مەبەست لە هاوسۆزی تاریک چییە و چی جیای دەکاتەوە؟
لەناو دەروونناسیدا جۆرێکی نوێی کەسایەتی دۆزرایەوە: هاوسۆزی تاریک. هەدەفیکی دیکەی لە پشتەوییە
هاوسۆزی تاریک لە بنەڕەتدا پەستانی دەروونی هەروەها کەسەکە هەوڵدەدات کەسایەتی ڕاستەقینەی خۆی بشارێتەوە، بەڵام ماوەیەکی کورتە، کەسێکی درێژخایەن دەتوانرێت ئاشکرا بکرێت دەربارەی هاوسۆزی درۆینەیان
ئەمە جۆرێکی کەسایەتییە کە باس لەو کەسانە دەکات کە سارد دەردەکەون و سیفەتی تاریکیان هەیە، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا میهرەبان و بەزەییدارن و لە ڕووی سۆزدارییەوە پەیوەندییان لەگەڵ کەسانی دیکەدا هەیە. بەڵام دەیانەوێت یاری بکەن دوو لایەنیان هەیە نایانەوێت لایەنی بەرامبەر پیشان بدەن. هەر وەک ڕۆڵگێڕانی دەروونپیسی.
ئەگەر یەک بۆچوون هەبێت کە لە دەروونناسیدا باو بێت، ئەویش ئەوەیە کە دەروونپیسیەکان و ماکیاڤێلییەکان و تەنانەت نەرگسیەکانیش سیفەت و لێهاتوویی هاوسۆزی ڕاستەقینەیان نییە.
بەڵام ئەمە پرسێکی ئاڵۆزترە لەوەی کە ڕەنگە دەربکەوێت. و لە ڕاستیدا، لێکۆڵینەوە دەروونییەکان لەم ساڵانەی دواییدا گۆڕاوێکی نوێیان ئاشکرا کردووە کە هەم سەرنجڕاکێشە و هەم شۆڕشگێڕانە: هاوسۆزی تاریک.
لە کوێ پێکدێت؟
چەمکێکی دەروونی نوێیە کە گریمانە دەکرێت ڕێژەیەکی کەمی دانیشتووان پێناسە بکات.
باس لە تاکەکان دەکات کە سەرەڕای پیشاندانی هەندێک تایبەتمەندی کەسایەتی تاریکی "کلاسیکی"، بەڵگەی لایەنێکی گەشاوەتریش نیشان دەدەن، لایەنێک کە نزیکە بە بەزەیی وەسف بکرێت.
شتێکە کە سەرنجی شارەزایانی وروژاندووە و لێکۆڵینەوە لەم بوارەدا زیادی کردووە.
هەندێک لە شارەزایان هاوسۆزی تاریک بە دژە پاڵەوانەکانی فیلم و ڕۆمانە کلاسیکییەکان دەچوێنن، وەک کارەکتەری هاری پۆتەر سیڤێرس سنەیب.
تا ڕادەیەکی زۆر ئەمانە تاکەکانن کە دان بەوەدا بنێن کە تاڕادەیەک سارد ڕەفتار دەکەن و هونەری دەستکاریکردن دەزانن.
بەڵام ئەوەش دەشارنەوە کە بەهرەی ناوەوەیان هەیە، هەست بە بەرپرسیارێتی کەسی دەکەن و لە بنەڕەتدا باشن.
هاوسۆزی تاریک چییە؟
لە دەروونناسی پەرەسەندندا زۆرجار جەخت لەوە دەکرێتەوە کە "تایبەتمەندییە تاریکەکانی کەسایەتی" دەتوانن وەک جۆرێک لە هێزی بزوێنەر خزمەت بە مرۆڤایەتی بکەن. توانای چارەسەرکردنی ململانێکان، سەرکردایەتیکردنی کەسانی دیکە، بڕیاردانی خێرا لە ژێر بارودۆخی ئاڵۆزدا یان دەستبەردارنەبوون لە ئامانجەکانی بێ گومان سیفەتی ئەرێنین.
کەواتە مەبەستمان چییە کاتێک باس لە سیفەتە تاریکەکانی کەسایەتی دەکەین؟
ئەم تایبەتمەندیانە چەمکێک پێناسە دەکەن کە ناوی لێنراوە "سێی تاریک" (لەلایەن پاولهوس و ویلیامز لە ساڵی ٢٠٠٢ داهێنراوە). ئاماژەیە بۆ ئەو تایبەتمەندیانەی کە نەرگسی و ماکیاڤێلیزم و دەروونپاتی لەیەکتر جیا دەکەنەوە. تایبەتمەندییە تاریکەکانی کەسایەتی پێناسەی تایبەتمەندییەکی ڕوونی خراپەکاری نێوان کەسەکان دەکەن کە بە ساردی سۆزداری، شەڕانگێزی و درۆ تایبەتمەندە.
بەڵام چی دەبوو ئەگەر لەناو ئەو تایبەتمەندییە فراوانەی کە ئەم پرۆفایلە تاریکە پێناسە دەکەن، جۆرێکی کەسایەتییەکی بەدڵتر و کۆمەڵایەتیتریش هەبووایە؟
توێژینەوەکانی ئێستا چەمکێکی دەروونی نوێیان لێکەوتەوە کە بریتییە لە هاوسۆزی تاریک.
وا گریمان دەکرێت کە ئەو زاراوەی تازە داڕێژراوە بە جۆرێک نوێنەرایەتی ئەم لایەنە سازانترەی سێبەری تاریکی بکات. با لە نزیکەوە سەیری ئەم بابەتە بکەین.
هاوسۆزی تاریک: هاوسۆزی بەرز و تایبەتمەندی تاریک
لە مانگی تەمموزی ساڵی ٢٠٢٠ گروپێکی توێژینەوە ڕاپۆرتێکیان لەسەر ئەو بابەتە بڵاوکردەوە. گروپەکە پێکهاتبوو لە نوێنەرانی زانکۆی تەکنەلۆجیای ئۆکلاند (نیوزلەندا)، زانکۆی نۆتینگام و زانکۆی بیشۆپ گرۆسێتێست (بریتانیا).
توێژەران توێژینەوەیەکیان ئەنجامداوە بۆ ئەوەی باشتر تێبگەن لەو ڕۆڵەی کە هاوسۆزی لە سێ کەسی تاریکدا دەیگێڕێت.
بەگشتی وا گریمانە دەکرێت کە هەردوو کەسایەتی دەروونپیسی و نەرگسی و ماکیاڤێلی ڕەهەندێکی هاوسۆزییان نییە. بەڵام هەمیشە هاوسۆزی بە شێوەیەکی ئەرێنی بەکارناهێنرێت.
زۆربەی کات ئەم کەسانە توانای هاوسۆزییان هەیە. دەتوانن هەست بە واقیعی سۆزداری کەسانی دیکە بکەن.
بەڵام بۆ ئەوان پرسیارێکە لە سەرچاوەیەک کە دەستکاریکردنی خەڵک ئاسانتر دەکات. بە واتایەکی تر، هاوسۆزی ئەوان بە ڕوونی وەک ئامرازێک کاردەکات.
بەڵام توێژەران لە ڕێگەی ئەم توێژینەوەیەوە دۆزینەوەیەکی سەرنجڕاکێشیان ئەنجامدا، کە نزیکەی هەزار بەشداربووی لەخۆگرتبوو. سەرەڕای تایبەتمەندییە تاریکەکانی کەسایەتییان، لەسەدا ١٩.٣ی بەشداربووان جۆرێکی دیکەی هاوسۆزی بەرزیان نیشانداوە. توانای پەیوەندیکردن و ئەزموونکردنی واقیعی کەسانی دیکەیان هەبوو و تەنانەت دەیانتوانی هەست بە بەزەیی بکەن.
ئەو کەسانەی کە ئەم جۆرە کەسایەتییە هاوسۆزییەیان هەیە پێیان دەوترێت هاوسۆزی تاریک (بە ئینگلیزی: “dark empaths” یان “DE”).
ئایا دەکرێت دەروونپیسی هاوسۆزی بیت؟ ئایا بەڕاستی نەرگسی بەزەییدار هەیە؟
ئەزموونێکی باشم هەیە لە ڕێگەی ئەوەی پێی دەوترێت هاوسۆزی درۆ بۆ ئەوەی بتوانم بچمە ناو دڵەوە بۆ ئەوەی فریوتان بدەم
لە ڕاستیدا توێژینەوەکە ئاماژە بەوە دەکات کە مرۆڤەکان دەتوانن تایبەتمەندی "دیاریکراو"ی دەروونپیسی، ماکیاڤێلی یان نەرگسییان هەبێت، بەڵام لە هەمان کاتدا بە هاوسۆزی تاریکی تایبەتمەندن.
تایبەتمەندی هاوسۆزی تاریک چییە؟
زیاتر پەیوەندی بە پیاوانەوە هەیە. بەزۆری هاوسۆزی تاریک لە جیهانی فیلم و ئەدەبدا وەک کەسایەتییەکی نهێنی یان خراپ نیشان دەدرێن کە لە کۆتاییدا دڵێکی باشیان هەیە.
دەکرێت ئەو خوێنمژە بێت کە خوێن ناخواتەوە. یان ئەو بەدواداچوونە پەڕدار و ساختەیە کە هەمیشە شەڕ بۆ ئەوانەی پێویستیان پێیەتی و دەیانپارێزێت. یان ئەو دزە حیسابەکارەی کە باندەکەی وا لە کارێکی تاوانکاری دەکات بۆ مەبەستێکی باش.
ئەمانە وێنەی نموونەیین کە دەتوانن نیشانمان بدەن کە چۆن بەناو سیفەتی کارەکتەری تاریک دەتوانن ئەرێنی بن.
هەر بۆیە مرۆڤەکان لە دەروونناسیدا گرنگییان پێدەدەن.
چونکە لە بنەڕەتدا ئەم جۆرە کەسایەتیانە نوێنەرایەتی ئەو تایبەتمەندیانە دەکەن کە دەتوانن بۆ هەندێک پۆلی پیشەیی بەنرخ بن: بۆ سیخوڕ، سەرباز، پزیشک و هەروەها بۆ پۆستە گشتیەکان. با هەوڵ بدەین پێناسەی ئەو کەسایەتیانە بکەین.
دەرەکی و دەمارگیرەکان
هاوسۆزی تاریک بە ڕەفتارە دەرەکییە دیار و دینامیکییەکان تایبەتمەندن، ئەمەش واتە ئەم کەسانە بە ئاسانی هەستەکانیان دەردەبڕن و لەگەڵ کەسانی دیکەدا هاوبەشیان دەکەن.
بە هەمان شێوە زۆرجار تایبەتمەندییە دەمارگیرییەکان لەم کەسانەدا باون. بە واتایەکی تر، ئەگەری زۆرە تووشی چەندین هەوراز و نشێوی سۆزداریی دیار ببن (بۆ نموونە دڵەڕاوکێ، خەمۆکی و فۆبیا).
ئەمانە کەسانێکن کە زۆرجار بەدەست ئازاری سۆزدارییەوە دەناڵێنن.
دۆستانە و کۆمەڵایەتین
میهرەبانییان ڕاستەقینە و ڕەسەنە.
هەوڵ نادەن هەستەکانیان بشارنەوە و چێژ لە ناسینی کەسانی تر و پەیوەندیکردن و پەیوەندیکردن لەگەڵیاندا دەبیننەوە.
چێژ لە هەبوونی دەسەڵات وەردەگرن، بەڵام هانی سەرکردایەتی بەشداریکردن دەدەن.
یەکێک لەو سیفەتە باوانەی کە بەزۆری ڕۆڵێکی بەرچاوی لە سێبەری تاریکیدا هەیە، ئارەزووی دەسەڵاتە.
خەڵکی ئەم پۆلە بەلای دەسەڵاتدا ڕادەکێشرێن، ئەمەش پێناسەیان دەکات و ڕەزامەندی لە سەرکردەبووندا دەبیننەوە.
بەڵام هاوسۆزی تاریک سوودێکی هەیە: دەتوانێت ببێتە هۆی تێگەیشتنێکی مرۆڤانەتر لە سەرکردایەتی.
ئەم کەسانە توانای ئەوەیان هەیە باشترینەکان لە کەسانی تردا دەربهێنن بۆ چاکەی هەمووان.
ئەوان سەرکردەن کە بەشداری دەکەن و ئیلهامبەخشن و پاڵنەری کەسانی دیکەن بەرەو سەرکەوتنی هاوبەش.
نەرگسیی لاواز
تایبەتمەندییەکی دیکەی جیاکەرەوەی ئەم کەسە زۆر هاوسۆزانە، جۆرێکە لە نەرگسیی لاواز.
بە ئاسانی ئازاریان پێدەگات. توانای تێگەیشتن و ڕێزگرتن لە واقیعی کەسانی تریان هەیە.
بەڵام کاتێک گوێیان لە کۆمێنتی نەرێنی دەبێت لەسەر خۆیان زۆر دڵتەنگ دەبن.
کەموکوڕی بەڵام بەهرەمەند
لە کۆتاییدا، جێگەی سەرنجە کە هاوسۆزی تاریکەکان لە زۆر بواردا بە شێوەیەکی ناباوەر لێهاتوون.
ئەوان بەهرەمەندن، سەرکردەی لێهاتوون و لە پەیوەندیکردن لەگەڵ خەڵکدا باشن.
بەڵام بێگومان ئەمە ڕێگرییان لێناکات لە نیشاندانی تایبەتمەندییە ئاڵۆزەکان، وەک نەرگسییەکی دیاریکراو و مەیلی دەستکاریکردنی ڕوون.
بە کورتی ئەم چەمکە دەروونییە تازە دروستکراوە لە ساڵانی داهاتوودا بەردەوام دەبێت لە لێکۆڵینەوە.
ڕەنگە زۆری نەخایەنێت تا لە گرنگی ئەم جۆرە کەسایەتییە لە کۆمەڵگاکەماندا بزانین.
What is meant by dark empathy and what distinguishes it?
Within psychology, a new personality type has been discovered: dark empaths. This is a personality type that describes people who appear cold and have dark traits, but who are also kind and compassionate and who connect emotionally with others.
Dark empathy in principle the psychic strain also the person so tries to hide his, her real personality, but it is a short time, a long-term person can be revealed about their false empathy
If there is one view that is popular in psychology, it is that psychopaths, Machiavellians and even narcissists lack genuine empathic qualities and competencies. However, this is a more complex issue than it might appear. And indeed, psychological studies in recent years have revealed a new variable that is both fascinating and revolutionary: dark empathy.
Where does it consist? It is a new psychological concept that is assumed to define a small percentage of the population. It's about individuals who, despite exhibiting some "classic" dark personality traits, also give evidence of a brighter side, a side that can almost be described as compassionate. It is something that has aroused the interest of experts and research in this area has increased.
Some experts liken dark empaths to the anti-heroes of classic films and novels, such as the Harry Potter character Severus Snape. To a large extent, these are individuals who, admittedly, behave relatively coldly and know the art of manipulation. But they also hide that they have inner talents, feel personal responsibility and are basically good.
What is dark empathy?
In evolutionary psychology, it is often emphasized that "dark personality traits" could serve humanity as a form of driving force. The ability to resolve conflicts, to lead other people, to make quick decisions under complicated conditions or to not give up on one's goals are undoubtedly positive qualities.
So what do we mean when we talk about dark personality traits? These features define a concept that has been named "the dark triad" (coined by Paulhus and Williams in 2002). It refers to the characteristics that distinguish narcissism, Machiavellianism and psychopathy. Dark personality traits define a clearly malevolent interpersonal character characterized by emotional coldness, aggressiveness, and falsehood.
But what if, within the broad spectrum of traits that define this dark profile, there was also a more likable and social personality type? Current studies have resulted in a new psychological concept: dark empathy. The newly coined term is assumed to somehow represent this more conciliatory side of the Dark Triad. Let's take a closer look at this.
Dark Empaths: High empathy and dark traits
In July 2020, a research group published a report on the subject. The group consisted of representatives from Auckland University of Technology (New Zealand), University of Nottingham and Bishop Grosseteste University (Great Britain). The researchers conducted a study to gain a better understanding of the role empathy plays in the dark triad.
It is usually assumed that both the psychopathic, the narcissistic and the Machiavellian personality lack an empathic dimension. But empathy is not always used in a positive way.
Most often, these people have the ability to empathize. They can perceive the emotional reality of other people. But for them it is a question of a resource that makes it easier to manipulate people. In other words, their empathy clearly serves as a tool.
However, the researchers made a striking discovery through this study, which included close to 1,000 participants. Despite their dark personality traits, 19.3 percent of the participants exhibited another form of high empathy. They had the ability to relate to and experience other people's realities and could even feel compassion.
People with this type of empathic personality are called dark empaths (in English: “dark empaths” or “DE”).
Is it possible to be an empathic psychopath? Are there really compassionate narcissists? In fact, the study points out that people can have "certain" psychopathic, Machiavellian or narcissistic traits, but at the same time are characterized by dark empathy.
What characterizes dark empathy?
It mostly concerns men. Dark empaths are usually portrayed in the film and literature world as mysterious or evil figures who in the end turn out to have a good heart. It could be the vampire that doesn't drink blood. Or the feathered and trumped-up detective who always fights for and protects those in need. Or the calculating thief who gets his gang to commit a criminal act for a good cause.
These are prototypical images that can show us how so-called dark character traits can be positive. That is why people are interested in them in psychology. Because basically these personality types represent characteristics that can be valuable for certain professional categories: for spies, soldiers, doctors as well as for public positions. Let's try to define these personalities.
Extroverts and neurotics
Dark empaths are characterized by markedly extroverted, dynamic behaviors, which means that these people find it easy to express their feelings and share them with others.
Likewise, neurotic traits are often common in these individuals. In other words, they are likely to experience many marked emotional ups and downs (anxiety, depression, and phobias, for example). These are people who often suffer from emotional pain.
They are friendly and social
Their kindness is genuine. They don't try to hide their feelings and they find pleasure in meeting other people and connecting and relating to them.
They enjoy having power, but they encourage participative leadership.
One of the common traits that usually plays a prominent role in the dark triad is a desire for power. People in this category are drawn to power, which defines them, and they find satisfaction in being a leader.
But dark empathy has an advantage: it can lead to a more human understanding of leadership. These people have the ability to bring out the best in other people for the good of all. They are leaders who get involved and who inspire and drive others towards shared success.
Vulnerable narcissism
Another distinguishing feature of these extremely empathic people is a form of vulnerable narcissism. They get hurt easily. They are capable of understanding and respecting other people's realities. However, they get very upset when they hear negative comments about themselves.
Flawed but talented
Finally, it is interesting to note that dark empaths are incredibly competent in many areas. They are talented, they are skilled leaders and they are good at connecting with people. But of course this does not prevent them from exhibiting complex characteristics, such as a certain narcissism and clear manipulative tendencies.
In short, this newly created psychological concept will continue to be studied in the coming years. It probably won't be long before we learn about the importance of this personality type in our society
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر