تایبەتمەندی و ئەرکی جۆرە جیاوازەکانی ئیسترۆجین.
جگە لە ئیسترۆجینە ئاساییەکان، ئیسترۆجینی کۆنجۆگەیتیش هەن. ئەمانە تێکەڵەیەکن لە خوێیەکانی سۆدیۆمی ئیتەرە سەلفاتەکانی ئیسترۆن و ئیکولین. ئەوان لەو کەسانە دەچن کە لەلایەن مارەکانەوە لە کاتی دووگیانیدا لەناو دەبرێن و دەتوانرێت بە شێوەی زارەکی بەکاربهێنرێن.
ئیسترۆجین هۆرمۆنی سێکسییە کە بە شێوەیەکی ئاسایی لەگەڵ خانماندا پەیوەندی دەکەین. بەڵام ئایا دەزانی ئەم هۆرمۆنە بەشدارە لە هەردوو زاوزێی مێینە و نێریشدا؟ جگە لەوەش ڕۆڵی هەیە لە سیستەمی بایۆلۆجی تردا وەک سیستەمی دەمارە هێلکەدانەکان، سیستەمی خوێنبەرەکان، ئێسکەپەیکەر و سیستەمی بەرگری لەش.
بەم شێوەیە ئیسترۆجینەکان بۆ هەر تاکێک گرنگن، بە تایبەت لە جیاکاری سێکسی هەر کەسێکدا. بوونی هۆرمۆنەکانی کۆئەندامی زاوزێ لە تاکێکدا، و چڕبوونەوەیان لە کاتێکی دیاریکراودا، چوارچێوەیەکی ئاماژە پێکدەهێنێت کە لە ژێر بارودۆخی فیزیۆلۆژیدا، بەهۆی میکانیزمەکانی جیاکردنەوەی سێکسییەوە دامەزراوە (1).
پێشەکی هۆرمۆنەکانی ئیسترۆجینی کۆلیسترۆڵە. ئەمەش لە ڕێگەی ناو خانەییەوە لە ڕادیکاڵەکانی ئەسیتاتەوە دروست دەبێت. هەروەها دەتوانرێت لەلایەن خانەکانەوە جێگیر بکرێت و لە مایتۆکۆندریادا بەکاربهێنرێت.
دروستکردنی ئیسترۆجینەکان
وەک پێشتر ئاماژەمان پێدا یەکەم ڕێجیم لێرەدا کۆلیسترۆڵە. پرێگنێنۆلۆن و لە بەرامبەردا مادەکانی تری وەک تێستۆستیرۆن لە کۆلیسترۆڵەوە دروست دەبن. پاشان ئەم تێستۆستیرۆنە پرۆسەی بۆنخۆشکردن تێدەپەڕێت بۆ ئەوەی ببێتە ئیسترۆجینی ئیسترادیۆل
تایبەتمەندی کیمیایی ئیسترۆجینەکان
دەتوانن دوو جۆر پێکهاتەیان هەبێت: ١.
ستیرۆید
نا-ستیرۆید
ئیسترۆجینەکان بە پێکهاتەی ستیرۆید
ئەو ئیسترۆجینانەی کە پێکهاتەی ستیرۆیدیان هەیە، ئیسترادیۆلیان وەک بەرهەمی سەرەکی خۆیان هەیە. ئەم هۆرمۆنە سێکسییە لە بەرامبەردا دوو میتابۆلیتی هەیە کە بریتین لە ئیسترۆن و ئیستریۆل. هەروەها ژنەکە جۆرێکی تری ستیرۆیدی سروشتی بەرهەم دەهێنێت کە بریتین لە ئیکولین و ئێکولینین. جگە لەوەش جۆرەکانی تری ئیسترادیۆل هەیە. بۆ بەڕێوەبردنی زارەکی، بەم شێوەیەن:
Valerate بکە
سوکسینات
جگە لەوەش ئیسترۆجینی کۆنجۆگەیتیش هەیە. ئەمانە تێکەڵەیەکن لە خوێیەکانی سۆدیۆمی ئیتەرە سەلفاتەکانی ئیسترۆن و ئیکولین. ئەوان لەو کەسانە دەچن کە لەلایەن مارەکانەوە لە کاتی دووگیانیدا لەناو دەبرێن و دەتوانرێت بە شێوەی زارەکی بەکاربهێنرێن.
ئیسترۆجینەکان کە پێکهاتەی ناستیرۆیدییان هەیە
گرنگترینیان بریتین لە:
دیثیلستیلبێسترۆڵ
کلۆرۆتریانەکە. دەرمانی ڕالۆکسیفین و کلۆمیفین و تالۆکسیفین لەم جۆرە ئیسترۆجینە وەرگیراون.
چۆن ئیسترۆجینەکان کاریگەرییان لەسەر فیزیۆلۆژیامان هەیە
سیستەمی زاوزێ
لە سیستەمی زاوزێدا، ئیسترۆجینەکان هاندەری گەشەکردنی تایبەتمەندییە سێکسییەکانن لە ئافرەتان و کاریگەرییەکی یەکلاکەرەوەیان لەسەر خولی زاوزێیان هەیە (1).
بەم شێوەیە کاتێک تەمەنی باڵغبوون دەگات، ئیسترۆجینەکان دەستوەردان دەکەن لە گەشەکردنی زێ و کۆئەندامی زاوزێ و بۆرییەکانی فالۆپ و منداڵدان. ئەرکەکانی تری ئیسترۆجینەکان لەسەر سیستەمی زاوزێ بریتین لە:
گەشەی مەمک و گەشەی ئێسکەکان بەرەوپێش دەبەن.
بە درێژایی سوڕی مانگانە، گۆڕانکارییە خولییەکانیان دەبێتە هۆی گۆڕانکاری لە ئەندامی زاوزێدا، وەک دەردانی بەڵغەمی زێ.
کار لەسەر سیستەمی دەماری ناوەندی دەکەن. بۆ نموونە هیپۆتالاموس چەندین وەرگری ئیسترۆجینی تێدایە.
کاتێک کەم دەبنەوە، ئیسترۆجینەکان دەردانی هۆرمۆنەکانی وەک FSH و LH زیاد دەکەن. لەگەڵ زیادبوونیان، ڕاستەوخۆ کاریگەرییان لەسەر خانەکانی گۆنادۆتڕۆف لە ڕژێنی هێلکەدان هەیە.
هەروەها هاندەری دروستکردنی وەرگرەکانی پرۆجسترۆنن لە هیپۆتالاموسدا، کە ئامادەی دەکەن بۆ کارکردنی دواتری پرۆجسترۆن (1).
کاریگەری لەسەر میتابۆلیزم و سیستەمی دڵ و خوێنبەرەکان
ئیسترۆجینەکان دەبنە هۆی ڕاگرتنی نایترۆجین و خوێ و ئاو، ئەمەش لە بەرامبەردا دەبێتە هۆی دروستبوونی ئاوسانی. هەروەها ڕۆڵیان هەیە لە قۆناغی پێش وەستانی سوڕی مانگانە کاتێک بارستەی ئێسک دەست دەکات بە کەمبوونەوە.
ئیسترۆجینەکانی ناو ڕێگری لە دووگیانی بەرگەگرتنی گلوکۆز کەم دەکەنەوە لە هەمان کاتدا ترایگلیسیریدی پلازما زیاد دەکەن. بەڵام دەتوانن کۆلیسترۆڵی خراپیش دابەزێنن. کاتێک ئیسترۆجینەکان بۆ چارەسەرکردنی حاڵەتەکانی وەک کەمبوونەوەی کۆئەندامی زاوزێ یان وەستانی سوڕی مانگانە بەکاردەهێنرێن، کاریگەرییەکی سودبەخشیان لەسەر سیستەمی دڵ و خوێنبەرەکان دەبێت. ئەمەش لەبەرئەوەی:
کۆلیسترۆڵی باش و ترایگلیسیرید بەرز دەکەنەوە.
کۆلیسترۆڵی خراپ و ئەلفا لیپۆپڕۆتین دادەبەزێنن.
جگە لەوەش کاریگەری تریان هەیە، وەک پاراستنی سیستەمی دڵ و خوێنبەرەکانمان و وەک دژە ئۆکسێنەر کاردەکەن.
تایبەتمەندی دەرمانجووڵەیی ئیسترۆجینەکان
ئەم هۆرمۆنانە لە ڕێگەی پێستەوە هەڵدەمژرێن، هەروەها لە ڕێگەی زێیەوە. بە شێوەی زارەکی، بەردەستبوونی زیندەیی ئەوان زۆر کەمە، بۆیە ئەم ڕێگایە بەزۆری زۆر کاریگەر نییە.
لە ڕێگەی پێستەوە یان لە ڕێگەی زێیەوە، دەگەنە ئاستی ئیسترادیۆل لە مەودای قۆناغی ئاسایی فۆلیکۆلی، لەگەڵ بەرزبوونەوەی کەمتری ئیسترۆن. میتابۆلیزمیان لەلایەن هاندەرەکانەوە هاندەدرێت، وەکو باربیتورات و ڕیفامپیسین.
كاردانه‌وه‌ی زیانبه‌خش
ژەمە بەرزەکانی ئیسترۆجین، وەک ئەوانەی لە چارەسەرکردنی هەندێک شێرپەنجەی مەمکدا بەکاردەهێنرێن، دەبێتە هۆی سکچوونی بەردەوام. جگە لەوەش ئەگەر گوازراوەی ئێسک هەبێت، دەتوانن ببنە هۆی بەرزبوونەوەی کالیسیۆمی خوێن.
بەکارهێنانی چارەسەری
کەمبوونەوەی کۆئەندامی زاوزێی نێر
منداڵانی تووشبوو بە مایکرۆپێنیس
کەمخوێنی
ئاوسانی بۆماوەیی ئەنجیۆنۆرۆتیک
شێرپەنجەی مەمک
کرداری ئەنابۆلیک
لیکێن سکلێرۆسوس
بۆیە ئیسترۆجین هۆرمۆنی سێکسییە کە لە هەردوو جەستەی مرۆڤ و ئاژەڵدا هەیە. ئەوان بە پلەی یەکەم بەرپرسیارن لە دیاریکردنی هەندێک تایبەتمەندی سێکسی. هەروەها لە کاتی پێویستدا وەک دەرمان بەکاردەهێنرێن و وەک بینیمان چەندین بەکارهێنانی چارەسەرییان هەیە.
Properties and functions of different types of estrogens.
In addition to normal estrogens, there are also conjugated estrogens. These are a combination of the sodium salts of the sulfate ethers of estrone and equilin. They resemble those eliminated by mares when they are pregnant and can be administered orally.
Estrogens are sex hormones that we normally associate with women. But did you know that this hormone also participates in both female and male reproduction? In addition, it also plays a role in other biological systems such as the neuroendocrine system, the vascular system, the skeleton and the immune system.
Thus, estrogens are important for each individual, especially in the sexual differentiation of each person. The presence of gonadal hormones in an individual, and their concentration at a given time, constitutes a frame of reference which, under physiological conditions, is established by the mechanisms of sexual differentiation (1).
The precursor to estrogenic hormones is cholesterol. This is formed intracellularly from acetate radicals. It can also be incorporated by cells and used in the mitochondria.
The synthesis of estrogens
As we have already mentioned, the first diet here is cholesterol. Pregnenolone and in turn other substances such as testosterone are formed from the cholesterol. This testosterone then undergoes a process of aromatization to become the estrogen estradiol.
Chemical properties of estrogens
They can have two types of structures:
Steroid
Non-steroid
Estrogens with steroid structure
Estrogens with a steroid structure have estradiol as their main product. This sex hormone, in turn, has two metabolites: estrone and estriol. The woman also produces another type of natural steroid: equilin and equilenin. In addition, there are other types of estradiol. For oral administration, they are as follows:
Valerate
Succinate
In addition, there are also conjugated estrogens. These are a combination of the sodium salts of the sulfate ethers of estrone and equilin. They resemble those eliminated by mares when they are pregnant and can be administered orally.
Estrogens with non-steroidal structure
The most important are:
Diethylstilbestrol
The chlorotriane. The drugs raloxifene, clomiphene and taloxifene come from this type of estrogen.
How estrogens affect our physiology
The reproductive system
In the reproductive system, estrogens stimulate the development of sexual characteristics in women and have a decisive influence on their reproductive cycle (1).
Thus, when puberty arrives, estrogens intervene in the development of the vagina, vulva, fallopian tubes, and uterus. Other functions of estrogens on the reproductive system are:
They promote breast development and bone growth.
Throughout the menstrual cycle, their cyclical variations cause changes in the genitals, such as discharge of vaginal mucus.
They act on the central nervous system. For example, the hypothalamus contains many estrogen receptors.
When they decrease, estrogens increase the secretion of hormones such as FSH and LH. As they increase, they also directly affect the gonadotroph cells in the pituitary gland.
They also stimulate the synthesis of progesterone receptors in the hypothalamus, which they prepare for the subsequent action of progesterone (1).
Effects on metabolism and the cardiovascular system
Estrogens cause nitrogen, salt and water retention, which in turn can lead to edema formation. They also play a role in the premenopausal phase when bone mass begins to decrease.
The estrogens in contraceptives reduce glucose tolerance while increasing plasma triglycerides. But they can also lower bad cholesterol. When estrogens are used to treat conditions such as hypogonadism or menopause, they have a beneficial effect on the cardiovascular system. This because:
They raise good cholesterol and triglycerides.
They lower bad cholesterol and alpha lipoprotein.
In addition, they have other effects, such as protecting our cardiovascular system and acting as an antioxidant.
Pharmacokinetic properties of estrogens
These hormones are absorbed through the skin, as well as through the vagina. Orally, their bioavailability is very low, so this route is usually not very effective.
Transcutaneously or vaginally, they reach estradiol levels in the range of the normal follicular phase, with less elevation of estrone. Their metabolism is stimulated by inducers, such as barbiturates and rifampicin.
Adverse reactions
High doses of estrogens, such as those used in the treatment of certain breast cancers, cause constant nausea. In addition, they can cause hypercalcemia if there are bone metastases.
Therapeutic applications
Male hypogonadism
Children with micropenis
Anemia
Hereditary angioneurotic edema
Breast carcinoma
Anabolic action
Lichen sclerosus
Estrogens are therefore sex hormones found in both human and animal bodies. They are primarily responsible for determining certain sexual characteristics. They are also used as medicines when needed, and as we have seen, they have several therapeutic applications.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر