ئێمە وەک کەسانی پێگەشتوو، دەکرێت گەشە بە خانەی دەماری نوێ بەین؟ هێشتا مشتومڕ هەیە لەسەر ئەو پرسیارە، لەبەر ئەوەی بوارێکی زۆر نوێی توێژینەوەیە. بۆ نموونە، جارێکیان قسەم لەگەڵ هاویشەیەکم دەکرد، ڕۆبێرت، کە پزیشکی شێرپەنجەیە، و پێی دەوتم، "ساندرین، شتێکی سەیرە. هەندێک لە نەخۆشەکانم کە پێیان وتراوە چاکبوونەتەوە لە شێرپەنجە هێشتا نیشانەکانی خەمۆکییان تێدا دەردەکەوێت." منیش وەڵامم دایەوە، "بە بۆچوونی من ئەوە ڕێی تێدەچێت. دەرمانەکەی دەیدەیت بە نەخۆشەکانت بۆ وەستاندنی خانە شێرپەنجەییەکان ڕێگری دەگرێت لە درووستبوونی خانە دەمارییە نوێکانی مێشکیش." ئینجا ڕۆبێرت سەیری کردم وەک ئەوەی شێت بم و وتی، "بەڵام ساندرین، ئەم نەخۆشانە گەورەن -- گەورەکان خانەی دەماری نوێیان تیا درووست نابێت." جێی سەرسوڕمانی بوو کە وتم، "ڕاستییەکەی ئەوە ڕوودەدات." ئەمەش دیاردەیەکی نوێیە پێیدەڵێین درووستبوونی دەمارەخانەی نوێ.
۱۳۹۸ مرداد ۹, چهارشنبه
در نیمه دهه ۹۰ گروه CDC و Kaiser Permanente عارضه ای را کشف کرد
در نیمه دهه ۹۰ گروه CDC و Kaiser Permanente عارضه ای را کشف کرد که به صورت قابل توجهی ریسک ابتلا به ۷ مورد از ۱۰ مورد از دلایل اصلی مرگ در ایالات متحده را افزایش می دهد. در دوزهای بالا، بر کارکرد مغز، سیستم ایمنی، سیستم هورمونی، و حتی نحوه خواندن و باز سازی DNA تاثیر می گذارد. کسانی که در معرض میزان بالای این عارضه قرار گرفته اند ۳ برابر ریسک بیماری قلبی و سرطان ریه داشته و ۲۰ سال امید به زندگی کمتری دارند. و با این وجود، پزشکان امروزه برای غربالگری یا درمان آن آموزش ندیده اند. حال، عارضه ای که من در مورد آن صحبت می کنم یک آفت کش یا بسته شیمیایی نیست. بلکه یک آسیب دوران کودکی است.
تا به حال درباره IQ یا بهرههوشی چیزی شنیدید؟ درباره Psy-Q (سای کیو) یا هوش روانی چطور
تا به حال درباره IQ یا بهرههوشی چیزی شنیدید؟ درباره Psy-Q (سای کیو) یا هوش روانی چطور؟ (Psychological Quantity) چقدر درباره چیزی که باعث تیک عصبیتون میشه میدونید، و چقدر در پیشبینی رفتار دیگران، یا حتی پیشبینیِ رفتارهای خودتون مهارت دارید؟ و چقدر از چیزهایی رو که گمان میکنید درباره روانشناسی می دونید، غلطه؟ بیاید با برشمردن ۱۰ تا از رایجترین افسانههای روانشناسی، به این مساله پی ببریم.
اولین داروهای ضد افسردگی از هرچیزی ساخته میشد، سوخت موشک، باقی مانده از جنگ جهانی دوم.
اولین داروهای ضد افسردگی از هرچیزی ساخته میشد، سوخت موشک، باقی مانده از جنگ جهانی دوم. امروزه مشاهده میکنیم که یکی از هر پنج سرباز، دچار افسردگی یا اختلال استرس بعد از جراحت، یا هردو میباشد. اما فقط سربازها نیستند که در معرض ریسک بالای این بیماریها هستند. آتش نشانها، پزشکان اورژانس، بیماران سرطانی، مددکاران، پناهندگان و هر فردی که در معرض آسیب روحی یا استرسهای زندگی قرار دارد. و هنوزهم، بدون توجه به اینکه چقدر این بیماریها پیش پا افتاده هستند، درمانهای فعلی ما، درصورتیکه موثر واقع شوند، فقط علائم را از بین میبرند.
بسیاری از ما در طول زندگی نوعی ضربه عاطفی را تجربه میکنیم. گاهی اوقات از آن بدون اثرات طولانی مدت فرار میکنیم.
بسیاری از ما در طول زندگی نوعی ضربه عاطفی را تجربه میکنیم. گاهی اوقات از آن بدون اثرات طولانی مدت فرار میکنیم. اما تاثیر آن بر روی میلیونها نفر از ما خواهد ماند، که اثراتی برجای میگذارد مانند یادآوری آن اتفاق، کابوس، و افکار منفی که زندگی روزمره ما را مختل میکند. این پدیده، که اختلال «استرس پس از سانحه» یا PTSD نام دارد، یک نقص فردی نیست؛ بلکه یک اختلال بیولوژیکی قابل درمان است که به ما کمک میکند از عهده تجربیات خطرناک بربیاییم.
باید بفهمیم مغز چطور طیف وسیعی از سختیها را پردازش میکند، مانند مرگ عزیزانمان، خشونت خانگی، مصدومیت یا بیماری، بد رفتاری، تجاوز، جنگ، تصادفات، و بلایای طبیعی. اینها میتوانند احساس خطر و درماندگی را بوجود بیاورند، که زنگ خطر مغز را بصدا درمیآورد، و به آن پاسخ «جنگ یا گریز» میگویند. وقتی زنگ به صدا درمیآید، سیستم هیپوتالامیک، هیپوفیز و آدرنالین، که به اسم HPA شناخته می شود، با هم کار میکنند و سیگنالهایی به عصب پاراسمپاتیک میفرستند. این شبکهای است که با اعضای داخلی و غده فوقکلیه ارتباط برقرار میکند تا عملکردهایی مثل ضربان قلب، گوارش، و تنفس را تنظیم کنند. این سیگنالها یک سری فرآیند شیمیای را آغاز میکند که بدن را پر از چندین هورمون استرس مختلف میکنند، این تغییرات فیزیولوژیکی بدن را برای دفاع از خود آماده میکند. ضربان قلبمان بالا میرود، تنفس تندتر میشود، و عضلات منقبض میشوند.
حتی وقتی که یک بحران تمام میشود، میزان هورمونهای افزایش یافته استرس تا چندیدن روز باقی میمانند، که باعث احساس دلهره، کابوس، و دیگرعلاثم میشود. برای بیشتر افراد این تجربیات طی چند روز تا دو هفته از بین میرود هنگامی که سطح هورمون ثابت شود. اما درصد کمی که ضربه شدیدی تجربه کردهاند مشکلات طولانیتری دارند -- گاهی موقتاً از بین میروند و ماهها بعد باز میگردند. ما به درستی نمیدانیم چه اتفاقی در مغز رخ میدهد، اما یک نظریه این است که هورمون استرس کورتیزول دائما پاسخ گریز یا فرار را فعال میکند، و عملکرد کلی مغز را کاهش داده و منجر به علائم منفی میشود. این علائم معمولا چهار دسته هستند: افکار مزاحم، مانند رویاها یا فلش بک، اجتناب از یادآوری ضربه عاطفی، افکار و احساسات منفی مانند ترس، عصبانیت، گناه، و علائم «واکنشگر» مانند پرخاشگری و اختلال در خواب. تمام این علائم در همه افراد دیده نمیشود، و در همه به یک شدت و اندازه نیست. وقتی این مشکلات بیش از یک ماه باقی بمانند، معمولا PTSD تشخیص داده میشود. ژنتیک، استرس مداوم و زیاد، و عوامل خطر دیگری مانند بیماریهای روانی قبلی یا فقدان حمایت عاطفی، میتوانند در تجربه کردن PTSD نقش داشته باشند. اما دلیل اصلی آن همچنان یک راز پزشکی است.
چالش بزرگ مقابله با PTSD حساسیت به محرکها است، محرکهای فیزیکی و احساسی که مغز را با شوک احساسی اصلی درگیر میکند. اینها میتوانند احساسات روزمره باشند که ذاتا خطرناک نیستند اما عکسالعملهای فیزیکی و عاطفی قوی را منجر میشوند. مثلا، بوی آتش میتواند خاطره به دام افتادن در یک خانه در حال سوختن را تداعی کند. برای کسی که مبتلا به PTSD است آن خاطره نرونهای شیمیایی را همانند حادثه اصلی فعال می کند. که متعاقباً همان احساس ترس و درماندگی را برمیانگیزد انگار که همان حادثه دوباره اتفاق افتاده است.
اما، گزینههایی نیز وجود دارند، اگر فکر می کنید دچار PTSD شدهاید، اولین قدم ارزیابی شما توسط یک متخصص بهداشت روانی است که میتواند شما را به سوی منابع موجود هدایت کند. روان درمانگری نیز میتواند برای PTSD موثر باشد، که به بیماران کمک میکند محرکهایشان را بهتر درک کنند. و بعضی داروها مدیریت کردن علاثم بیماری را راحتتر میکنند، و همچنین تمرینهای مراقبت از خود مثل تمرکز ذهنی و ورزش منظم.
۱۳۹۸ تیر ۲۴, دوشنبه
ئەلبەتە نەک تەنیا سەر سپردی ئیتلاعاتی سوپاییە بەلکو نەخۆشینی دەرۆننیشی هەییە
ئەلبەتە نەک تەنیا سەر سپردی ئیتلاعاتی سوپاییە بەلکو نەخۆشینی دەرۆننیشی هەییە و بوو پارە ئیش دەکات بەلکو ئەو کابرا کیشەی دەرۆننی هەییە کە خاوەن چەندین نەخۆشینی دەرۆننیە کە ئیستا باسیی لیەوە دەکەم instinct hate یانی ئەم کیشەی ئاسیبی جەدی لە زمانی مندالیدا پی گەیشتووە damaged during . childhood ئەو کابرا نەتەنها کیشەی مەترسیداری هەییە بوو سەر بنەمالکی ئەگەر لە ئەورووپا بوواییە دەیانبرد بوو تیمارەستانی راگرتن چوونکە خاوەن توهەمیکی و وەهمیکی یەکجار زۆر زبەلاحە کە مەترسی بوو سەر مندالەکانی درۆست دەکات ئەو کابرا ئەم کیشانی هەییە It has illusions and illusions with anxiety and distress and anxiety....Muradi has obsessive thoughts and, at a time of childhood or where someone died and felt that this person was innocent.
For this reason, the worst problems have been melancholy .... مورادی خاوەن کیشەی تەشویشی فیکری سەرگردانی فیکری و خاوەن نەخۆشینی بی چارەسەری وەک مالیخولیایی بووە بو هووکاریکی نادیار دو چت دەتوانیت ئەم کەسە توشی ئەو نەخۆشینە بکات ١ کەسیکی کوشتبیت کە ئیحساس دەکات بی گواناح بووە و یان لە زەمانی مندالیدا توشی تووندوتیژی بووتەوە و یان تەجاوەزی پیکراوە لە مدرەسەکاندا ئەمانە لە وەتار رەفتاری ئەو کەسەدا دەبینریت کە واقەعان مەترسی درۆست دەکات بوو سەر خیزانەکی
ئەم کەسە دەتوانیت مەترسی بووسەر مندالەکانی درۆست بکات و بە شیوازیکی تووندوتیژی رەفتاریان لە گەلدا بکات کە وەک لیدانی مندالانی لە رەفتار و گوفتاری ئەم کەسایەتیدا دەی بینین کە زمانیکی وەک مرۆڤیکی ئاسایی سالم نابینم بەلکو کەسایەتیکی نەخۆشی مەترسیداری هەییە کە دەتوانیت مندالەکانی بکوژیت. بوویە بە پی دەنگەکانی و قسەکانی پێوندیمان کردوە بە کومەلی مافی مندالان لە هەریمی کوردستان کە بنەمالکی بخنە ژیر چاوەدیریەوە..This person has excessive neurological problems, and it can be said that there has been a nightfall. ئەم کەسایەتیە خاوەن مەترسیدارترین کیشەی دەرۆننی وەک نەوروزە بە کوردی کیشەی نوروتیکی هەییە کە خاوەنی ئەعسبانیەتیکی بی جا و زۆر زۆ تیک ئەچیت و مەترسی هەییە بوو سەرمندالانی و خیزنەکی.
لە گەل ریزمدا سامۆئیل کرماشانی
For this reason, the worst problems have been melancholy .... مورادی خاوەن کیشەی تەشویشی فیکری سەرگردانی فیکری و خاوەن نەخۆشینی بی چارەسەری وەک مالیخولیایی بووە بو هووکاریکی نادیار دو چت دەتوانیت ئەم کەسە توشی ئەو نەخۆشینە بکات ١ کەسیکی کوشتبیت کە ئیحساس دەکات بی گواناح بووە و یان لە زەمانی مندالیدا توشی تووندوتیژی بووتەوە و یان تەجاوەزی پیکراوە لە مدرەسەکاندا ئەمانە لە وەتار رەفتاری ئەو کەسەدا دەبینریت کە واقەعان مەترسی درۆست دەکات بوو سەر خیزانەکی
ئەم کەسە دەتوانیت مەترسی بووسەر مندالەکانی درۆست بکات و بە شیوازیکی تووندوتیژی رەفتاریان لە گەلدا بکات کە وەک لیدانی مندالانی لە رەفتار و گوفتاری ئەم کەسایەتیدا دەی بینین کە زمانیکی وەک مرۆڤیکی ئاسایی سالم نابینم بەلکو کەسایەتیکی نەخۆشی مەترسیداری هەییە کە دەتوانیت مندالەکانی بکوژیت. بوویە بە پی دەنگەکانی و قسەکانی پێوندیمان کردوە بە کومەلی مافی مندالان لە هەریمی کوردستان کە بنەمالکی بخنە ژیر چاوەدیریەوە..This person has excessive neurological problems, and it can be said that there has been a nightfall. ئەم کەسایەتیە خاوەن مەترسیدارترین کیشەی دەرۆننی وەک نەوروزە بە کوردی کیشەی نوروتیکی هەییە کە خاوەنی ئەعسبانیەتیکی بی جا و زۆر زۆ تیک ئەچیت و مەترسی هەییە بوو سەرمندالانی و خیزنەکی.
لە گەل ریزمدا سامۆئیل کرماشانی
۱۳۹۸ تیر ۲۱, جمعه
هیچ دیکتاتۆرەیک بە بی پیلان نابیت بە دیکتاتۆر.
هیچ دیکتاتۆرەیک بە بی پیلان نابیت بە دیکتاتۆر.. ئەو کەسانە وا دەبن بە حاکمی موتلەق سەرتا بە هوویی زەعیف بوونیان نەرمن کاتیک توانیان خەلکیکی نەزان گەمژە لە دەوری خۆیان کو بکەنەوە و سەیریان کرد کە خەلکەکە ئیتاعەتیان دەکات ئەو کاتە Narcissism نارزیخیزم لە ناخیانەوە دەست پی دەکات مەرحەلی دوهەم paranoid و مەرحەلی سیەهەم لە ئەو مال و پارەییە ی وا دەستیان کەوتووە هەول ئەدەن ژیری پیی کەسانیکی زانا لە نیوو ریکخراوەکەیاندا چوول بکەن و لە ئیرە داییە مەترسیەکان دەست پی دەکات.
The complexes begin لە ئیردەدا کومپلیکس بگین دەست پی دەکات و لە ئیردە دا کەسایەتی نەخۆشینی دەرۆننی وەک سەگی بەرسیی هەولیی راگەرتنی کورسیەکی دەدات و هیزی ئەمنی نەهینی درۆست ئەکات بوو ئەویی ئەو کەسانی وا بە دەلی کەسایەتی دیکتاتۆر هەلسوکەوت ناکەن جووریک لە جورەکان ژیری پییان خالی بکات بوو مانوەیی خۆیی.. مەرحەلی چوارهەم Absolutism ئابسولوتیسم دەست پی دەکات یانی مەتلەق گرایی لە ئیرە دا کەسایەتی دیکتاتۆر دەست دەبات بە کاری ساختە و چەواشەکاری لە ئیرە دا Deception And deceiving فریوودان کات دریژ کردنەوە دەست پی دەکات سەفری دەرەوە دەکات بوو ئەویی خەلکانی دەوروبەری بروای پی بکەن وێنە لە گەل کەسایەتیەکانی بیگانەدا دەگریت و لە ئیرە دا درۆ چەواشەکاریەکان دەست پی دەکات Lying تا لە ریگایی درۆکردن کادرە ەنزانەکانی نیوریکخراوەکی فریووبەدات کە .کەسایەتیکی بە تواناییە.. ئەو کەسایەتیانە سەرتا زۆر بە توانا نین بەلام بە چەپلە لی دانی خەلکانی نەفام بە هیز دەبن کاتیک لە سەر کورسی دانیشتن هەلگرتنیان مەحالە, لە ئیرە دا Paradoxically, superiority complex rises from the deep-seated and repressed feeling of inferiority or lack of self-esteem. دەست پی دەکات, و ئەو کەسایەتیە نەخۆشانە خۆیان بە گەورە دەزانن و خەلک بە بچکولە. یانی خۆزەل زانین و خۆسەپاندن بە سەرخەلکدا من کاریزمام فەلان چییە ... و بوویە لە وەلاتانی رۆژئاوا ریگا بە هیچ سەرکردەیەک نادن کە زیاتر لە ٨ سال حوکومرانی بکات و حەتا بگرە ریگا بە فەرماندەکانی ئەرتەشیش نادەن زیاتر لە دو ئیلا سی سال فەرماندە بن. خوسەرانە وەتوویژ کردن لە گەل داگیرکەرانی کوردستان دەکەوتە ئەم چوار چییویەوە کە لە سەرە باسم لییەوە کرد
کەم کەم دەردەکەویت کە ئەم چوار کەسە بوو مسائیلی مافی کورد نەرویشتووەن لە گەل رژیمی پەتوسیدارەی ئیراندا وەتوویژ بکەن بەلکو بوو چارەسەرکردنی کیشەی شەخسی خۆیان رویشتووەن لە گەل رژیمدا وەتوویژ بکەن . دانووستانەکان بوو مسائیلی مافی کورد نەبووە بوو ئەوەە بوو کە ئەم چوار کەسە مافیک بوو خۆیان لە لایەن کۆماری پتوسیدارەی ئیرانەوە بەدەست بەهنین شاید بەبن بە ئەوستانداریک فەرمانداریک چتیکی وەها.
بە پیئ پریسیپەکانی وەتوویژ هەر حیزبیک و یان ریکخراوەیک بیهەویت بە نەهینی لە گەل رژیمی ئاخوندەکاندا دانیشتن بکات بە بی ئەویی خەلکەکی خۆیان ئاگادار بکەنەوە بە واتایی ئەییە کە ئەو چەند کەسە بوو چارەسەرکردنی کیشەی کەسایەتی و شەخسی خۆیان دانیشتنیان کردوە نەک بوو بەدەست هاوەردنی مافی کورد ئەمانە خۆپەسندەن خۆبەزەلزان هولباف.
. لە گەل ریزمدا ساموئیل کرماشانی