایی ویلهێلم ڕیش (١٨٩٧-١٩٥٧) دامەزرێنەری چارەسەری دەروونی جەستەیە. ئەو ئاگاداری ئەوە بوو کە مرۆڤەکان ئازاری سۆزداری لە شێوەی سۆماتیزەکردندا دەخەنە ناوەوە. بۆیە ئەم واقیعەی وەک بنەمایەک بۆ شێوازە چارەسەرییەکانی بەکارهێنا. سۆماتیزەیشن لە ڕێگەی سەرئێشە و ئازاری ماسولکە و ئێسک و کێشەکانی هەرسکردنەوە خۆی دەردەخات.

بەڵام لە ساڵی ١٩٣٠ تا ئێستا هەوڵەکان بۆ باشترکردنی ئەم شێوازە دراوە. ئامانجی چارەسەری دەروونی جەستە چارەسەرکردنی ئەو هەستانەیە کە قبوڵکردنیان قورسە و ئەو ئەزموونانەی لەگەڵیاندا دەبن. هەروەها هەوڵدەدات بۆ پێشخستنی خۆئاگاداری. بۆ نموونە جوڵەی جەستە و تەنانەت جوڵەی چاویش وەک شێوازی دروستی دەستێوەردان سەیر دەکرێت.

ئەنتۆنیۆ داماسیۆ تیشکی خستە سەر ئەو ڕۆڵەی کە ئەم سەرچاوانە لە مامەڵەکردن لەگەڵ زەبر و زەنگدا دەیگێڕن. بەڵام توێژینەوەیەک کە لە ساڵی ٢٠١٩ لە ڕۆژنامەی Frontiers in Psychology بڵاوکراوەتەوە جەخت لەسەر پێویستی ڕێکخستن و شیکردنەوەی باشتری ئەم تەکنیکانە دەکاتەوە. لە ڕاستیدا هەرچەندە سوودەکانیان ناسراون، بەڵام هەموویان بە بەڵگەی زانستی پشتگیری ناکرێن.

جۆرەکانی تەکنیکەکانی سەنتەری جەستە

لەم دەیان ساڵەی دواییدا هۆشیارییەکی زیاترمان بەدەستهێناوە کە چۆن دەتوانین تەندروستیمان بە شێوەیەکی گشتگیرتر بەڕێوەببەین. لە ڕاستیدا ئێستا بە شێوەیەکی بەرفراوان قبوڵکراوە کە ئێمە ناتوانین ئاگاداری جەستەمان بین لە کاتێکدا کە عەقڵمان پشتگوێ دەخەین. وە بە پێچەوانەشەوە. ئەمەش بووەتە هۆی ئەوەی کە ئێستا تەکنیکەکانی زیاتر سەنتەری جەستە لە دەروونناسیدا بەردەست بن.

مۆدێلی چارەسەری دەروون-جەستە کە لەسەر بنەمای زانستی دەمار دامەزراوە هەندێک لە گرنگترینن. توێژینەوەیەک لە زانکۆی ڤێرجینیا لە ئەمریکا دەریدەخات پەیوەندییەکی ڕاستەوخۆ لە نێوان هەندێک ناوچەی دەماری و ئەو ماسولکانەدا هەیە کە هەستکردن بە فشاری دەروونی ڕێکدەخەن. زانینی ئەم زانیاریانە دیدێکی فراوانتر لە کاتی پەرەپێدانی چارەسەرەکاندا بەرەوپێش دەبات. لە خوارەوە لە نزیکەوە سەیری بژاردەکانی ئەم بوارە دەکەین و بەسوودیان دەکۆڵینەوە.

ئەو کەسانەی کە تووشی بیرکردنەوەی زیادەڕۆیی یان ماندووکردن دەبن زۆرجار کێشەی دەروونی جەستەیی زیاتریان هەیە. لەم حاڵەتانەدا چارەسەرە سەنتەری جەستە دەتوانێت یارمەتیدەر بێت.

1. ئیسراحەتێکی پێشکەوتووانەی جاکۆبسۆن

یەکێک لەو تەکنیکانەی کە زۆرترین بەکارهێنانی جەستەی لەسەرە، ئیسراحەتی پێشکەوتووانەی جاکۆبسۆنە. لە ساڵی ١٩٢٠ دروستکراوە، ئەمڕۆ بەڵگە هەیە کە پشتگیری لە کاریگەرییەکەی دەکات لە دژی دڵەڕاوکێ. ڕاهێنانێکی ئیسراحەتە بە ئامانجی زیادکردنی هۆشیاری هەستەکانی جەستە. لە ڕاستیدا ڕێگە بە نەخۆش دەدات کە لێکدانەوەیەکی هۆشیارانەیان بۆ بکات.

بۆ ئەم مەبەستە نەخۆش تەکنیکێک بەکاردەهێنێت کە دەست و مل و گەدە و پشت و پێیەکانی تێدایە. سەرەتا گرژی دروست دەکەیت و دواتر ئارام دەبیتەوە. ئەم گرژییە جەستەییە و شلبوونەوەی دواتر نەخۆشەکە دەخاتە پەیوەندییەوە لەگەڵ گەشەکردنی ئەزموونە دەروونییە فیزیکییەکانی

2. ئەزموونی جەستەیی (SE) لەلایەن پیتەر ئەی لیڤین

ئەزموونی جەستەیی سەرچاوەیەکە بۆ چارەسەرکردنی فشاری دەروونی دوای کارەسات. پزیشکی دەروونی پیتەر ئەی لیڤین پێی وایە ئەزموونە سترێس و نەرێنییەکان سیستەمی دەمار دەگۆڕن. لەو ساتەوە تاک لە پرۆسێسکردنی ئەزموونەکانی بە شێوەیەکی هاوسەنگ و تەندروست دەواسێت.

مەبەست لەم سەرچاوەیە ئەوەیە کە نەخۆش ئەوەی ئەزموونی کردووە تێکەڵ بکات و پەیوەندی بە خۆیەوە بکاتەوە و بە شێوەیەکی کاراتر و بەختەوەرتر بەڕووی ژینگەدا بکاتەوە. شێوازێکی دەروونی جەستەییە کە چارەسەرکەر ڕێنمایی نەخۆشەکە دەکات بۆ ئەوەی تێبینی بکات کە لە جەستەیدا چی ڕوودەدات و بەزۆری هەستەکانی چۆن خۆیان دەردەبڕن.

3. چارەسەری دەروونی لەش بە شێوەی فیدباکی دەمار

لە نێوان تەکنیکەکانی دەروونناسیدا کە جەستەیان لەسەرە، ئەوانەی چالاکیی ئەلکترۆفیزیۆلۆژی مێشکیان تێدایە، لەڕادەبەدەر گرنگن. بۆ نموونە نیورۆفیدباک لە چارەسەرکردنی دڵەڕاوکێ، کەمخەوی، خەمۆکی، شیزۆفرینیا و تێکچوونی چالاکیی زۆر کەمی سەرنج (ADHD) بەکاردەهێنرێت. ئەم چارەسەرە بەم شێوەیە ئەنجام دەدرێت:

ئەلکترۆدەکان لەسەر نەخۆشەکە دادەنرێت بۆ ئەوەی لە کاتی ڕاستەقینەدا کارکردنی دەمارەکانیان دەستنیشان بکەن.

نەرمەکاڵا تایبەتمەندەکان دیاری دەکەن کە کام شێوازی مێشک کێشە دروست دەکات.

نەخۆشەکە کارلێک لەگەڵ یاری یان ئەنیمەیشن دەکات بۆ ڕێکخستنی شەپۆلەکانی مێشکی.

ئامانج لێی بەدەستهێنانی کارێکی گونجاوتری مێشک و تەرکیزێکی باشترە لە ڕێگەی ڕاهێنانەوە.

ئەمە تەکنیکێکی ناداگیرکەرە. کار لەسەر کۆئەندامی دەماری ناوەندی دەکات بۆ ئەوەی مێشک وردە وردە بتوانێت خۆی ڕێکبخات.

4. EMDR

EMDR (Eye Movement Dessitization and Reprocessing) یەکێکە لە تەکنیکە دیارەکانی جەستە کە سەنتەری جەستەیە لە دەروونناسیدا. شێوازێکە کە بە بەڵگەی زانستی پشتگیری دەکرێت و لەلایەن ڕێکخراوی تەندروستی جیهانییەوە پەسەند کراوە. لە ساڵانی هەشتاکانی سەدەی ڕابردوودا بۆ چارەسەرکردنی زەبر و زەنگ پەرەی پێدراوە.

ئەم چارەسەرە چەندین تاقیکردنەوەی کلینیکی بۆ کراوە کە دەریانخستووە کە ئەنجامێکی خێراتر لە چارەسەرەکانی تر بەرهەم دەهێنێت. EMDR پێکدێت لەوەی نەخۆشەکە جووڵەیەکی چاو ئەنجام بدات بە ڕێنمایی چارەسەرکەر لەکاتێکدا ئەو ڕووداوە زەبربەخشەکە پرۆسێس دەکات.

5. ڕاهێنانی ئۆتۆجینیک

ئەم شێوازە لەلایەن پزیشکی دەروونی یۆهانس شوڵزەوە لە ساڵانی ١٩٣٠ دروستکراوە و هەم سادەیە و هەم گونجاوە بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ لوتکەی دڵەڕاوکێی زۆر. ڕاهێنانی ئۆتۆجینیک ڕاهێنانێکی خۆپێشنیارکردنە کە تەرکیزکردن لەسەر هەستەکانی جەستە بەرەوپێش دەبات وەک ڕێگەیەک بۆ ئەوەی نەخۆشەکە بەرەو هەستکردن بە ئارامی و باشی ببات.

نەخۆشەکە بە وروژاندنی هەستی قورسایی و دواتر هەستی گەرمی، لە بەشە جیاوازەکانی جەستەدا ڕێنمایی دەکرێت. ئامانج لێی ئەوەیە کە کەسەکە گرژییەکانی کەم بکاتەوە و دۆخێکی ئارام و ئارامی بەدەست بهێنێت کە لەگەڵ هەر جۆرە فشارێکدا ناگونجێت.

6. تەکنیکەکانی جوڵە لە چارەسەری دەروونی جەستەدا

تەکنیکەکانی جەستە-سەنتەری لەسەر بنەمای جووڵە لەنێو ئەو تەکنیکانەدان کە زۆرترین بەکارهێنانیان هەیە. لە ڕێگەی زنجیرەیەک لە دۆخی جەستە و دەربڕین و هەڵوێست و تەنانەت سەماشەوە، جەستە بە شێوەیەکی جیاواز ئەو شتانە دەردەبڕێت کە لە ناوەوە هەستی پێدەکات.

بەم پێیە چارەسەری جووڵە سەرچاوەیەکە کە تەواوکەری چارەسەری تەقلیدییە. کەناڵی پەیوەندی ئازادتر و دینامیکیتر و گشتگیرتر دابین دەکات.

7. تەکنیکى زەویکردن

بە زەمینەسازی خۆت لەنگەر دەدەیت یان سەرنجت لەسەر ئێستایە بۆ کەمکردنەوەی بارگرانی بیرکردنەوە بە ئازارەکان. تۆ ئەم ڕاهێنانانەی خوارەوە ئەنجام دەدەیت کە دەروون هاندەدەن.

بۆن. بۆنی بۆنی ئارامکەرەوە دەکەیت.

دیدە. تۆ سەیری شتێکی خۆش دەکەیت. بۆ نموونە دەتوانیت پیاسەیەک بکەیت یان بخوێنیتەوە.

بیستن. گوێ لە مۆسیقا دەگریت یان لەگەڵ کەسێک قسە دەکەیت.

هەست. تۆ ناز لە پێکهاتە خۆشەکان دەکەیت یان جۆرێک لە پیشەسازی ئەنجام دەدەیت. لەوانەیە کەسانی دیکەش لە باوەش بگرێت.

تام. تۆ پەیوەندیت لەگەڵ لێرە و ئێستا هەیە بە تامکردنی ئەو خواردنانەی کە حەزت لێیە.

8. تەکنیکەکانی هەناسەدان

تەکنیکەکانی هەناسەدان ئامرازی جەستەییە بە شێوەیەکی نایاب و هاوپەیمانی گەورەیە لە پرۆسەی چارەسەرکردندا. واتە ڕێگە بە دەردانی فشار و دڵەڕاوکێ دەدەن، لێدانی دڵ ڕێکدەخەن و ئاستی کۆرتیزۆڵ دادەبەزێنن.

شێوازی جیاوازی ڕاهێنانی هەناسەدان هەیە. یەکێک لە سەرنجڕاکێشترینیان هەناسەدانی سک یان دیافراگماتیکە. دەستێک لەسەر سنگت دادەنێیت و دەستەکەی تر لەسەر گەدەت لەکاتێکدا هەناسەیەکی قووڵ لە ڕێگەی لووتتەوە دەدەیت. تێبینی ئەوە دەکەیت کە چۆن پردەی منداڵدانت فراوان دەبێت. دووبارەکردنەوەی ئەمە چەند جارێک هەست بە باشی دەبەخشێت.

تەکنیکى زەمینەسازی ئامرازێکی دەروونییە کە لە جەستەدا جێگیرکراوە و پێنج هەستەکە بەکاردەهێنێت. تاک بۆ کەمکردنەوەی ئازاری سۆزداری خۆی سەرنجی لەسەر ئێستایە.

چارەسەری دەروونی جەستە بەنرخە

چارەسەری جەستە سەنتەری زیاترە لەوانەی لەم بابەتەدا باسمان کرد. بۆ نموونە یۆگا و بایۆفیدباک. بەڵام ئێمە ئەوانەمان خستۆتە ڕوو کە لەلایەن کۆمەڵێکی گەورەی لێکۆڵینەوەوە پشتگیری دەکرێن. بۆیە نابێت درێغی بکەیت لە سودوەرگرتن لێیان بە وەرگرتنی هاوکاری پزیشکانی پسپۆڕی پەیوەندیدار.

لە کۆتاییدا دەروون و جەستەت یەکن. وەک یاسایەک ناتوانرێت لەیەکتر جیابکرێنەوە. بەڵام ئەمە وا گریمانە دەکات کە تۆ بە حاڵەتە هەستیارەکانی وەک زەبر یان دڵەڕاوکێدا تێناپەڕیت.

Body Psychotherapy: Body-Centered Techniques,

Individuals suffering from psychological trauma, anxiety, or depression may benefit from body-centered psychotherapies. These are effective techniques to help you deal with emotional pain.

Discover the different shapes in this article.

There is a long tradition of body psychotherapy in the clinical setting. It facilitates the union between mind and body, allowing contact with feelings and perceptions. In fact, the "physical shell" is more than a wonderful structure that encloses man. It is also a channel of expression and even a canvas on which suffering is drawn.

Therapies such as EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) and Somatic experiencing (SE), developed by psychiatrist Peter A. Levine, are two body-centered interventions. They are considered effective in treating anxiety disorders.

Body-centered interventions or body psychotherapy must be performed by a specialist, otherwise they are of no help.

Body psychotherapy

The Austrian doctor and psychoanalyst Wilhelm Reich (1897-1957) is the founder of body psychotherapy. He was aware that people internalize emotional suffering in the form of somatization. He therefore used this reality as the basis for his therapeutic methods. Somatization manifests itself through headaches, muscle and bone pain, and digestive problems.

From 1930 to the present, however, efforts have been made to improve this method. Body psychotherapy aims to treat feelings that are difficult to accept and the experiences that accompany them. It also strives to promote self-awareness. For example, body movements and even eye movements are seen as valid methods of intervention.

Antonio Damasio highlighted the role these resources play in dealing with trauma. But a study published in Frontiers in Psychology in 2019 emphasizes the need for better organization and analysis of these techniques. In fact, although their benefits are known, not all of them are supported by scientific evidence.

Types of body-centered techniques

In recent decades, we have gained a greater awareness of how we can manage our health in a more holistic way. In fact, it is now widely accepted that we cannot take care of our bodies while neglecting our minds. And vice versa. This has led to more body-centered techniques now being available in psychology.

The therapeutic mind-body models based on neuroscience are some of the most important. A study at the University of Virginia in the US shows that there is a direct connection between certain neural areas and the muscles that regulate the feeling of stress. Knowledge of these data promotes a broader perspective when developing therapies. Below we take a closer look at the options in this field and examine their usefulness.

Individuals who are prone to excessive or exhausting thinking often exhibit greater psychosomatic problems. In these cases, body-centered therapies can be helpful.

1. Jacobson's progressive relaxation

One of the most widely used body-centered techniques is Jacobson's progressive relaxation. It was created in 1920. Today there is evidence to support its effectiveness against anxiety. It is a relaxation exercise with the goal of increasing awareness of bodily sensations. In fact, it allows the patient to make a conscious interpretation of them.

To do this, the patient uses a technique that involves the hands, neck, stomach, back and feet. You first generate tension and then relax. This bodily tension and the subsequent relaxation puts the patient in touch with the development of his psychophysical experiences.

2. Somatic experiencing (SE) by Peter A. Levine

Somatic experiencing is a resource for treating post-traumatic stress. Psychiatrist Peter A. Levine believes that stressful and negative experiences change the nervous system. From that moment, the individual stops processing his experiences in a balanced and healthy way.

The purpose of this resource is for the patient to integrate what he has experienced, reconnect with himself and open up to the environment in a more functional and happier way. It is a psychosomatic method where the therapist guides the patient to note what is happening in his body and how his emotions usually express themselves.

3. Body psychotherapy in the form of neurofeedback

Among the body-centered techniques of psychology, those involving the electrophysiological activity of the brain are extremely significant. For example, neurofeedback is used in the treatment of anxiety, insomnia, depression, schizophrenia and Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD). This treatment is carried out as follows:

Electrodes are placed on the patient to identify their neural function in real time.

Specialized software identifies which brain pattern is causing problems.

The patient interacts with games or animations to regulate their brain waves.

The aim is to achieve a more optimal function of the brain and better concentration through training.

This is a non-invasive technique. It acts on the central nervous system so that the brain can gradually self-regulate.

4. EMDR

EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) is one of the most prominent body-centered techniques in psychology. It is a method supported by scientific evidence and approved by the World Health Organization. It was developed in the 1980s to treat trauma.

This therapy has undergone many clinical tests which have shown that it produces faster results than other therapies. EMDR consists of the patient performing an eye movement guided by the therapist while he processes the traumatic event.

5. Autogenic training

This method was created by the psychiatrist Johannes Schulz in the 1930s and is both simple and convenient for dealing with extreme anxiety peaks. Autogenic training is an autosuggestion exercise that promotes concentration on bodily sensations as a way to lead the patient to feelings of calm and well-being.

The patient is guided by evoking a sensation of heaviness and, later, of warmth, in different parts of the body. The goal is for the person to relieve their tension and achieve a state of calm that is incompatible with any form of stress.

6. Movement techniques in body psychotherapy

Movement-based body-centered techniques are among the most widely used. Through a series of postures, expressions, attitudes and even dance, the body expresses what it feels inside in a different way.

Movement therapy is thus a resource that complements traditional therapy. It provides freer, more dynamic and pervasive communication channels.

7. The grounding technique

With grounding, you anchor yourself in or focus on the present to reduce the burden of painful thoughts. You perform the following mind-stimulating exercises.

Smell. You smell relaxing scents.

Sight. You are looking at something nice. For example, you can take a walk or read.

Hearing. You listen to music or talk to someone.

Feel. You caress pleasant textures or perform some kind of craft. You may also hug others.

Taste. You get in touch with the here and now by tasting foods that you like.

8. Breathing techniques

Breathing techniques are bodily tools par excellence and great allies in the therapeutic process. Namely, they allow the release of stress and anxiety, regulate heart rate and lower cortisol levels.

There are different forms of breathing exercises. One of the most interesting is abdominal or diaphragmatic breathing. You place one hand on your chest and the other on your stomach while breathing in deeply through your nose. You notice how your diaphragm expands. Repeating this several times gives a feeling of well-being.

The grounding technique is a body-centered psychological tool that uses the five senses. The individual focuses on the present to ease their emotional pain.

Body psychotherapy is invaluable

There are more body-centered therapies than the ones we have mentioned in this article. For example yoga and biofeedback. But we have listed those that are backed by a large body of research. You should therefore not hesitate to take advantage of them by taking the help of relevant specialists.

Finally, your mind and body are one. As a rule, they cannot be separated. However, this assumes that you are not going through sensitive conditions such as trauma or anxiety.